هست و نیست کلان‌شهرها را قربانی فروش آب نکنید

داریوش مختاری در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با بحران آب در حوزه مصرف آب شهری و راهکارهای حل و کاستن از این بحران اظهار کرد: باید توجه شود که تامین آب کلان‌شهرها، سر در اصلی بحران آب کشور هست. چنانچه کشاورزی، گلستان شود یا کاملا خشک شود، آنچه مهم هست، باید این امکان‌سنجی صورت گیرد که تکلیف تامین آب شهرهای بزرگ چه می‌شود.

 وی با بیان اینکه کاهش مصرف آب کلان‌شهرها به مراتب مهم‌تر از کاهش مصرف آب در کشاورزی است، عنوان کرد: این موضوع به معنای مفهوم مدیریت است. اینکه باید تهدیدها را به درستی شناسایی کرد؛ نه اینکه همیشه شتاب زده اقدام به اجرای پروژه‌های سازه‌ای و سخت‌ افزاری کرد.

این کارشناس حوزه آب با بیان اینکه راهکارهای شتاب زده، ناکارآمد و با هزینه بالا که از سطحی‌ زدگی و نگاه فنی مهندسی مدیریت آب و فاضلاب در کشور ناشی می‌شود، نمی‌ توان از بحران آب شهری گذر کرد، تصریح کرد: شرکت‌های آب و فاضلاب با طرح شتاب‌زده پروژه‌های انتقال آب، راهکارهای ارزان‌تر و ساده‌تر را نادیده می‌گیرند.

به گفته وی، افزایش آب‌ بهای شهری از دیدگاه عقلانیت اقتصادی برای کاهش مصرف آب منطقی به نظر می‌رسد ولی این مساله نباید عاملی باشد که شرکت‌های آب و فاضلاب از فرهنگسازی برای کاهش مصرف جلوگیری کنند، بلکه در تمام عرصه ها باید به مدیریت مصرف آب توجه شود.

گفتنی است؛ شهرهایی که بیشترین تنش آبی برای آنها پیش‌بینی شده نظیر اصفهان، بندرعباس، بوشهر، شیراز، کرمان، مشهد و تقریباً تمام شهرهای استان اصفهان و یزد است که به نظر می‌رسد در فصل تابستان با چالش‌های بزرگ آبی مواجه شوند.

به طور کلی وضعیت کشور به دسته‌های تنش آبی و بدون تنش تقسیم می‌شود؛ به این ترتیب که اگر میزان تأمین با مصرف یکی باشد گفته می‌شود تنشی وجود ندارد، اما اگر تا 10 درصد میزان منابع آبی به نسبت تقاضا (آب مورد نیاز) کاهش داشته باشد، اصطلاحاً گفته می‌شود که آن منطقه در مرحله تنش زرد است و اگر این اختلاف 20 درصد باشد، تنش نارنجی و اگر بیش از 20 درصد باشد، تنش قرمز نامیده می‌شود.

در حال حاضر 44 درصد جمعیت کشور بدون تنش آبی، 17.1 درصد در محدوده تنش آبی زرد، 11 درصد در محدوده تنش نارنجی و 27.9 درصد نیز در وضعیت تنش آبی قرمز قرار دارند. حال اگر بخواهیم این عدد را براساس تعداد شهرها را بگوییم، باید گفت تعداد شهرهایی که دارای تنش آبی هستند زیاد نیست؛ چراکه 71.1 درصد از شهرها (به لحاظ تعداد) هیچ تنش آبی ندارند. اما شهرهایی که دچار تنش آبی هستند 66 درصد جمعیت شهرها را تشکیل می‌دهند. مجموعاً از 1157 شهر که در سه محور زرد، نارنجی و قرمز قرار دارند 334 شهر تنش آبی دارند که بیشتر آنها در محور زرد و قرمز قرار گرفته‌اند و کار شرکت‌های آب و فاضلاب این است که این شرایط را در فصل تابستان مدیریت کنند. البته برای این مسئله نیز راهکارهایی درنظر گرفته شده است.