سرانجام تهران لرزید و بسیاری از مردم هراسان به خیابان‌ها آمدند و شب را تا صبح داخل خودروهای خود سپری کردند.
به گزارش ، ایران نوشت: با اینکه بزرگی این زلزله 5 و دو دهم ریشتر بود و خسارتی هم به دنبال نداشت اما یک مانور طبیعی برای مسئولان کشور بود تا بدانیم و ببینیم آمادگی کشور برای مواجهه با چنین حادثه‌ای چقدر است؟ درباره میزان آمادگی ستاد مدیریت بحران کشور در برابر زلزله تهران با اسماعیل نجار رئیس ستاد مدیریت بحران کشور گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم.
زلزله روز چهارشنبه خیلی از مردم را نگران کرد. در این دو روز هم پس لرزه‌های بسیاری داشتیم شما در مدیریت بحران در این سه روز چه کردید؟
بعد از زلزله همه آماده باش بودیم. جلسه تشکیل دادیم که در همان زمان چه کنیم. ارزیابی‌های اولیه انجام شد و کارشناسان گفتند که همان شب مردم هوشیار باشند در مکان های امن بمانند. ما هم اطلاع‌رسانی کردیم. فردا صبحش هم با تمامی کارشناسان زلزله مرکز ژئوفیزیک جلسه مفصلی گذاشتیم تا دریابیم می‌توان فهمید آیا زلزله دیگری می‌آید؟ آیا وقوع زلزله تهران شب است یا روز؟ آیا گسل‌های دیگر فعال شده‌اند تا ما به مردم بگوییم شهر را تخلیه کنند یا خیر اما همه گفتند زلزله اصلاً قابل پیش‌بینی نیست. هم‌اکنون هم می‌گوییم که مردم هوشیاری خودشان را در زمان بحران داشته باشند. اما قبول کنید ما نمی‌توانیم آرامش روحی و روانی مردم را بگیریم.
وقتی زلزله و یا حادثه‌ای در کشور اتفاق می‌افتد همه از مدیریت بحران توقع دارند مردم را در جریان موضوع قرار دهد. در حادثه زلزله تهران هم مردم آگاه نبودند که چه کاری انجام دهند اخبار کذب هم زیاد مطرح می‌شد.
وقتی بحث مدیریت بحران به میان می‌آید این موضوع فقط مربوط به ما نیست از مردم شروع می‌شود و همه مسئولان کشوری و نهادهای اجرایی را در بر می‌گیرد. مدیریت بحران کشور 90نفر پرسنل دارد و کارش هم هماهنگ کننده،هدایت کننده و نظارت کننده است. در حقیقت مدیریت بحران از قبل از بحران فعالیت می‌کند و باید پیشگیری در مواقع بحرانی داشته باشیم. درباره پیشگیری از بحران رئیس جمهوری به عنوان رئیس شورای عالی مدیریت بحران و همچنین مقام معظم رهبری فرامینی داده‌اند. اینکه باید پیشگیری در ساخت و سازهای ما انجام شود.
وقتی صحبت از جانمایی در ساخت و سازها در مناطق می‌شود منظور ما فقط خانه‌های مسکونی نیست. ما باید دقت لازم را در ساخت مراکز و ساختمان‌های تجاری، اداری و درمانی هم داشته باشیم و مصالح استاندارد را به کار ببریم. نظارت‌ها واقعاً نظارت و همراه با سختگیری باشد و مهندسان هم با وجدان کار خودشان را انجام دهند. این همه می‌شود مدیریت برای بحران. شما دقت کنید در منطقه فولادی در کرمانشاه وقتی زلزله 7 ریشتری آمد خانه‌هایی که آئین نامه 2800 را رعایت کرده بودند مقاوم ماندند و کسی هم جانش را از دست نداد. از طرف دیگر ما بیمارستانی را می‌بینیم که ساخت دولت است و متأسفانه مهندس ناظرش توجه‌ای به ابتدایی‌ترین اصول ساخت نداشته و موجب شده بیمارستان تخریب شود. این تخریب متوجه ما نیست. دستگاه ها باید در ساخت و سازها اصول و قوانین را رعایت کنند. ما اصلاً به موضوع ساخت و ساز توجه نمی‌کنیم در مسیرهای رودخانه و روی گسل‌ها خانه ساخته‌ایم. شهر‌ها را در مسیل‌ها ایجاد کرده‌ایم آن وقت حالا توقع داریم اتفاقی که می‌افتد خسارتی هم نداشته باشد و اگر خسارتی هم به بار آید همه مشکلات را گردن مدیریت بحران می‌اندازیم. این واقعیت را باید قبول کنیم که تهران شهری است که خانه و مراکز و تأسیساتش روی گسل‌ها و مسیل‌ها ساخته شده است. حتی بزرگراه‌های ما هم در مسیر آبراه‌ها قرار گرفته. چند سال پیش بود که سیلی آمد و اتوبان امام علی(ع) را سیل برد. اگر سیلی در تهران داشته باشیم اوضاع بحرانی می‌شود.
شما این موضوعات را به دستگاه های اجرایی گفته‌اید؟
بله. مگر می‌شود نگوییم.
خب پاسخ چه بود؟
نظارت‌ها را بیشتر می‌کنیم. به مردم می‌گوییم دقت کنند. خودم هم به مردم می‌گویم. همشهری‌ها،هم وطنان آگاه باشید اگر می‌خواهید خانه‌ای صد متری بسازید و هزینه هم برای 100 متر در نظر گرفته اید خواهش می کنم 80 مترش کنید اما خانه امنی بسازید. ما معتقدیم در زمان بحران اولین امدادگر خود خانواده‌ها هستند. لطفا اصول ساخت و ساز را جدی‌تر بگیرید.
