آیا دمنوش گیاهی یا چای سبز موجب فقر آهن می شود؟

آیا انواع چای گیاهی و چای سیاه و یا دمنوش گیاهی باعث کاهش جذب آهن می شوند؟ آیا خوردن چای سیاه و چای سبز باعث فقر آهن می شود؟ اگر این نوشیدنی های محبوب که در فرهنگ و عادات ما جا خوش کرده اند ممکن است باعث کمبود آهن و ایجاد مشکلات بعدی در بدن شوند، آیا راهی برای استفاده از آن ها وجود دارد که به سلامت بدن ما آسیبی نرساند؟ در این مطلب کل ماجرای جنجال آفرین چای بعد از غذا و از بین رفتن آهن غذا را برای شما توضیح می دهیم. 

رابطۀ نوشیدن دمنوش و چای با فقر آهن

سوالی که ممکن است ذهن بسیاری از ما را به خود مشغول کرده باشد این است که آیا دمنوش های گیاهی، چای سبز، چای سیاه و انواع دیگر چای که تنوع زیادی نیز دارند، باعث کاهش جذب آهن می شوند؟ این موضوع برای ما آنقدر قابل توجه است که گاهی در صحبت های روزمره و بعد از وعده های غذایی شوخی هایی درباره آن می کنیم. البته این نکته را فراموش نکنید که آهن کم و آهن زیاد در بدن هر دو می تواند خطرناک باشد و به سلامتی شما آسیب برساند.

اگر می خواهید با معنای متفاوتی از چای رو به رو شوید پیشنهاد می کنیم مطلب چای میوه ای خانگی، سالم و خوشمزه را بخوانید.

تانین (Tannin) عامل اصلی فقر آهن

تانین (Tannin) یا تانن چیست؟ تانین ها ترکیباتی طبیعی هستند که در بسیاری از گیاهان و ادویه ها یافت می شوند. تانین ها تقریبا در تمام گیاهانی که از آن ها دمنوش های گیاهی و انواع چای تولید می شوند وجود دارند. اما میزان و اندازه آن در این گیاهان متفاوت است. تانین ها وظایف مختلفی مانند حفاظت از گیاهان در مقابل آفت و همچنین کمک به رشد گیاهان را بر عهده دارند. اما ظاهرا این گیاهان اضافه کاری هایی نیز دارند. تانین ها به آهن واکنش نشان داده به عبارتی ساده تر با محدود کردن آهن و از بین بردن آن باعث می شوند آهن کمتری به بدن ما جذب شود. آن ها به طور کلی از جذب آهن و به خصوص از جذب آهن از منابعی مانند لوبیا، نخود، آجیل و بسیاری از گیاهان جلوگیری می کنند.

تانین ها انواع مختلفی نیز دارند. جالب است بدانید طعم چای سیاه و رنگ قرمز و قهوه ای آن نیز در اثر وجود نوعی خاص از تانین ها در این نوع از چای است. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که میزان وجود تانین در چای سیاه به شرایط مختلفی از جمله: نوع چای سیاه، وضعیت و شرایط رشد آن، و روند تهیه و تولید آن نیز بستگی دارد. از مهمترین منابع حاوی تانین که در رژیم غذایی ما وجود دارد می توان به چای سیاه، شکلات و قهوه اشاره کرد.

انواع چای گیاهی و دمنوش گیاهی

انواع دیگر چای نیز مانند چای سفید، چای سبز و چای اولانگ (oolong tea) شامل انواع مختلفی از تانین ها می باشند. از عواملی دیگری که می تواند باعث افزایش و یا کاهش میزان تانین در چای شود می توانیم به زمان دم کردن چای و همچنین تخمیر چای نیز اشاره کنیم. چای هایی مانند چای اولانگ که تخمیر می شوند معمولا میزان بیشتری از تانین ها را نسبت به چای سفید دارند.

آیا دمنوش های گیاهی حاوی تانین هستند؟ دمنوش های گیاهی نیز مانند چای سیاه منابعی از تانین را به همراه خود دارند که باعث می شود از جذب آهن جلوگیری کنند.

در ادامه نام تعدادی از گیاهان و ادویه هایی را بیان می کنیم که منابع غنی از تانین ها می باشند:

•  بامیه
• بابونه
• دارچین
• میخک
• گوارنا
• گزنه
• نعنا فلفلی (نوعی پونه)
• تمشک قرمز
• رز هیپ
• ساج
• نارون آمریکایی
• آویشن
• زردچوبه
• نیکوگیاه

آیا بهترین راه حل استفاده از دمنوش ها و چای هایی با میزان تانین کم است؟

البته تعدادی از گیاهان مخصوص دمنوش گیاهی و چای گیاهی نیز وجود دارند که بر اساس تحقیقات میزان کمتری از تانین در آن ها وجود دارد. اما نمی توان به طور قطعی در این باره نظر داد و شواهد کمی در این زمینه وجود دارد و این تحقیقات دلایل محکم و قطعی در این باره ندارند.

تا این جا ممکن است فکر کنید که تانین به کل برای بدن ضرر دارند و اصلا دیگر نباید از این گیاهان و انواع چای سبز و چای سیاه و دمنوش گیاهی استفاده کنید. تانین ها به خودی خود خواص زیادی نیز برای بدن دارند و می توان گفت تقریبا تمام طعم خوب یک چای گوارا را مدیون همین ماده هستیم. تانین تنها باعث می شود آهن موجود در غذا جذب بدن نشود، بنابراین بهترین راه حل برای حل این مشکل این است که به جای نوشیدن چای، درست قبل یا بعد از وعده های غذایی آن ها را با فاصله از وعده هایی غذایی استفاده کنیم و نوشیدن چای و دمنوش های گیاهی فوق العاده را به بین وعده های غذایی بکشانیم. اگر منابع اصلی آهن، که شما آهن مورد نیاز بدن خود را از آن ها تامین می کنید از میان گیاهان است، بهتر است چای را یک ساعت قبل از غذا و یا دو ساعت بعد از غذا استفاده کنید.

نکات کاربردی در مورد رژیم های غذایی و استفاده از چای گیاهی و دمنوش

• اگر گیاه خوار هستید بهتر است میزان مصرف تانین را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. همچنین اگر دچار مشکل کمبود آهن هستید توصیه می کنیم با پزشک و یا درمانگر خود در مورد غذا و نوشیدنی هایی که باید مصرف کنید مشورت کنید.
• از مصرف چای هایی که مدت زیادی دم کشیده اند خودداری کنید. این چای سرشار از تانین است.
• با اضافه کردن مقداری شیر به چای می توانید میزان تانین موجود در چای را کاهش دهید.
• مصرف ویتامین سی C باعث می شود جذب آهن در بدن سریع تر و بهتر انجام شود.

سخن آخر

مطالبی که در این پست بیان شد نتیجه های علمی هستند که به صورت کلی از تحقیقات انجام شده منتج شده اند. در صورتی که دچار مشکل خاصی هستید و یا می خواهید اطلاعات بیشتری در مورد سلامتی بدن خود داشته باشید پیشنهاد می کنیم به پزشک مراجعه کرده و موارد خاص مرتبط با خود را با پزشک در میان بگذارید.

منبع: verywell