به گزارش خبرنگار الف، دولت تدبیر و امید پس از روی کار آمدن برای ایجاد رونق وابسته به سیاست خارجی شد و به دنبال حل مساله هسته ای سعی داشت با جذب سرمایه گذار خارجی بتواند اقتصاد ایران را شکوفا کند. اقتصاد ایران دارای چالش ها و بحران های بسیاری است و برای دستیابی به رونق و حل مشکل معیشت و بیکاری نیازمند به گرفتن تصمیمات سخت بوده و به نوعی باید اصلاح ساختار در بخش ها به خصوص نظام بانکی، تامین اجتماعی، امور مالیاتی و ... رخ دهد، اما دولت یازدهم و دوازدهم هدف خود را حل مناقشه هسته ای تعیین کرد در حالیکه به گفته رهبر انقلاب و تایید کارشناسان و صاحبنظران کلید حل مشکلات در داخل می باشد زیرا تا زمانیکه فضای کسب و کار بهبود پیدا نکند سرمایه گذاری نیز به سختی انجام خواهد شد.
امروز و پس از اینکه ایالات متحده از برجام خارج شد( ایران نتوانسته بود از منافع اقتصادی برجام نفعی ببرد) دولت برای حفظ این دستاورد خود به دنبال مذاکره با کشورهای اروپایی است اما آیا می توان به اروپا اطمینان کرد یا نه که داسخ کاملا مشخص است و لازم است دولتمردان از برجام درس گرفته و به جا اینکه برای حل مشکلات اقتصاد ایران به سوی خارج از کشور حرکت کنند باید کلید آن را در داخل بیابند البته این حرف به معنای عدم تامل با دنیا نیست ولی کلید حل مشکلات اقتصادی در داخل ایران است نه خارج از کشور.
وحید شقاقی شهری، کارشناس مسایل اقتصادی و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد اینکه اقتصاد ایران قبل و بعد از برجام چه تفاوت هایی داشته است و ما نباید اقتصاد کشورمان را به اروپا گره بزنیم اظهار داشت: واقعیت این است که برجام ما را از شورای امنیت که ذیل فصل هفتم برده بود، بیرون آورد. قبل از برجام اجماع تمام کشورها این بود که ایران تحریم بین المللی شود و عملا اتفاقی که افتاد این بود که کشورهای دنیا به نتیجه رسیده بودند که تحریم های زیادی را علیه ایران وضع کنند که چنین اقدامی هم کردند، ما در آن زمان حدود دو میلیون بشکه صادرات نفت و میادین گازی داشتیم که با اعمال تحریم ها به یک میلیون بشکه نفت و کاهش صادرات مواجه شدیم.
وی تصریح کرد: فشار در آن زمان روی ایران زیاد بود و غربی ها همواره عنوان میکردند که اگر ایران به پای میز مذاکره نیاید تحریم ها به خصوص تحریم های نفتی را افزایش می دهیم و همان وعده نفت در برابر غذا را مطرح می کردند که در عراق هم آن را اعمال کرده بودند و این استراتژی غربی ها برای کاهش صادرات نفت ایران بود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: از سوی دیگر، کل بانک های بین المللی و بیمه ها وارد مبادله با ایران نمی شدند و در واقع سوئیفت ارزی را بسته بودند و عملا اینها مشکلاتی بود که قبل از برجام وجود داشت. بعد از برجام و یا همان توافق هسته ای با ایران، اجماع بین المللی علیه ایران شکسته شد و بیمه نفتکش های ما برقرار شد، صادرات نفتی ما به دو میلیون و نیم بشکه رسید ولی عملا در مورد معامله با بانک های بین المللی به نتیجه ای نرسیدیم چراکه آمریکایی ها جریمه سنگینی برای این بانک ها در نظر گرفته بودند به طور مثال یکی از بانک ها حدود 9 میلیون دلار جریمه شده بود و بعد از برجام نیز این بانک ها تمایلی به مبادلات با ایران نداشتند، همچنین آمریکا عملا ریسک اقتصادی ایران را بالا نگه داشته بود و هر سه ماه یکبار نیز ترامپ برجام را تهدید می کرد که این ها نشان میدهد که گشایشی در مورد برقرار رابطه با بانک ها نداشتیم.
