تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
اختلالات روحی روانی گاهی اوقات به راحتی قابل تشخیص نیستند، مانند شخصیت دوقطبی که علائم واضحی ندارد. دمدمی بودن و خستگی بدون دلیل از مهمترین نشانههای این اختلال است. اما برای آنکه با علائم دیگر این بیماری بیشتر آشنا شوید بهتر است که به این موارد توجه کنید.
رفتارهای متعدد
اختلال دوقطبی ابتدا با هیجانات بیدلیل و سپس با افسردگی بروز میکند. فرد مبتلا دچار افت و خیزهای روحی میشود. در مواقع حاد، بیمار به طور کامل از حقیقت دور میشود و یا آن را نقض میکند. در جنون خفیف که نشانهای از این اختلال است فرد به نوعی حس پر انرژی بودن دچار میشود اما واقعیت را انکار نمیکند.
جنون خفیف مرحله شیرینی از جنون است که فرد انرژی فراوانی در خود دارد، و خلاقیتهای زیادی از خود بروز میدهد. به عبارتی نوعی خوشی و رضایت را تجربه میکند که به اصطلاح عامیانه به آن شنگولی میگویند. این بخش را مرحله خیزش اختلال دوقطبی مینامند.
نیمه تمام ماندن کارها
مجموعهای از کارهای نیمهتمام یکی از نشانههای اختلال دوقطبی است. افرادی که بتوانند انرژی خود را مهار کنند در حالی که در مرحله جنون خفیف هستند، میتوانند بسیار بارور و سودبخش باشند. افرادی که از این شاخه به آن شاخه میپرند و نمیتوانند هیچ کاری را به اتمام برسانند، هزار و یک برنامه در ذهن میپرورانند ولی در همان ابتدای کار رهایش میکنند.
افسردگی
افرادی که در مرحله افـسـردگی دوقــطبی هستند شبیه کسانی به نظر میرسند که دچار افسردگی عادی شدهاند. همان مشکلات با همان علائم مثل کاهش انرژی، مشکلات و تغییرات مربوط به اشتها، خواب و تمرکز. متأسفانه داروهای معمولی ضدافسردگی در افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند هیچ تأثیری ندارند.
ممکن است دچار افسردگی دورهای شوند و شرایطشان هر دوره شدیدتر و بدتر شود. داروهای ضدافسردگی ممکن است بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی را به خطر جدی بیندازند و آنها را به جنون واقعی برساند.
حساسیت
برخی افراد که دچار این شرایط میشوند از جنون مرکب رنج میبرند. البته جنون مرکب زمانی پیش میآید که فرد علائم جنون و افسردگی را به طور همزمان از خود بروز دهد. در این مرحله دچار حساسیت شدید میشوند. برای هر کسی روزهای بد نیز وجود دارد ولی مشکل این افراد در روزهای سخت کاملا واضح و روشن میشود زیرا بحران روزهای سخت در آنها بیشتر آشکار میشود و به سختی میتوانند از عهده شرایط حاد برآیند.
همه ما انسانها گاهی اوقات حساستر و زودرنجتر از سایر روزها میشویم و خلقو خوی خودمان تغییر میکند، ولی افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند. به شدت زودرنج میشوند و این مسأله در روابطشان واضح است خصوصاً اگر فرد بگوید «نمیدانم چرا اینقدر حساس شدهام، من نمیتوانم خودم را کنترل کنم.»
تندتند حرف زدن
افراد پر حرف معمولاً دچار این حالت هستند گویی در دهانشان موتوری دائما در حال حرکت است و تند تند حرف میزنند اما در افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند این وضعیت مثل فشاری است که در حالت صحبت کردن به آنها اعمال میشود. آنها تند تند حرف میزنند و به فرد مقابل اجازه حرف زدن نمیدهند. وسط حرف او میپرند و از موضوعی کاملاً متفاوت حرف میزنند.
رفتارهای غیرمعقول
وقتی حالت جنون به آنها دست میدهد، دچار حس خود دوستی و غرور زیاد میشوند. آنها خود را بزرگ جلوه میدهند و با آب و تاب از خود تعریف و تمجید میکنند بدون آنکه لحظهای به عواقب کارشان بیندیشند. در چنین حالتی همهچیز را در مورد خودشان خوب میدانند و دچار دو نوع وضعیت میشوند 1) خوشی و نشاط زیاد به آنها دست میدهد 2) و یا اینکه به رفتارهای جنسی غیرمعمول دست میزنند. این رفتارها مداوم نیست و بعد از مدتی برطرف میشود ولی دوباره تکرار میشود.
مشکلات کاری
این افراد معمولا در محل کار خود دچار مشکلاتی میشوند زیرا اغلب این علائم را در محل کار خود نیز بروز میدهند و این رفتارها روی روابط و کارشان اثر میگذارد. از طرفی مشکل نیمهکاره رها کردن کارها، مشکلات مربوط به خواب، زودرنجی و دچار جنون خفیف شدن و گاهی اوقات افسردگی باعث میشود که روحیه دو حالته داشته باشند.
اعتیاد به مواد مخدر
حدود 50 درصد از افرادی که دچار اختلال دو قطبی هستند، اعتیاد به مصرف الکل و مواد مخدر دارند. وقتی دچار جنون خفیف میشوند به مصرف آنها روی میآورند و کمکم با افزایش میزان مصرف خود، این کار برایشان مبدل به یک عادت میشود.
گریز عقاید
شاید این علامت را نتوان به خوبی تشخیص داد، اما گاهی اوقات پیش میآید خصوصاً وقتی که حالت جنون به فرد دست میدهد. آنها احساس میکنند که ذهنشان در حال مسابقه دادن است و هیچ کنترلی روی آن ندارند. افکار خود را نمیتوانند آرام کنند. این نوع گریز از عقاید هنگام صحبت کردن به آنها دست میدهد.
اعتیاد به خرید
برخی از محققان میگویند که این افراد اعتیاد زیاد به خرید کردن دارند. گاه بسیار مسرورند و گاه در غم فرو میروند. برای آنکه دوباره سرحال شوند، دست به انجام هر کاری میزنند مثلاً بیش از اندازه خرید میکنند و با خرید زیاد استرس و نگرانی خود را کنترل میکنند.
مشکلات خواب
افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند، مشکلات خواب دارند. در طول دوره افسردگیشان بیش از حد میخوابند و همواره احساس خستگی و سستی میکنند. در طول دوره جنون، دچار کمخوابی میشوند و هیچگاه هم احساس خستگی نمیکنند. حتی ممکن است با 2-3 ساعت خواب احساس پرانرژی بودن کنند. بنابراین داشتن یک برنامه منظم خواب شاید بهترین توصیه برای این افراد باشد.