برترین نویسندگان انگلستان، از خالقانِ شرلوک هلمز و هرکول پوآرو تا ارباب حلقه‌ها و هری‌پاتر

 

فرادید؛ شما اگر اهل ادبیات و یا حتی اهل کتاب خواندن نباشید، بدون شک با شرلوک هلمز و هرکول پوآرو آشنایید. حتی اگر قسم بخورید که اسم این کارگاهان معروف داستان‌ها و فیلم‌های جنایی، هرگز به گوشتان هم نرسیده، بی برو برگرد هری‌پاتر و ارباب حلقه‌ها را به خوبی میشناسید و به احتمال زیاد فیلم آن‌ها را دیده‌اید. همه این شخصیت‌های معروف، از دل ابیات بسیار غنی بریتانیا بیرون آمده‌اند. بریتانیا زادگاه بسیاری از غول‌های ادبی جهان است.

«ادبیات بریتانیا» با تاریخی بیش از هزار سال، همیشه به رشد و گسترش خود ادامه داده است. در این مطلب به تعدادی از برجسته‌ترین نویسندگان بریتانیایی می‌پردازیم که آثارشان، جایگاهی ماندگار را در هنر ادبیات برای آن‌ها به ارمغان آورده است. در این مطلب با تعدادی از بزرگ‌ترین و مشهور‌ترین نویسندگان بریتانیایی آشنا می‌شویم.

از «سرود کریسمس» گرفته تا «الیور تویست»، آشنا نبودن با داستان‌های ماندگار «دیکنز» کار سختی به نظر می‌رسد! این نویسنده یکی از نماد‌های اصلی ادبیات در «دوره‌ی ویکتوریا» به حساب می‌آید. او در آثارش، سختی‌های زندگی معاصر را در قالب سرنوشت شخصیت‌هایی فراموش نشدنی به تصویر می‌کشید. «دیکنز» همچنین علاقه‌ی زیادی به تئاتر داشت—چه نوشتن و چه اجرا—و در سال 1851 نمایشی را در مقابل «ملکه ویکتوریا» اجرا کرد.

«برونته ها» در خانه‌ای مختص به کارکنان کلیسا در دشت‌های «یورکشایر» زندگی می‌کردند. همانطور که می‌دانید، آن‌ها سه خواهر بودند: «شارلوت»، زاده‌ی سال 1816؛ «امیلی»، زاده‌ی سال 1818؛ و «آن»، زاده‌ی سال 1820. آن‌ها نیز مانند «جورج الیوت»، برای انتشار اثر از نام‌های مستعار مردانه استفاده می‌کردند. داستان‌های «خواهران برونته» به دلیل پرداختی منحصر به فرد و بی سابقه به عواطف و احساسات، که تا پیش از آن چندان مرسوم و مورد اقبال نبود، توجهات جامعه‌ی ادبی و مخاطبین را به خود جلب کردند.

 

همه‌ی آن‌ها در جوانی از دنیا رفتند، اما در زمان حیات کوتاه خود، برخی از محبوب‌ترین و مشهورترین رمان‌ها در «ادبیات انگلیس» را نوشتند؛ رمان‌هایی همچون «جین ایر» اثر «شارولت»، «بلندی‌های بادگیر» اثر «امیلی»، و «مستأجر وایلدفل هال» اثر «آن».

نوشتن درباره‌ی زنان در زمانه‌ی این نویسنده به هیچ وجه مرسوم نبود، به همین خاطر چندان تعجب برانگیز نیست که نویسنده‌ی توانایی که امروز با نام «جین آستین» می‌شناسیم، رمان هایش را بدون ذکر نام واقعی اش به انتشار می‌رساند. کتاب‌های او به زندگی قشر ثروتمند و طبقه‌ی متوسط جامعه‌ی انگلیس می‌پردازد.

 

ابتدا کتاب «عقل و احساس» از راه رسید، اما همه‌ی آثار بعدی «آستین» نیز با موفقیت‌های گسترده همراه شدند؛ آثاری همچون کتاب‌های «اِما»، «منسفیلد پارک»، «ترغیب» و البته کتاب «غرور و تعصب» که «آستین» آن را «فرزند عزیز» خود نامید، و همچنان به عنوان یکی از پرطرفدارترین رمان‌ها در بریتانیا شناخته می‌شود.

«آرتور کانن دویل» بیش از هر چیز به عنوان خالق کارآگاه «شرلوک هولمز»، یکی از مشهورترین و پرطرفدارترین شخصیت‌های خیالی در تمام اعصار، شناخته می‌شود. این نویسنده که در عرصه‌های داستان نویسی، روزنامه نگاری و پزشکی فعالیت می‌کرد، نه تنها داستان‌های کارآگاهی بلکه عاشقانه‌های تاریخی و اجتماعی نیز می‌نوشت. کارآگاه مشهور او اولین بار در داستان «اتود در قرمز لاکی» به مخاطبین معرفی شد.

 

این رمان در ابتدا سه بار با پاسخ منفی ناشرین مواجه شد، اما در نهایت به عنوان ضمیمه‌ی فصل کریسمس برای یک مجله، به انتشار رسید. کارآگاه نابغه، نه چندان مؤدب، اما دوست داشتنیِ «آرتور کانن دویل»، همچنان در قالب داستان‌ها و اقتباس‌های نمایشی و تصویری، به مسحور کردن نسل‌های مختلف مخاطبین ادامه می‌دهد.