شقاقی شهری افزود: از طرفی اواسط سال 96 بود که قانون کاتسا علیه ایران تصویب شد و این خودش به نوعی محافظ برجام برای غربی ها بود، سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی قرار گرفت و هر بنگاه داخلی و خارجی که با سپاه مراوده داشت مورد تحریم قرار می گرفت که به نظر می رسد تحریم آقای سیف رییس بانک مرکزی هم بر اساس این قانون باشد، در واقع ما تنها بخش هایی را توانستیم با برجام مقداری حل و فصل کنیم.
وی خاطرنشان کرد: به طوری کلی این حالت انتظار و ریسک در اقتصاد ایران در بعد از توافق هسته ای نیز کم رنگ نشد چراکه از سوی بانک های بزرگ و شرکت های بین المللی همچنان این تهدیدها وجود داشت و به غیر از حوزه نفتی، در حوزه های بانکی و بیمه ای وضعیت چالشی بود لذا این موضوعات موجب شد که آنچه که از برجام انتظار می رفت به وقوع نپیوندد و ما نتوانیم به منافع اقتصادی دست پیدا کنیم.
سیاست های اقتصاد مقاومتی در حوزه های اقتصاد را جدی نگرفتیم
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه به نظر نمی رسد مذاکره با اروپا نیز بتواند بر روی اقتصاد ما نقش بسزایی داشته باشد، گفت: در حال حاضر ناچاریم برجام حداقلی را با اروپا امضاء کنیم. اروپا در حال حاضر در بدترین شرایط اقتصادی قرار دارد و به آمریکایی ها نیاز دارد. در ضمن شرکت های اروپایی ربطی به دولت های اروپایی ندارند و نمی توانند شرکت های خصوصی و ملی و فراملی خود را وادار به سرمایه گذاری در ایران بکنند به طور مثال فرانسه نمی تواند توتال را مجبور به سرمایه گذاری در ایران بکند چراکه این شرکت ماهیت خصوصی دارد.
این کارشناس اقتصاد تاکید کرد: به نظر بنده حتی با اروپا برجام حداقلی را نیز امضاء کنیم، دو نگاه وجود دارد اینکه نمی توانیم از شرکت های اروپایی و بانک های بین المللی بهره مند شویم چراکه اینها ماهیت خصوصی دارند و جرات سرمایه گذاری اقتصادی در ایران را نخواهند داشت و از سوی دیگر نیز اروپا همین برجام حداقلی با ایران را نقض خواهد کرد به این دلیل که اقتصاد اروپا به آمریکا وابسته بوده و مشخص نیست که در آینده آنها همین برجام حداقلی را نیز حفظ کنند لذا اقتصاد ضعیف اروپا و قدرت آمریکا موجب خواهد شد که اروپایی ها در آینده مسیر خود را برگردانند و در آینده هم در برجام تغییری رخ نخواهد داد که به نفع ایران باشد.
وی با بیان اینکه کلید حل مشکلات اقتصادی کشور چیست، خاطرنشان کرد: کلید حل مشکلات اینجاست که سیاست های اقتصاد مقاومتی در حوزه های اقتصاد را جدی نگرفتیم و ما نتوانستیم از اقتصاد ایران ریسک زدایی کرده و چرخه دلار را قطع کنیم، ما سیاست های اقتصاد مقاومتی را با جدیت دنبال نکردیم و اقتصاد درون زا را که طبق فرمایشات رهبر انقلاب بود پیاده نکردیم و دوباره اقتصاد ما به همان مشکلات گذشته خورده است لذا ما باید به اقتصاد درونی اتکا کنیم.
