سرویس سیاست مشرق- سالهاست که مردم ایران مجبور به استفاده از محصولات چند شرکت خودروساز بزرگ دولتی هستند و گلایهها از کیفیت پایین محصولات، عقبماندگی تولیدات این شرکتها از فناوری روز دنیا و از همه مهمتر، زورگویی و تحمیلاتی که این شرکتها (به واسطه در اختیار داشتن انحصارات) بر مشتریان خود اعمال می کنند، تا کنون ره به جایی نبرده است. سالهاست که کارشناسان و دلسوزان حوزه صنعت فریاد میزنند که انحصار غیرشفاف و غیرپاسخگوی خودروسازان دولتی، آفت بزرگ پیشرفت و توسعه صنعتی کشور شده است.
وجه دیگری که در عملکرد غیرشفاف و غیرپاسخگوی این خودروسازان همواره محل تامل بوده است، پیوندهایی سوالبرانگیزی است که طی تقریبا دو دهه بین این شرکتها و خودروسازان فرانسوی به وجود آمده است. پیوندهایی که در آن پای منافع «میلیارد دلاری» در میان است. خودروسازان فرانسوی، سالهاست که در بازار بزرگ و وسوسهانگیز ایران به صورت تقریبا انحصاری حضور داشتهاند و به منافع دهها میلیون دلاری رسیدهاند، لیکن نه در بخش «تحقیق و توسعه» و انتقال فناوری کمکی به ایران می کنند، نه به تولید اقتصادی خودروهای روز یاری می رسانند و نه از بابت منافع سرشار خود از بازار ایران، به پیمانهای خود با کشور ما پایبند هستند و با به گوش رسیدن اولین بانگهای تحریم، بساط خود را جمع می کنند و می روند باز با گشوده شدن فضای «روابط»، باز می گردند و جالب اینجاست که آغوش دولت ایران هم برایشان گشوده است!
همین بدهبستان عجیب و قابلتامل در بخشهای دیگر هم وجود دارد و برای مثال ما شاهد بودیم که چگونه وزیر نفت ایران، بیژن زنگنه، شخصا و راسا برای وارد کردن شرکت فرانسوی «توتال» تلاش کرد و حتی از اعتبار شخصی خود برای به سرانجام رساندن قرارداد توتال خرج کرد و تا همین امروز هم مدافع همکاری با «توتال» است.
اما یکی از حوزههایی که در سالهای اخیر، به طور چراغخاموش به واسطه همان پیوندهای مشکوک ایجاد شده از داخل، توسط فرانسویها تسخیر شده است، حوزه «دارو» است. حوزه دارو، از آن لحاظ که مستقیما با سلامت و جان آحاد مردم ایران سر و کار دارد، یک حوزه استراتژیک و حتی بسیار مهمتر از خودروسازی و نفت است. تکاپوهای جدیدی که در هفتههای اخیر، در حوزه وزارت بهداشت در افشاء و مقابله با سواستفادههای عظیم و فساد شبکه ای در حوزه واردات دارو و تجهیزات پزشکی و تاراج صدها میلیون دلار از ذخایر ارزی کشور، صورت گرفته، در حال روشن کردن زوایای مختلف فسادی است که عوارض و تبعات آن، نه صرفا با جیب و سفره مردم ایران، که با سلامت و حیات ملت سر و کار دارد.
بدون شک، این پرونده زوایای گوناگون و متنوعی دارد که به جای خود باید به تک تک آنها پرداخت، اما آنچه موضوع این گزارش است، رخنه و نفوذ و سلطه تدریجی بیگانگان (به طور خاص فرانسویها) بر حوزه سلامت و درمان کشور ماست. نفوذ و سلطهای که متاسفانه با خباثت و خیانت شبکهای متشکل از شرکتهای خصوصی و نیمه خصوصی و برخی مسوولان دولتی میسر و تسهیل شد.
اولین بار سعید نمکی، وزیر بهداشت در 23 تیرماه، از شناسایی دو «کانون» فساد در وزارت بهداشت خبر داد: هیات امنای ارزی این وزارتخانه و سازمان غذا و دارو
" با یک فساد سازمان یافته در دارو و تجهیزات پزشکی و حتی برخی شرکتهای وابسته به وزارت بهداشت درگیر بودیم، ابایی ندارم بگویم بسیاری این شرکتهای وابسته به هیات امنای ارزی هر یک به نوعی مشکل دارند...
