ایران، 14/12/81
این نوشتار مروری است بر مقاله ای با عنوان «احتجاج علیه تکثیر مصنوعی انسان » از یورگن هابرماس که درباره انسان شبیه سازی شده است . هابرماس نخست با کسانی که می کوشند مسئله شبیه سازی انسان را از منظر علمی و با تکیه بر داده های زیست شناسی رد یا تایید کنند، مخالفت کرده و می گوید که مسئله روا یا ناروا بودن شبیه سازی انسان مربوط به حوزه فلسفه و اخلاق است; نه حوزه زیست شناسی .
هابرماس مسئله روایی یا ناروایی شبیه سازی انسان را با نگرش عام گرایانه خود و از منظر هنجاری مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد . با چنین رویکردی است که کار شبیه سازی انسان را صرف نظر از سوء استفاده هایی که صاحبان زر و زور ممکن است از آن بکنند، با ماهیت نظام و زندگی دموکراتیک و حقوق شهروندی دموکراتیک مغایر به شمار می آورد . پایه نظری مخالفت هابرماس با شبیه سازی انسان مغایرت آن با نظام زندگی دموکراتیک است .
رویکرد عام گرایانه هابرماس در مورد دموکراسی برگرفته از نظریه کانت است . بر پایه این نظریه نظام حقوقی دموکراتیک و سامانه دموکراسی برخاسته از اتحاد آدم های خودآیین و دارای آزادی برابر است که به واسطه همین وحدت و از طریق شناسایی متقابل، از حقوق خصوصی و عمومی برخوردار شده اند . اصول نظم اخلاقی و حقوقی مبتنی بر برابری، تنها تصمیماتی را مشروع می شمارد که بر پایه اصل خودآیینی (استقلال) تک تک شهروندان اتخاذ شده است . هابرماس معتقد است که خودفهمی شخص شبیه سازی شده با کسی که از تولید مثل طبیعی زاده شده است، متفاوت خواهد بود . در تولید مثل طبیعی، وقتی والدین تصمیم می گیرند دارای فرزندی شوند، ژن هایشان به طور اتفاقی و تصادفی با یکدیگر ترکیب می شوند . به این ترتیب از پیش معلوم نیست که فرزند از چه تقدیر ژنتیک بهره خواهد برد; اما شخص شبیه سازی شده ماده ژنتیک از پیش معلومی را دریافت می کند .
سرانجام هابرماس هشدار می دهد که مسئله شبیه سازی انسان هنوز نیاز به بحث های زیادی دارد و پیش از آمدن در میان اندیشمندان حوزه های متفاوت، باید منافع اقتصادی را از تصمیم گیری در این مسئله مهم بازداشت .
