یکی از عوارض نامطلوب دیابت، درگیری سیستم عصبی می باشد.
مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
معمولادیابت بر روی مغز و نخاع شما اثر نمی گذارد اما قند بالا در طولانی مدت می تواند اعصاب اندام های انتهایی مانند بازوها، دست ها، انگشتان دست، ساق و پاها را درگیر نماید و باعث ایجاد زخم های عفونی شود بدون این که شما متوجه درد ناشی از ایجاد زخم شوید. آسیب دیدگی اعصاب انتهایی و اختلال در خون رسانی مناسب موجب به وجود آمدن زخم ها و تاخیر در بهبود آن ها می شود.
اقدامات لازم جهت مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
• کنترل قند خون جهت مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
برای جلوگیری از ابتلا به زخم های دیابتی، اولین اقدام کنترل قند خون در محدوده نرمال می باشد. قند خون ناشتا (8 ساعت ناشتا) کمتر از 140 میلی گرم بر دسی لیتر قابل قبول می باشد و بهترین میزان قند خون ناشتا 70-120 میلی گرم بر دسی لیتر است. قند 2 تا 3 ساعت بعد از غذا، کمتر از 160 قابل قبول می باشد و بهترین میزان 90- 140 میلی گرم بر دسی لیتر است.
• کنترل روزانه پاها در بیماران دیابتی
پاها را باید روزانه چک کرد. در پا ممکن است ضایعات جدی ایجاد شود ولی احساس درد وجود نداشته باشد.
شخص ممکن است متوجه برش، زخم، نقاط قرمز، ورم یا عفونت بین انگشتان نشود. باید زمان خاصی در روز (عصرها بهتر است) را به بررسی دقیق پاها اختصاص داد و سعی کرد این کار جز عادات روزانه شود. اگر بیمار به دلیل پیری و یا ناتوانی نمی تواند خم شود، می تواند از آینه کمک بگیرد و یا از اعضای خانواده اش بخواهد به او کمک کنند.
• شستن روزانه پاها در بیماران دیابتی
پاهای تان را روزانه بشویید و خشک کنید.
از صابون ملایم استفاده کنید.
از آب گرم استفاده کنید (برای کنترل دمای آب می توانید از آرنج خود کمک بگیرید زیرا ممکن است پای شما حساسیت خود را نسبت به دما از دست داده باشد)
پوست تان را با ملایمت و گذاشتن و برداشتن حوله بر روی آن خشک کنید. از خراش دادن و ساییدن پوست در هنگام شستشو و خشک نمودن اجتناب کنید.
• نرم نگه داشتن پوست پاها در بیماران دیابتی
باید ژل، کرم یا محلولی به پوست مالیده شود تا از خشکی پوست جلوگیری شود.
باید از مالیدن کرم یا ژل بین انگشتان اجتناب کرد زیرا ممکن است ایجاد عفونت کند.
• کنترل پاها از نظر وجود میخچه یا سفتی پوست کف پا در بیماران دیابتی
اگر در پاها میخچه ایجاد شد، باید با پزشک متخصص مشورت کرد تا بهترین درمان برای مشکل به وجود آمده انجام شود. با اجازه پزشک می توان بعد از حمام یا دوش گرفتن از سنگ پا استفاده کرد ولی استفاده از تیغ، داروهای اسیدی سوزاننده که میخچه را حذف می کنند، ممنوع است زیرا خود موجب آسیب پوستی می شوند.
• ناخن گرفتن هفتگی برای مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
بعد از این که پا شسته و خشک شد، می توان ناخن ها را گرفت. ناخن ها را باید عرضی و مستقیم گرفت و به گرفتن ناخن در گوشه ها توجه کرد. اگر ناخن خوب دیده نمی شود یا ضخیم شده و یا زیر پوست رفته باید با پزشک مشورت کرد.
• پوشیدن همیشگی کفش و جوراب برای مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
بیمار دیابتی باید همیشه کفش و جوراب بپوشد، زیرا ممکن است در هر قدم که گذاشته می شود چیزی به پاها آسیب برساند. پوشیدن جوراب و کفش از ایجاد ورم و زخم جلوگیری می کند. جوراب هایی که استفاده می شود باید تمیز، سفید و نخی باشند و از پوشیدن جوراب هایی که کش محکم دارند خودداری شود.
هر بار پیش از پوشیدن کفش ها باید داخل آن چک شود مبادا چیزی در آن وجود داشته باشد که به پاها آسیب برساند. کفش های بیمار باید از جنس چرم نرم باشد، کفش ها از نظر اندازه نه بزرگ باشند و نه کوچک.
• ورزش و مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
فرد دیابتی که حس اندام هایش دچار اشکال شده، باید از ورزش های حرفه ای مثل پرش، دویدن و غیره اجتناب کند و ورزش هایی مثل شنا، دوچرخه سواری و …..که آسیبی به او نمی زنند انجام دهد. ورزش علاوه بر این که موجب جریان بهتر خون در پاها می شود، به سلامتی و شادابی کمک می کند. کفش های ورزشی انتخاب شده باید کاملا اندازه پاها باشد و از پاها محافظت کند.
• پرهیز از کشیدن سیگاردر بیماران دیابتی
مصرف سیگار نه تنها سبب اختلال گردش خون می گردد، بلکه با آسیب به اعصاب انتهایی سبب ایجاد زخم و همچنین اختلال ترمیم ضایعات می شود.