وقتی به وزارت بهداشت آمدم در دو محل کانون فساد رخنه کرده بودند، هیات امنای ارزی و سازمان غذا و دارو. روز اولی که سرپرست وزارت بهداشت شدم به هر دو وادی با علم به پیامدهای آن ورود کردم. "
ظاهرا، بر مبنای آنچه از گزارشهای منتشرشده و برخی اخبار غیرعلنی به گوش می رسد، ماجرای اصلی فساد در حوزه بهداشت و درمان، به ماجرای تخصیص ارز برای واردات دارو، حضور برخی از مسوولان وزارت بهداشت در ماجرای واردات دارو برای منافع کلان شخصی، زد و بند با شرکتهای دارویی خارجی برای زمین زدن شرکتهای تولید داروی داخلی، واردات داروهای بیکیفیت و حتی مرگبار و تحرکات خطرناکی چون ایجاد کمبود مصنوعی در بازار داروهای حیاتی (با هدف قبضه بازار) برمی گردد. در این میان، شرکتهای داروسازی فرانسوی، نقش مهمی در این شبکه مافیایی واردات دارو و تاراج ارزی بازی می کنند.
در همین زمینه بخوانید:
سواستفاده شبکه فساد از اظهارات وزیر بهداشت/ ترور شخصیت نمکی با سوار شدن بر موج غیرت دینی
در 30 دی ماه 94، نخستین نشست مشترک شرکت های دارویی فرانسوی با هلدینگهای دارویی ایران با هدف فراهم کردن محیطی برای آشنایی مستقیم شرکت های دو کشور، به میزبانی شرکت ایرانی تشکیل و تحلیلی از شرکت های سرمایه گذاری در بخش دارو و همچنین چگونگی ورود به بازار سرمایه ایران برای ادغام و مشارکت ارائه شد.
در این نشست، شرکت های فرانسوی همچون LEEM، EH، HRA، IPSEN، Pierre Fabre، Sanofi و McGrigor با شرکت و هلدینگهای بزرگ دارویی ایران همچون شفا دارو، سرمایه گذاری البرز، برکت، ثامن و لقمان دیدار و گفت و گو کردند.
مدیر بین الملل فدراسیون شرکت های دارویی فرانسوی (LEEM) در این دیدار، به معرفی توانمندی شرکت های دارویی فرانسوی و نقاط قوت صنعت داروی ایران پرداخت.
سپس نمایندگان شرکت ها به معرفی و اعلام ظرفیت های موجود در حوزه دارو و سلامت پرداختند. همچنین امکانات ورود به بورس شرکت های دارویی و مزایای ادغام و مشارکت شرکت های خارجی و شرکت های بورس ایران و ظرفیت رو به رشد صنعت دارو نیز از سوی مدیران شرکت بورس تهران تبیین شد.
به اعتقاد نمایندگان شرکت های فرانسوی حاضر در این نشست، جذابیت های بالقوه صنعت دارو و به طور کل بخش سلامت حاکی از تعامل مثبت شرکت های ایرانی و فرانسوی فعال در این بخش در آینده است؛ با وجود ظرفیت های صنعت دارو و بخش سلامت، علاوه بر بازار 80 میلیون نفری ایران، زمینه مناسبی برای پوشش نیاز کشورهای منطقه از جمله عراق، افغانستان و سوریه وجود دارد. [1]
در 29 اردیبهشت 97، وبسایت دولت فرانسه در گزارشی نوشت:
" ژان ایو لو دریان، وزیر خارجه و برونو لو میر، وزیر اقتصاد فرانسه روز سه شنبه با مدیران 60 شرکت فرانسوی فعال در بازار ایران که می توانند از بازگشت تحریم های آمریکا علیه شرکت های خارجی فعال در ایران خسارت ببینند، تشکیل جلسه دادند. "
این گزارش افزود:
"همان گونه که برونو لو میر می گوید «بسیاری از شرکت های فعال در بخش های هوا فضا، داروسازی، انرژی و خودروسازی سرمایه گذاری های کلانی در ایران داشته اند.» از زمان امضای توافق هسته ای در سال 2015، صادرات فرانسه به ایران از 500 میلیون یورو به 1.5 میلیارد یورو افزایش یافته است. "[2]
برجام، کلید ورود همهجانبه فرانسویها به تجارت با ایران شد و طبعا، بخش دارو هم با گردش مالی سنگین، از این قاعده مستثنا نبود. یکی از شرکتهایی که در دوران دولت اعتدال و با همکاری و هماهنگی وزارت بهداشت دولت یازدهم، نقش پررنگی در بازار دارویی ایران پیدا کرد، شرکت «سانوفی» (Sanofi) فرانسه است.
