"کمال گرایی" و تاثیر آن در شکل‌گیری شخصیت

1. کمال‌گرایی خود محور

هرچند که نظر دیگران برایتان مهم نیست، خود استانداردهایی غیر عملی‌ و بالا دارید که همیشه انتظار بهترین عملکرد شخصی‌ را ایجاد می‌‌کند و چنانچه به آن دست نیابید، بسیار عصبی و آشفته می‌‌شوید.

2. کمال‌گرایی تلقینی از جانب اطرافیان

زمانی‌ اتفاق می‌‌افتد که احساس می‌‌کنید اطرافیان از شما و عملکردتان انتظاراتی فراتر از توانتان دارند و شما موظف به برآورده کردن آنها هستید (حتی اگر این تنها حس خود شما باشد و اطرافیان در حقیقت چنین انتظاراتی نداشته باشند).

3. کمال‌گرایی نسبت به عملکرد دیگران

بدین معنی که شما انتظارات و معیار‌هایی‌ بسیار دور از حقیقت نسبت به عملکرد اطرافیان خود دارید (به عنوان مثال فرزندان چنین انتظاری را از والدین خود دارند).

• از 5 خصیصه شخصیتی اصلی‌ در روانشناسی‌ (درون گرایی/برونگرایی، مقبولیت/خونگرمی، ستیزه جویی/خشم، روشن فکری/کوته فکری، با وجدان بودن/روان رنجوری) 2 مورد هستند که با نوع 1 و 2 از کمال‌گرایی مرتبط بوده و می‌‌توانند شخص را تعریف کنند.

1. افراد با وجدان، تقریبا به تمام جزئیات کاری، حساب کتاب، عملکرد احساسی‌ و روابط خود توجه دارند و انرژی یا زمان زیادی را وقف این توجه می‌‌کنند. همین مساله باعث می‌‌شود که در ناخودآگاه به فردیتشان مغرور شده و به موازات، انتظاراتشان نیز از خود به مراتب بیشتر شود. بنابراین می‌‌توان گفت، افراد با وجدان یا آگاه، کمال‌گرایی نوع اول یا خود محور را خواهند داشت.

2. در مقابل، افرادی که به نوعی روان رنجوری پنهان داشته و مدام از اضطراب مخفی‌ رنج می‌برند، به کمال‌گرایی نوع دوم یعنی تلقینی مبتلا هستند که باعث می‌‌شود بی‌‌وقفه به دنبال برآورده کردن انتظارات دیگران و راضی‌ کردن آن‌ها باشند.

در مسیر رسیدن به اهداف، افراد کمال‌گرا موفقیت را تنها در دستیابی به هدف، بدون در نظر گرفتن مسیر و به هر قیمتی می‌‌دانند و چنانچه حتی در لحظات و مقاطع پایانی با اختلاف کمی‌ به آن موفقیت دست نیابند به کل شکست خورده خواهند بود.

در مقابل، افرادی که به هیچ کدام از دسته‌های کمال‌گرایی تعلق ندارند و مسیر محور هستند، موفقیت را در میزان تلاش و نحوه عملکرد خود در رسیدن به هدف می‌‌دانند. به عنوان مثال یک بازیکن تنیس با چنین خصیصه ای، بیشتر بر روی ارائه بهترین بازی و عملکرد خود در حین مسابقه متمرکز است، و تنها راه موفقیت را برنده شدن در آن مسابقه نمی‌‌داند.

در آخر:

والدینی که در خانه محیط شرطی به وجود می‌‌آورند (یعنی فرزند احساس می‌‌کند در صورتی‌ مورد تایید و عشق والدین خواهد بود که بهترین عملکرد و موفقیت را در هر زمینه‌ای داشته باشند)، هم خود و هم فرزندان را به کمال‌گرایی مبتلا می‌‌کنند. در تربیت کودک و نوجوان، بسیار مهم است که آن‌ها احساس کنند علاقه بی‌ قید و شرط والدین را تحت هر شرایطی دارند و مهمترین فاکتور تعیین کننده، تلاش آن‌ها است.