ارنستو چه گوارا می‌گوید: «بر بالشی که از مرگ پرنده‌ها پر است، نمی‌توان خواب پرواز دید». اما همچنان بالش‌های زیادی در سراسر جهان از پر و شکم‌های زیادی هم از گوشت حیات وحش پر می‌شود!
به گزارش ، ایران نوشت: عاج و شاخ و پوست و دندان بسیاری از گونه‌های جانوری نیز لباس و مبل و مجسمه و زیرانداز و گردن‌آویز می‌شود تا به‌عنوان کالای لوکس و فانتزی توسط عده‌ای از مردم مورد استفاده قرار گیرد. نتیجه این هجمه بی‌رویه به حیات وحش و تنوع زیستی جهان، حالا آمارهای تکان دهنده ای است که نگرانی سازمان‌های بین‌المللی را برانگیخته ؛ اینقدر که اکنون سه سال است روز سوم ماه مارس (12 اسفند) را به‌عنوان روز جهانی حیات وحش نامگذاری کرده‌اند.
بر اساس اعلام اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در هر روز 96 فیل آفریقایی فقط به‌خاطر عاج‌شان کشته می‌شوند، یعنی در هر 15 دقیقه یک فیل چند تنی، قربانی تجارت سیاهی می‌شود که عواید حاصل از آن میلیون‌ها دلار به جیب قاچاقچیان حیات وحش سرازیر می‌کند تا نهایتاً کالاهای لوکسی تهیه شود که قرار است زینت بخش منازل ثروتمندان آسیایی شود. فیل، کرگدن، شیر، پلنگ، زرافه، بوفالو، کروکودیل و ده‌ها گونه جانوری دیگر در جهان وضعیتی مشابه فیل‌ها دارند. مواد مخدر، سلاح، انسان و حیوان! 4 تجارت سیاهی است که سازمان ملل متحد حامیان این تجارت‌ها را در زمره بزرگترین مافیای جهان معرفی می‌کند و اکنون خواستار مبارزه دولت‌ها با آنها شده است.
در ایران نیز هرساله شمار زیادی از گونه‌های جانوری از انواع پرندگان و پستانداران گرفته تا خزندگان و دوزیستان و ماهی‌ها و حتی مرجان‌های دریایی شکار و صید و قاچاق می‌شود. تازه‌ترین آمارها حکایت از این دارد که هرساله حدود یک میلیون پرنده مهاجر فقط در مازندران در سه تالاب ازباران، سرخرود و فریدونکنار سلاخی و در بازار فریدونکنار به‌فروش می‌رسد. یعنی از ابتدای فصل پاییز تا آخر زمستان به ازای هر روز عددی معادل 5500 پرنده وحشی از انواع مرغابی‌ها و غازها و فلامینگو‌ها و... کشته و برای فروش در بازار عرضه می‌شود. روزنامه گاردین چاپ انگلیس نیز اخیراً با انتشار این گزارش از تلاش نافرجام مسئولان برای مهار این تجارت سودآور در شمال ایران که نسل بسیاری از گونه‌های در خطر انقراض ایران را تهدید می‌کند خبر داده است، اما در این میان محبت خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور، شمار پرندگان مهاجر شکار شده در ایران را تا دو میلیون هم برآورد و اعلام کرده است. با این حال این فقط گوشه‌ای از تجارت حیات وحش در کشورمان است، شکار قوچ و میش و کل و بز و انواع گوزن‌های ایران تا شکار خرس و پلنگ و حتی یوز ایرانی! حتی آخرین بازمانده‌های جمعیت کوچک و محدود یوزپلنگ‌های ایران نیز از گزند قاچاقچیان در امان نمانده و هر آنچه در جاده‌ها به‌دلیل تخریب زیستگاه‌ها کشته می‌شود در کنارش همچنان زنده‌گیری توله یوزها مورد علاقه قاچاقچیان ایرانی است. کوشکی، دلبر و ایران نام سه توله یوزی است که دقیقاً به همین شکل زنده‌گیری و سپس توسط محیط زیست کشف و توقیف شده‌اند و اکنون محکوم به حبس ابد در پارک پردیسان شده‌اند.
«ایران» نام توله یوزپلنگ 8 ماهه ای است که بعد از سه ماه زنده‌گیری توسط گروهی از قاچاقچیان سرانجام در یک عملیات مشترک بین مأموران محیط زیست و پلیس اطلاعات امنیت تهران بزرگ از قاچاقچیان گرفته شد، با این حال هنوز تکلیف قاچاقچیانش معلوم نشده و مشخص نیست؛ این در حالی است که بر اساس آخرین لیست جرایم شکار و صید گونه‌های در معرض خطر و انقراض، جریمه شکار و صید هر قلاده یوز حدود یکصد میلیون تومان برآورد شده است و این میزان جریمه نقدی، مجزا از مجازات کیفری است که شامل حال قاچاقچیان می‌شود.