همزمان با سفر روحانی به فرانسه در بهمن 94، تفاهم نامه همکاری فیمابین میان شرکت سانوفی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران امضاء شد. آقای ونبرگ رئیس هیات مدیره شرکت سانوفی همزمان با امضای تفاهمنامه با دکتر دیناروند- رییس وقت سازمان غذا ودارو، که در حضور دکتر روحانی و سایر مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی ایران و فرانسه امضاشد، اظهارداشت: «بدون تردید همزمان با رفع تحریم ها علیه ایران، فصل نوینی در روابط ایران و فرانسه آغازشده است. "[3]
در 23 مرداد 95، نریمان صدری، رییس شرکت سانوفی فرانسه در ایران از فرصت برجام برای این شرکت و شروع همکاری تنگاتنگ با سازمان غذا و داروی ایران خبر داد:
"خوشبختانه بعد از توافقات صورت گرفته و اجرای برجام، سانوفی جزو شرکتهایی بود که بسیار سریع شرایط را بررسی و تلاش کرد از فرصت به وجود آمده برای خدمترسانی بیشتر به بیماران ایرانی استفاده کند. به همین دلیل تقریبا بلافاصله بعد از طرح مباحث برداشته شدن تحریمها با سازمان غذا و دارو مذاکرات خود را شروع کردیم و نهایتا در بهمن ماه تفاهمنامه فیمابین امضا شد. تفاهمنامه حول سه محور است و این تفاهمنامه در واقع ساختار همکاری سانوفی با وزارت بهداشت را در خصوص فعالیتهای آتی مشخص میکند. محتوای همکاریها قرار است در سه کارگروه به صورت دقیق مشخص شوند. محور اول در تفاهمنامه مربوط به توسعه فعالیتهای تولیدی سانوفی در ایران است. هماکنون سانوفی بیشترین مقدار تولید داخل از محصولات برند را در ایران دارد و بزرگترین شرکت چندملیتی است که در ایران در حال تولید با شرکای خود یعنی عبیدی و سبحان انکولوژی است. در کارگروهی که با شرکای خود تشکیل دادهایم در حال بررسی امکان توسعه فعالیتهای تولیدی سانوفی در ایران هستیم. به ویژه قصد داریم حضور صنعتی سانوفی را در حوزه دیابت در ایران افزایش دهیم. "
نکته بسیار مهم و حساسی که صدری در همین مصاحبه تلویحا مطرح کرد، ورود این شرکت فرانسوی در حوزه اطلاعات بیماریها در ایران و نقشههای حیاتی و حساس حوزه درمان و سلامت در کشور بود:
"دولت آقای دکتر روحانی طی چند سال گذشته سند ملی مدیریت بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط با آنرا تدوین کرده است. یکی از محورهای این سند انجام کارهای آموزشی درباره این بیماریها است. این که چگونه درمان صحیحتر به مردم ارائه شود و دیگر این که عموم مردم نسبت به این بیماریها آگاهتر شوند. کارگروهی را در همین زمینه با وزارت بهداشت تشکیل دادیم تا برای مدیریت بهتر آموزش و درمان بیماری دیابت راهکارهای لازم را بررسی کنیم و چگونه تخصص و منابع مالی سانوفی و تخصص و منابع مالی وزارت بهداشت در کنار هم برای آموزش، کنترل و مدیریت بیماری دیابت بکار گرفته شوند. محور سوم تفاهمنامه هم مربوط به مدیریت اطلاعات بیماریها است. هماکنون به اندازه کافی اطلاعات خروجی لازم از مطالعات اپیدمیولوژیک و آماری درباره بیماریها در اختیار وزارت بهداشت قرار ندارد تا تصمیمسازان بتوانند براساس این اطلاعات تصمیمات درستی را درباره مدیریت بیماری و عوامل خطر آن بگیرند. در این زمینه نیز کارگروهی با همکاری وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل شد تا بتوانیم طی یک پروژه مطالعاتی اطلاعات لازم را تولید کنیم. تا اواخر تابستان میتوانیم یک پروژه را با جزئیات کامل در مورد آموزش و اپیدمیولوژی ارائه دهیم. در زمینه توسعه فعالیتهای تولیدی نیز مطالعات مالی و اقتصادی و مذاکرات مربوط به شرکتهای مختلف در دست انجام است."
