آیا احساس میکنید دچار خستگی و کمبود انرژی هستید؟ تمایل زیادی به خوابیدن دارید یا باید با نوشیدن حداقل سه یا چهار فنجان قهوه در روز خودتان را سر پا نگه دارید؟ اگر جواب مثبت است شاید لازم باشد شبها اینستاگرام را زودتر ببندید، زودتر به رختخواب بروید و راحتتر بخوابید. اما ممکن است مشکل دیگری وجود داشته باشد. احساس خستگی دائم یکی از علایم مبهمی است که میتواند نشانه هر گونه بیماری باشد؛ از یک استرس ساده گرفته تا یک عارضه قلبی جدی. با این حال آنچه برای بیش از سه میلیون آمریکایی مسبب خستگی تشخیص داده میشود کم خونی است. آیا شما هم جزء این گروه هستید؟ در این مقاله میخواهیم با مطرح کردن نکاتی جالب، از نشانه های کم خونی در بدن صحبت کنیم.
کم خونی یک نشانه است، نه بیماری
سلولهای قرمز خونی وظیفه مهمی به عهده دارند: انتقال اکسیژن به اندام مختلف بدن. اگر شما دچار کمخونی باشید یعنی سلول قرمز خونی کافی یا سلولهایی که حاوی هموگلوبین (پروتئین مملو از آهن که موجب قرمزی رنگ خون میشود) کافی نیستند. سوال اینجاست که چرا؟
یکی از پزشکان دانشگاه تنسی در آمریکا کم خونی را به تب تشبیه میکند. آنمی یا کم خونی بیماری نیست بلکه نشانه و علامت اتفاقی است که در بدن شما روی میدهد. معمولا فرد زمانی تب میکند که دچار عفونت است اما کم خونی میتواند محصول مشکلات مختلفی باشد. رایجترین مشکل کمبود آهن است چون بدن نیاز به هموگلوبین دارد. اگر شما دچار کمبود آهن باشید باید سطح مواد معدنی ضروری را با مصرف مکملها یا خوردن مواد غذایی حاوی آهن افزایش دهید.
افراد از ابتلای خود به کم خونی خبر ندارند
برخی از افراد مبتلا به کم خونی ممکن است احساس کوفتگی کنند و برخی دیگر اصلا متوجه کمبود چیزی در بدن خود نشنوند. اما اگر به آنمی بیتوجه باشید ممکن است مشکل شما بدتر شود و به مرور زمان در حالی که قلب شما سعی میکند برای پمپاژ خون بیشتر کار کند و به بافتها اکسیژن برساند ضعیفتر میشود. نشانههای دیگر کمخونی خوابآلودگی، سردرد، احساس کرختی در دستها یا پاها، فشار خون پایین، رنگ پردیگی، تنگی نفس، ضربان قلب سریع یا نامنظم، احساس درد در قفسه سینه، تحریکپذیری و عملکرد ضعیف در محیط کار یا مدرسه است. چنانچه کم خونی درمان نشود منجر به نارسایی قلبی میشود.
کم خونی در زنان شایعتر و در مردان جدیتر است
کم خونی در خانمهایی که در سن باروری هستند نباید نادیده گرفته شود اما معمولا نمیتواند مشکلی جدی باشد زیرا در این بازه سنی امری طبیعی است. ابتلا به کم خونی در دوران قاعدگی یا به دنیا آوردن نوزاد با از دست دادن مقدار زیادی خون ناگزیر است و حل آن توسط مکملها یا در مواردی نادر با تزریق آهن کاملا ساده است. از آنجا که مردها قاعدگی یا بارداری را تجربه نمیکنند، بروز کم خونی برای آنها تهدید کننده تر به نظر میرسد و معمولا نشانه ابتلا به سرطان روده است.
ممکن است مصرف کافئین برای شما خطرناک باشد
این امکان وجود دارد که عادت به مصرف کافئین شما را به دردسر بیاندازد. کسانی که به طور افراطی قهوه یا چای مینوشند بهتر است کمی هوشیارتر باشند. نیازی نیست مصرف کافئین را قطع کنید، کافیست زیاده روی نکرده و چای و قهوه بین وعدههای غذایی را کم کنید زیرا کافئین مانع جذب آهن موجود در مواد غذایی توسط بدن میشود. اگر پزشک به شما توصیه کرده که مکمل آهن مصرف کنید حتما قهوه یا چای را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از خوردن قرص بنوشید.
با بروز نشانه های کم خونی خود درمانی نکنید
ممکن است بیش از حد طبیعی احساس خستگی و بیحالی کنید و با نگرانی در اینترنت دنبال علت آن بگردید. در چنین صورتی احتمال کم خونی ناشی از فقر آهن وجود دارد و امکان دارد با تشخیص آن شروع به خوردن مکمل آهن کنید. اما عجله نکنید، زیرا در صورتی که بدن شما نیاز به آهن نداشته باشد، آهن اضافی میتواند اثراتی جانبی مثل سوءهاضمه و یبوست در پی داشته باشد. علاوه بر این برخی افراد مبتلا به نوعی اختلال ارثی زیادی آهن در خون (هماکروماتوزیس) هستند، به طوری که آهن را بیش از اندازه جذب میکنند و در نتیجه دچار التهاب مفصل (آرتریتیس)، دیابت، بیماری کبد و اختلالات متعددی میشوند. اگر تصور میکنید سطح آهن در خون شما پایین است، حتما قبل از مصرف هر گونه دارو آزمایش خون بدهید.
افراد مبتلا به کم خونی تمایل به خوردن خوراکیهای عجیب دارند
نه، منظور ما میل به شکلات و سیب زمینی سرخ شده نیست. هنوز کسی نمیداند چرا، اما کمبود آهن میتواند منجر به افزایش اشتهای شما برای خوردن چیزهای غیر معمول مثل یخ شود. زمانی که بسیاری از خانمها زمانی که تمایل به جویدن یخ پیدا میکنند متوجه کم خونی خود میشوند. از آن عجیبتر میل به خوردن خاکستر سیگار و مقوا است و این میل عجیب زمانی بر طرف میشود که سطح آهن خون شما بالا برود.