چند روز پیش که زلزله آمد انگار مردم در مانور زلزله نمره خوبی گرفتندهیچ کس آگاه نبود که در زمان بحران چه کاری انجام دهد. اینجا انگشت‌ها به سمت مدیریت بحران نشانه می‌رود چه کاری برای آگاهی مردم در برابر خطر زلزله انجام شده است؟
این آگاهی را صدا و سیما و رسانه‌ها باید بدهند. ما فرهنگ‌سازی لازم در این باره انجام می‌دهیم. مانور زلزله را برگزار کردیم و خانواده‌های دانش‌آموزان را هم درباره زلزله حساس کردیم. همچنین هم‌اکنون جشنواره فیلم کوتاه امید را داریم که 5 دی ماه اختتامیه‌اش انجام می‌شود و تا آنجا که توانستیم در روزنامه‌ها فرهنگ‌سازی کرده‌ایم. اما واقعاً برای فرهنگ‌سازی خود مردم هم مهم هستند شما دقت کنید زلزله که آمد مردم به خیابان‌ها ریختند و کار امدادرسانی را با مشکل مواجه کردند. خب مردم نمی‌دانند این وقت شب نباید ترافیک ایجاد کنند؟ ما باید برای این موضوع چه کنیم. ما فقط می‌توانیم بگوییم که باید از بحران پیشگیری کرد.البته آموزش‌هایی هم داده‌ایم اما مردم بی‌توجه به همه آموزش‌ها هستند. ما درس‌هایی که از بحران گرفته‌ایم را منتقل کردیم. بارها گفته‌ایم که در زمان بحران یک قوطی آب، کمی خوراکی و جعبه کمک‌های اولیه با خود داشته باشید اما چند درصد مردم این کار را کرده‌اند.
این پیشگیری فقط در ساخت و ساز است؟
بله. باید روی اصول ساختمان‌ها نظارت بیشتری انجام شود. خودم در جلسه‌ای به صراحت اعلام کردم اگر مهندسی مسئولیت نظارتش را برعهده نمی‌گیرد وساختمانی خراب شد و افرادی کشته شدند این مهندس قاتل است. ما امروز آئین نامه 2800 را داریم برخی از مهندسان ناظر پول می‌گیرند اما نظارتی نمی‌کنند.
با این اوضاع فکر می‌کنید اگر زلزله تهران جدی‌تر بود چه بلایی بر سر شهر می‌آمد؟
فاجعه بود.
برای اینکه جلوی این فاجعه را بگیریم چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
ببینید چند سالی می‌شود که قانون مدیریت بحران هنوز داخل مجلس است و تصویب نشده است. نمایندگان باید با حساسیت بیشتری روی این موضوع کار کنند. ما کشوری حادثه خیز هستیم باید برنامه‌ریزی منسجم تری داشته باشیم. علاوه بر این اعتبارات مدیریت بحران را شفاف مشخص کنیم. خودم سر حادثه‌ای می‌روم و می‌گویم این حادثه دلیل‌اش چه موضوعاتی بوده گزارشش را می‌دهم و می‌گویم مثلاً باید این کارها انجام شود. گزارش به سازمان برنامه و بودجه می‌رود اگر سازمان برنامه و بودجه تشخیص دهد اعتبار اختصاص پیدا می‌کند. خب مگر من رئیس مدیریت بحران نیستم این تشخیص را که می‌دهم باید برنامه اجرایی شود اما این اتفاق نمی‌افتد. اختیارات ما خیلی کم است. آن وقت در زمان بحران هم ما باید پاسخگو باشیم.
بودجه شما چقدر است؟
5 درصد بودجه کل کشور مربوط به ستاد بحران است که سه درصدش برای پیشگیری و پیش‌بینی و 2 درصدش برای مقابله در نظر گرفته می‌شود.
بسیاری از مردم در زلزله چهارشنبه شب تهران نمی‌دانستند کجا باشند بسیاری شان داخل ماشین‌ها بودند مگر شما سوله‌هایی برای مواقع بحرانی ندارید؟ چرا مردم را با این سوله‌ها آشنا نکردید؟
سوله‌های مدیریت برای استقرار مردم نیست. ما باید دربهای مراکزی مثل مصلای تهران و یا حرم امام‌خمینی را بر روی مردم باز کنیم. ما چطور می‌توانیم 10 میلیون نفر را در سوله‌ها جا دهیم این سوله‌ها در نهایت پذیرای 300 هزار نفر هستند و کار سوله‌ها هم جا دادن مردم نیست.
کاربری سوله‌ها چیست؟
سوله‌ها برای مدیریت بحران طراحی شده است. امکاناتی در این سوله‌ها هست که در مواقع بحرانی باید از ابزارهایی که در سوله‌ها هست به نفع مردم استفاده کرد و در حقیقت نوعی انبار و مرکز مدیریت بحران محلی است.
آیا مواد غذایی هم در این سوله‌ها وجود دارد؟
خیر. در سوله‌ها بسته‌های ابزار آلات برای رهاسازی شهر و امکانات اولیه وجود دارد.
خب اگر اتفاقی در شهر به وجود آید وضعیت غذای مردم چه می‌شود؟
هلال احمر موظف است تا یک ماه غذا را تأمین کند.
شما چه پیشنهادی برای مردم در هنگام بروز حادثه دارید؟
اول اینکه آرامش خودشان را حفظ کنند. خبر‌های درست را با هم در میان بگذارند و از هم‌اکنون به فکر ایمن‌سازی منازل باشند و در نهایت باید با مردم شفاف بود. اگر در تهران زندگی می‌کنند باید جای دومی را برای خود داشته باشند. خانه‌های پدریشان را در شهرستان حفظ کنند.