مدیرعامل سانوفی سپس به شرکتهای همکار این شرکت در ایران هم اشاره کرد:
" ایران مانند سایر کشورهای در حال توسعه به عنوان یک کشور با جمعیت بالا که فرصتهای لازم برای خدماترسانی برای تعداد زیادی بیمار در آن وجود دارد، دیده میشود و به همین دلیل است که سانوفی در ایران دفتر ثبت شده و رسمی دارد... هماکنون واردات محصولات سانوفی به ایران توسط سه شرکت کوبل دارو، روژین دارو و کیبیسی انجام میشود. در سال 2015 صادرات دارویی فرانسه به ایران بیش از 170 میلیون یورو بود. "[4]
البته مروری بر هیات مدیره شرکتهایی که به عنوان همکار سانوفی در ایران فعالیت می کنند، نکات جالبی را آشکار می کند.
بر اساس آگهی رسمی مجمع عمومی عادی شرکت دارویی دکتر عبیدی(30 آذر 92)، که شرکت کوبل دارو سهامدار اصلی آن است، نام رسول دیناروند (رییس سابق سازمان غذا و دارو) و اکبر عبداللهی اصل(مدیرکل امور دارو و نفر دوم این سازمان در زمان ریاست دیناروند و معاون فناوری اطلاعات در دوره ریاست بعدی) به نمایندگی از کوبل دارو، در هیات مدیره دیده می شود.
لازم به ذکر است که در 28 اسفند 93 اعلام شد که نام «نریمان صدری»، مدیرعامل سانوفی در ایران، در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس در لیست 187 نفره رهبران جوان جهانی را که برای پیوستن به انجمن رهبران جوان جهانی در سال جدید میلادی انتخاب می شوند، حضور دارد. [5] گفتنی است که پروژه «رهبران جوان جهانی» ، یکی از پروژههای جهانی برای غربالگری رهبران کشورهای در حال توسعه، با هدف در اختیار و هدایت گرفتن نسل رهبران بعدی این کشورهاست. [6]
گزارش مشرق درباره شبکه رهبران جوان جهانی را اینجا بخوانید:
شبکه «رهبران جوان جهان»؛ آموزشگاه براندازی به سبک سوئیسی +تصاویر و فیلم
صدری در مصاحبه دیگری درباره فعالیت سانوفی در حوزه تحقیق بیماریها در ایران مطالبی گفت که نشان از عمق دسترسی این شرکت فرانسوی به نقشهها و اطلاعات سلامت و بیماریهای کشور داشت:
" در خصوص بیماری های بومی مربوط به اقوام ایرانی، تعداد بیماریها خیلی زیاد نیست. به عنوان مثال، بیماری سالک یک بیماری بومی ایران است و سایر شرکت هایی که برای درمان این بیماری می خواهند همکاری داشته باشند باید با مرکز تحقیق و توسعه ایرانی تعامل کنند. سانوفی در زمینه ی تلاش برای معالجه ی بیماری سالک، کارهای خوبی انجام داده است. هم داروی این بیماری را تولید می کند و هم با مراکز تحقیقات دانشگاهی که در زمینه ی سالک کار پژوهشی انجام می دهند، ارتباط نزدیک دارد چون این تعاملات میتواند به بهبود تولیدات دارویی منجر شود. در مورد سایر بیماری هایی که ممکن است در هر کشوری وجود داشته باشد باز با مراکز تحقیقاتی ارتباط دوسویه برقرار کردهایم. بخش مهمی از فعالیت سانوفی در ایران در حوزه ی دیابت متمرکز است، کارآزماییهای بالینی بعد از بازاریابی انجام می شود و بیشتر متوجه بیماران دیابتی است. به همین خاطر داروی دیابت در ایران کاملا بومی شده است و با ویژگیهای بیماران ایرانی تناسب دارد. "
او در همین مصاحبه از مذاکره با وزارت بهداشت ایران برای تولید واکسن گفت. [7] به عبارت دیگر، تولید واکسن برای میلیونها کودک ایرانی، به شرکتی خارجی سپرده شده است که در ادامه به ارتباطات و سهامداران مشکوک و قابلتامل آن خواهیم پرداخت.
