دکتر بهنام ترابی؛ متخصص قلب و عروق، دکتر منوچهر کیهانی؛ فوق تخصص بیماریهای خون
شایعترین مکانیزم الکتروفیزیولوژیک در وقوع مرگ ناگهانی قلبی، تاکی آریتمیهای بطنی است.
اختلال عملکرد بطنی چپ به هر دلیلی که ایجاد شده باشد، قویترین عامل پیشبینی کننده برای وقوع مرگ ناگهانی قلبی محسوب میگردد.
کاردیومیوپاتی ایسکمیک در بالغین و کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک در کودکان و نوجوانان در صدر تشخیصهای افتراقی برای مرگ ناگهانی قلبی قرار دارند.
مطالعات الکتروفیزیولوژیک نقش مهمی را در زمینههای تشخیص، درمان و تعیین پیش آگهی برای نجات یافتگان از مرگ ناگهانی قلبی و یا افراد در معرض خطر دارند.
تلاش در جهت آگاهی و آموزش مردم در برخورد با موارد مرگ ناگهانی قلبی، انجام عملیات احیا و استفاده از دفیبریلاتورهای اتوماتیک خارجی تاثیر به سزایی در افزایش موارد نجات از مرگ ناگهانی قلبی خواهد داشت.
بیماریهای ایسکمیک قلبی
ایست قلبی در این بیماران اغلب به علت آریتمی بطنی است که میتواند ناشی از اسکارهای مزمن میوکارد، ایسکمی میوکارد و یا سکته قلبی حاد باشد.
یک اسکار میوکارد ناشی از سکته قلبی میتواند به عنوان نقطه شروع آریتمی بطنی عمل کند.
این واقعه ممکن است به فاصله کوتاهی بعد از سکته قلبی و یا سالها بعد از آن اتفاق افتد.
در مطالعات انجام شده بر روی افرادی که با تابلوی مرگ ناگهانی قلبی فوت کردهاند، شایعترین یافته پاتولوژیک، آترواسکلروز بوده است.
در مطالعات انجام شده بر روی نجات یافتگان از ایست قلبی نیز بیماری عروق کرونر با تنگی بیشتر از 75 درصد در اغلب بیماران دیده شده است. مطالعات اتوپسی این افراد نیز نتایج مشابه را نشان داده است ولی علیرغم این یافتهها فقط در 20 درصد موارد مرگ ناگهانی قلبی شواهد وقوع سکته قلبی حاد دیده شده است.
در حالی که 40 تا 70 درصد موارد شواهدی دال بر سکته قلبی قدیمی وجود داشته است.
ایسکمی حاد و گذرای قلبی نیز یکی از علل مهم و قوع مرگ ناگهانی قلبی با مکانیزم آریتمی میباشد به همین دلیل در بیماران مبتلا به تنگی عروق کرونر، برقراری جریان خون کافی برای میوکارد ایسکمیک با روشهای جراحی و غیر جراحی با کاهش خطر مرگ ناگهانی قلبی همراه خواهد بود.
خطر مرگ ناگهانی قلبی در طی 30 روز اول بعد از سکته قلبی در بیمارانی که دچار اختلال عملکرد بطن چپ و نارسایی قلبی شدهاند در بیشترین حد خود میباشد.
بنابراین بکارگیری روشهای خاص در جلوگیری از مرگ ناگهانی قلبی در این گروه از بیماران و در این فاصله خاص زمانی باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
تاثیر داروهای بتا بلوکر مانند پروپرانولول در کاهش مرگ ناگهانی قلبی بخصوص در بیمارانی که سکته قلبی همراه با فیبریلاسیون و یا تاکی کاردی بطنی و یا PVC مکرر دارند نیز تا حدی مربوط به کاهش ایسکمی میگردد.
بتابلوکرها همچنین آستانه وقوع فیبریلاسیون بطنی را افزایش دهند و از تعداد PVC در بیمارانی که سکته قلبی کردهاند، میکاهند.
متاآنالیز مطالعات انجام شده در طی سالهای 1996 تا 2006 نشان داده که درمان با داروهای خانواده statin میتواند در کاهش مرگ ناگهانی قلبی موثر باشد و این اثر احتمالا مستقل از اثر کاهنده آنها در میزان چربیهای خون میباشد.
همچنین مطالعات اخیر نشان داده است که مصرف همزمان دیورتیکهایی مثل هیدروکلروتیازید با داروهای مهار کننده کانال سدیم در سطح اپی تلیال که اثر نگهدارندگی پتاسیم را دارند، در درمان فشار خون سالمندان با کاهش موارد مرگ ناگهانی قلبی همراه بوده است.
بیماریهای غیر آترواسکلروتیک عروق کرونر مانند اختلالات مادرزادی، آمبولی عروق کرونر و آرتریت عروق کرونر نیز با افزایش وقوع مرگ ناگهانی قلبی همراه میباشند.