قاچاق پرندگان شکاری، کوسه‌های خلیج فارس و هوبره‌های ایرانی از دیگر اقلام قاچاق حیات وحش ایران است که چندسالی است شدت گرفته است. در جریان آخرین کشف محموله‌های قاچاق حیات وحش در کشور، اخیراً یک محموله بزرگ بال کوسه در آب‌های سیستان و بلوچستان از یک لنج باری کشف و توقیف شد. بر اساس اعلام مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان، این محموله شامل 1600 کیلوگرم بود که این باله‌ها متعلق به 1400 کوسه بودند که به احتمال زیاد از خلیج فارس صید و سلاخی شده بودند. در همین زمان سایت‌های خبری استان بوشهر تصاویری از صدها کوسه در سواحل بوشهر منتشر کردند که نشان می‌داد تعداد زیادی کوسه بعد از بریده شدن بال‌هایشان در ساحل روی هم ریخته و رها شده بودند. تخمین‌های علمی حاکی از آن است که هر ساله حدود 100 میلیون کوسه در نقاط مختلف جهان شکار می‌شود و عامل اصلی آن تقاضای گسترده در بازار هنگ‌کنگ و چین برای سوپ بال کوسه است که متأسفانه متخلفان ایرانی نیز اخیراً وارد این تجارت کثیف شده‌اند. این در حالی است که سازمان حفاظت محیط زیست چند سال پیش صید کوسه‌های خلیج فارس و دریای عمان را که در سال‌های اخیر به‌دلیل کاهش چشمگیر جمعیت و صید بی‌رویه در خطر انقراض قرار گرفته‌اند ممنوع اعلام کرده است.
شاید تا کمتر از 10 سال دیگر نشانی از یوز در ایران باقی نماند
تغییر اقلیم، تخریب گسترده زیستگاه‌ها، شکار و صید بی رویه، تنوع زیستی جهان را بیش از پیش در مخاطره و نابودی قرار داده است و فشار این تهدیدها در کشورهای در حال توسعه آسیایی و آفریقایی بیش از سایر نقاط دنیاست. از این‌رو کنوانسیون تجارت جهانی گونه‌های در معرض خطر انقراض گیاهی و جانوری CITES، برای جلب توجه دولت‌های جهان به اوضاع حیات وحش، برای نخستین بار دوسال قبل پیشنهاد نامگذاری چنین روزی را در تقویم زیست محیطی جهان داد و سازمان ملل متحد نیز با پذیرش این امر روز 3 مارس را به این عنوان نامگذاری کرد.
به قاچاق حیات وحش پایان دهیم
«بیایید برای حیات وحش متحد شویم، تنوع زیستی را حفظ کنیم و به قاچاق پایان دهیم.» این بخشی از پیام دبیرکل سازمان ملل متحد برای روز جهانی حیات وحش به جهانیان است. شعار امسال روز جهانی حیات وحش نیز «گربه‌های بزرگ، شکارچیانی در معرض تهدید است»؛ گربه‌هایی که هنوز 8 تای آنها در ایران زیست می‌کنند اما نفس‌های آخرشان را می‌کشند و شاید تا کمتر از 10 سال دیگر نشانی از یوز در ایران باقی نماند.
با گنجاندن این روز در تقویم رسمی سازمان ملل، اکنون مجامع بین‌المللی سه هدف مختلف را دنبال می‌کنند. نخست آنکه با یادآوری از گونه‌های زیبا و متنوع گیاهی و جانوری جشنی برگزار شود. ارتباط بین جمعیت‌های انسانی و حیات‌وحش در سراسر جهان مورد یادآوری قرار گیرد و در نهایت، آگاهی عمومی افزایش یابد تا از این طریق ضمن اقدامی عاجل برای مقابله با جرایم حیات‌وحش از اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی این فساد گسترده در سراسر زمین کاسته شود.
مشارکت جوانان در حفاظت از حیات وحش
«به صدای جوانان گوش دهید»؛ این عنوان، شعار روز جهانی حیات وحش در سال گذشته بود که توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد اعلام شد. این آژانس مرتبط با محیط زیست سازمان ملل اعلام کرد: از آنجا که تقریباً یک چهارم جمعیت دنیا سنی بین 10 الی 24 سال دارند، تلاش‌های بی‌شائبه ما می‌بایست جوانان را به شور و وجد بیاورد. برای آنکه رهبران دنیای آتی و تصمیم‌گیران آینده جهان، جوانان هستند که هم در سطح منطقه‌ای و هم جهانی می‌بایست از حیات وحش در معرض خطر حفاظت کنند بنابراین به‌کارگیری و توانمند‌سازی جوانان در صدر دستور کار سازمان ملل است و اهداف آن از طریق برنامه‌های جوانان در سازمان ملل قابل دستیابی است.
شاید به‌همین دلیل بود که در سپتامبر سال 2016 در هفدهمین کنفرانس اعضا سایتیس (کنوانسیون تجارت جهانی گونه‌های در معرض خطر انقراض گیاهی و جانوری) در آفریقای جنوبی، نخستین قطعنامه روز جهانی حیات وحش با عنوان «مشارکت جوانان» در حفاظت از حیات وحش تصویب شد. سازمان ملل سال گذشته در روز جهانی حیات وحش تلاش کرد تا جوانان جهان را تشویق کند که با هم در زمینه رفع تهدیدات اصلی حیات وحش از قبیل مواردی چون تغییرات زیستگاه یا بهره‌برداری بی‌رویه کوشش کنند تا هر تغییر مثبتی که می‌توانند ایجاد کنند. از این‌رو به جهانیان اعلام کرد «امروز کاری انجام بده برای کمک به حفاظت از حیات وحش جهان» که فردا دیر است.