صدری در مصاحبهای در 27 مرداد 97، از تولید واکسن آنفولانزا با برند «Vaxigrip Tetra» در ایران خبر داد. این به این مفهوم بود که بازار «ایمنی» مردم ایران هم با این شرکت فرانسوی گره خورده است. مدیرعامل سانوفی در همین مصاحبه از توافقنامه این شرکت با وزارت بهداشت در سه حوزه آموزش، تحقیق و صنعت گفت و این که «تحریم» ها هیچ خللی در اجرای این توافق ایجاد نمی کند. [8]
در 31 خرداد 96، محمد رضوانیفر، مدیرعامل وقت شرکت سرمایهگذاری البرز، از پروژه مشارکتی این گروه با سانوفی فرانسه در تولید انسولین (داروی اصلی دیابت) خبر داد. وی با بیان اینکه سال 96 حدود 120 تا 130 میلیارد تومان در طرحهای توسعهای و مشارکتی شرکت سرمایهگذاری البرز سرمایهگذاری صورت خواهد گرفت، عنوان کرد:
"بخشی از این سرمایهگذاری نیز صرف مشارکت با شرکت سانوفی فرانسه خواهد شد. طبق توافق صورت گرفته، قرار است سانوفی تولید انسولینهای آنالوگ خود را در ایران از مرحله پن اسمبلی شروع کند و با افزایش حجم عملیات به مراحل فرمولاسیون و سل لاین هم برسد. مشارکت ما با سانوفی یک برنامهریزی 7 ساله است و در حقیقت جوینت ونچری بین شرکت سرمایهگذاری البرز و سانوفی محسوب میشود. "[9]
گفتنی است که سانوفی، به عنوان پنجمین تولیدکننده بزرگ دارو، سهامداران جالب توجهای دارد. بر اساس گزارش سال 2013 این شرکت، بیش از 9 درصد از سهام سانوفی در اختیار گروه فرانسوی «لورئال» (L'Oréal) (به فرانسوی اورئال) است که خود بزرگترین تولیدکننده محصولات دارویی جهان است و اورئال بزرگترین سهامدار این شرکت محسوب می شود. سهامدار اصلی اورئال خانواده «بتانکور» فرانسوی هستند که 33 درصد سهام این شرکت را در دست دارند. موسس و بنیانگذار شرکت لورئال، «لیلین بتانکور» ، تنها یک فرزند دختر به نام «فرانسیس» دارد که با فردی یهودی به نام «ژان پیر مِیِر» ازدواج کرده است. فرانسیس که وارث لیلین و سهامدار اصلی لورئال است، خود به کیش یهودی گرویده و چند کتاب درباره تفسیر کتاب مقدس(از زاویه یهود) و رابطه مسیحیان و یهودیان نوشته است. [10] دو فرزند فرانسیس و میر هم کاملا تربیت یهودی دارند. [11] جالب اینجاست که دومین سهامدار لورئال هم شرکت معروف صهیونیستی «نستله» (با 23 درصد سهام) است که ژان پیر میر، شوهر فرانسیس بتانکور، جزو سهامداران اصلی آن هم هست.
جدای از این، نستله به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد غذایی دنیا، یکی از بزرگترین مجموعههای اقتصادی تحت سلطه صهیونیستهاست که جزو حامیان مالی بزرگ اسراییل محسوب می شود و سرمایهگذاریهای کلانی در سرزمینهای اشغالی صورت داده است. [12] برای مثال، شرکت «اوسم» (Osem)، از بزرگترین تولیدکنندگان مواد غذایی در سرزمینهای اشغالی، متعلق به شرکت نستله است. [13] نستله همواره جزو شرکتهای صدر لیست در فهرست تحریم گروههای حامی حقوق فلسطینیها در سراسر دنیاست.