«وولف» که از پیشگامان «ادبیات مدرن» به حساب می‌آید، در مجموع نُه رمان، یک مجموعه داستان کوتاه، دو زندگینامه و پنج مجموعه نقد و مقاله و گزیده‌ای از خاطرات شخصی اش را به چاپ رساند. این ایده که زنان برای دست یافتن به برابری اجتماعی، به آزادی و استقلال فکری و مالی نیاز دارند—ایده‌ای که در کتاب جریان ساز «اتاقی از آن خود» مطرح شد— «وولف» را به بنیان گذار «نقد ادبیِ فمینیستیِ مدرن» تبدیل می‌کند.

او در رمان «ارلاندو» نیز به مسائل مربوط به جنسیت می‌پردازد و این ایده را مطرح می‌کند که نقش‌های جنسیتی در واقع مفاهیمی تحمیل شده توسط جامعه هستند. «وولف» با پس زدن محدودیت‌های حاکم بر قالب رواییِ سنتی، سبکی غیرخطی در نگارش نثر را به کار گرفت تا بر جنبه‌های روانشناختی شخصیت هایش—به خصوص در رمان‌های «خانم دَلُوِی» و «به سوی فانوس دریایی» —تأکید کند.

این نویسنده که «اریک آرتور بلر» نام داشت، اندکی قبل از انتشار نخستین اثرش در سال 1933 یعنی کتاب «آس و پاس در پاریس و لندن»، نام مستعار «جورج اورول» را برای خود برگزید. او تا زمان انتشار نخستین رمان برجسته اش، کتاب «مزرعه حیوانات» در سال 1945، نام خود را به عنوان یک روزنامه نگار معتبر و پرکار مطرح کرده بود. «اورول» در این شغل، به موضوعاتی همچون مستعمرات بریتانیا، کارگران بیکار، جنگ‌های داخلی و کمونیسم می‌پرداخت، و تمام این موضوعات در آثار ادبی اش نیز نمودی آشکار پیدا کردند.

 

کتاب «مزرعه حیوانات» نشان دهنده‌ی باور‌های «ضد استالینیِ» او در قالب یک داستان تمثیلی است. چندین سال بعد شاهکار «اورول»، کتاب «1984» انتشار یافت و جایگاهی تزلزل ناپذیر را در «ادبیات بریتانیا» و جهان به «اورول» بخشید.

«تالکین» استاد زبان شناسیِ تاریخی در دانشگاه آکسفورد بود، و البته داستان سرایی استثنایی که بیش از هر چیز به خاطر خلق دو اثر جاودان خود، «هابیت» و «ارباب حلقه ها» شناخته می‌شد. علیرغم طولانی بودن این آثار و استفاده‌ی او از واژه‌های کهن و غیرمرسوم در آن ها، زیبایی ماندگاری در این داستان‌ها به چشم می‌خورد که ریشه در جهان پیچیده و پرجزئیات آن‌ها دارد؛ جهانی که علاوه بر در بر گرفتن اسطوره‌ها و افسانه‌های مختلف، نگرش‌های کاتولیک و تجارب «تالکین» در جنگ جهانی اول را نیز در خود جای داده است که باعث شده داستان‌های این نویسنده، از ژرفایی حیرت انگیز برخوردار باشد.

«کریستی»، شناخته شده‌ترین نویسنده‌ی رمان‌های جنایی در ادبیات بریتانیا (و شاید جهان)، 66 رمان کارآگاهی را به رشته‌ی تحریر درآورد و دو تن از مشهورترین کارآگاهان ادبی یعنی «هرکول پوآرو» و «خانم مارپل» را خلق کرد. طبق اطلاعات «کتاب رکورد‌های گینس»، «کریستی» پرفروش‌ترین رمان نویس در طول تاریخ است. او به خاطر توانایی کم نظیر خود در خلق داستان‌های جنایی و پرتعلیق، با لقب «ملکه‌ی جُرم و جنایت» شناخته می‌شود. کتاب‌های «قتل در قطار سریع السیر شرق» و «شبح مرگ بر فراز نیل» از جمله آثار برجسته‌ی «آگاتا کریستی» به حساب می‌آیند که اقتباس‌های سینمایی موفقی نیز از آن‌ها صورت پذیرفته است.

«رولینگ» خالق مجموعه‌ی بی نهایت موفقِ «هری پاتر» است: هفت کتابی که داستان قهرمان نوجوان و نبردش برای نجات دنیا از جادوگر پلید، «ولدمورت»، را روایت می‌کند. جهانی که «رولینگ» خلق کرد—به خصوص مدرسه‌ای که در مرکز داستان قرار دارد و با نام «مدرسه‌ی علوم و فنون جادوگری هاگوارتز» شناخته می‌شود—هم قوه‌ی تخیل کودکان و هم بزرگسالان را به تسخیر خود درآورد. اگرچه رمان‌های «رولینگ» از نظر مؤلفه‌های ادبی، با آثار سایر نویسندگان ذکر شده در این مطلب هم‌تراز تلقی نمی‌شود، اما او بی شک یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین نویسندگان بریتانیایی در عصر مدرن است و به همین خاطر، شایستگی قرار گرفتن در میان بزرگان ادبیات بریتانیا را دارد.