روابط اقتصادی نستله و رژیم صهیونیستی آن اندازه بااهمیت بود که در سال 1998، مدیرعامل وقت نستله، پتر باربک، از دست بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم، بالاترین مدال افتخار اسراییل را دریافت کرد. [14] در سال 2002، نستله یک مرکز تحقیق و توسعه بزرگ در شهر سدیروت در سرزمینهای اشغالی تاسیس کرد. به علاوه، نستله مالکیت شرکت تولید غذای کودک اسراییلی با نام «ماترنا» را هم خریداری کرد. نستله با داشتن 9 کارخانه بزرگ در سرزمینهای اشغالی، این رژیم را به سومین پایگاه تولیدی خود در جهان(بعد از چین و روسیه) تبدیل کرد. [15]
یکی از شعبههای اصلی شرکت سانوفی در آسیا و منطقه غرب آسیا، شرکت «سانوفی-اَوِنتی اسراییل» است.
نکته بسیار تلخ و قابل تامل این که، محسن جلواتی، قائممقام سازمان دیدهبان شفافیت و عدالت، در بخشی از افشاگریهای خود درباره مافیای دارو در ایران، در نشست خبری «دیده بان شفافیت و پیگیری مسائل دارو» (14 مرداد) گفت:
" یکی از شرکت های فاسد در این حوزه تمامی مخالفان خود را متهم به واردات دارو از رژیم صهیونیستی می کرد در حالی که اطلاع پیدا کردیم این شرکت یک محموله مواد اولیه دارویی از رژیم صهیونیستی وارد کشور کرده است که با نامه فراکسیون دارویی مجلس و وارد شدن پدافند غیرعامل، اعلام کردند که این محموله به صورت اشتباهی وارد کشور شده است. این در حالی است که عوامل سازمان غذا و دارو در مکاتبات خود برای واردات این محموله اعلام کرده بودند که ترخیص و واردات این دارو بلامانع است. "[16]
و این احتمالا تنها یک نمونه از مراودات خطرناک و ضدامنیت ملی مافیای داروی ایران با رژیم صهیونیستی است. ماجرا زمانی اهمیت و حساسیت خود را نشان می دهد که به ادامه اظهارات جلواتی درباره سامانه «تی تَک» (سامانه نظارتی وزارت بهداشت در حوزه دارو) توجه کنیم. جلواتی اینچنین توضیح داد:
" در جلسه 23 تیرماه در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس وزیر بهداشت اعلام کرد، رئیس بانک مرکزی گفته سازمان غذا و دارو 170 میلیون یورو ارز گرفته، اما پیرصالحی رئیس وقت سازمان غذا و دارو اعلام کرد که ما فقط 10 میلیون یورو دریافت کردهایم که علت بروز این اتفاق دستکاری اطلاعات در سامانه تیتک است و به کسی که طبق قانون نباید ارز دولتی اختصاص پیدا کند یا داروهایی که واردات آنها ممنوع است در این سامانه ثبت شده و ارز دریافت میکنند. "
به گفته وی برخی از کارشناسان اعلام میکنند که با این سامانه میشود حتی مواد منفجره هم وارد کشور کرد و جنگ بیوتروریسم در داخل کشور راه انداخت که باید هر چه سریعتر در این زمینه اقدامات اساسی صورت گیرد.
[1] http://www.iscanews.ir/news/574203
[2] https://www.entekhab.ir/fa/news/409250
[3] https://www.irna.ir/news/81940260/
[4] http://www.phana.ir/fa/doc/news/1026
[5] http://shafaonline.ir/fa/news/55462
[8] http://phana.ir/fa/doc/news/15100
[9] http://phana.ir/fa/doc/news/6746
[10] https://www.celebfamily.com/fashion/liliane-bettencourt.html
[11] https://www.jpost.com/International/Billionaire-heiress-Liliane-Bettencourt-had-a-complicated-Jewish-history-505722
[12] https://easyboycottisraelguide.wordpress.com/portfolio/nestle-product-line/
[13] https://en.m.wikipedia.org/wiki/Osem_(company)
[14] https://worldobserveronline.com/2014/07/27/11-brands-youll-let-go-want-boycott-israel-%E2%80%A2-menzene-com/
[15] https://en.globes.co.il/en/article-1000798684