مردها 50 درصد بیشتر از زن ها احتمال دارد خـُرخـُر کنند. اما گاهی خـُرخـُر کردن علامت یک بیماری خطرناک است. وخیم ترین این بیماری ها قطع تنفس انسدادی هنگام خواب است؛ در این بیماری فردی که خـُرخـُر می کند ممکن است از چند ثانیه تا دو دقیقه دچار قطع تنفس شود. این امر به کاهش اکسیژن در خون منجر می شود و فرد مبتلا تا دو روز بعد از سردرد و خستگی رنج خواهد برد.
یک عارضه نادر اما خطرناک این حالت هم مرگ ناگهانی است. قطع تنفس هنگام خواب همچنین می تواند عواقب دیگری هم به دنبال داشته باشد که از جمله آنها افزایش فشارخون ، چاقی، بیماری های قلبی و سکته مغزی است. همچنین شواهدی وجود دارد که خـُرخـُر را به دیابت ارتباط می دهد.
علت خـُرخـُر چیست؟
خـُرخـُر کردن به علت ارتعاش کام نرم (بخش نرم سقف دهان)، هنگامی که ریه ها در مقابل مجاری هوایی مسدود شده و هوا را به درون می کشند به وجود می آید. چنین وضعیتی معمولاً هنگامی رخ می دهد که عضلاتی که راه های هوایی را باز نگه می دارند هنگام خواب بیش از حد شل شوند یا هنگامی که بافت های اضافی در این قسمت وجود داشته باشد. هر وضعیت یا ماده ای که باعث شل شدن عضلات این ناحیه یا منجر به ساخته شدن بافت چربی در آن شود می تواند به خـُرخـُر منجر شود، از جمله: نوشیدن مشروبات الکلی، مصرف داروهایی مانند داروهای خواب آور، داروهای ضد سرماخوردگی یا آنتی هیستامین ها، خوابیدن بر روی متکای بیش از حد نرم یا بزرگ، به پشت خوابیدن و داشتن اضافه وزن.
انسداد مجاری هوایی و در نتیجه خـُرخـُر کردن، ممکن است ناشی از بد شکلی ساختمان بینی از جمله، کام نرم یا زبان کوچک یا بیش از حد دراز یا انحراف تیغه میانی بینی نیز باشد.
در کودکان بزرگی لوزه ها اغلب باعث خـُرخـُر کردن می شود. هر بیماریی که باعث انسداد مجاری هوایی ریه ها شود از جمله آسم می تواند به علت انسداد به خـُرخـُر بیانجامد؛ سیگار کشیدن نیز با تحریک مجاری هوایی می تواند خـُرخـُر کردن را بدتر کند.
خـُرخـُر چگونه تظاهر می کند؟
خـُرخـُر به صورت سر و صدایی خشن و کلفت و نامنظم با درجات متفاوتی از شدت، فرکانس و طنین هنگام خواب شنیده می شود.
اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کرد:
- هنگامی که با یک فرد خـُرخـُر کننده زندگی می کنید و متوجه می شوید که خـُرخـُر او بسیار بلند است و در فواصل آن دوره هایی از قطع کامل تنفس به وجود می آید. چنین شخصی ممکن است دچار قطع تنفس انسدادی هنگام خواب باشد که یک عارضه وخیم تنفسی است.
- اگر پس از خـُرخـُر شبانه در طول روز خواب آلوده و خسته باشید، ممکن است حین خـُرخـُر کردن به علت قطع تنفس از رسیدن اکسیژن کافی به بدن محروم شده باشید.
- اگر در موقعیت های نامناسب مثلاً در هنگام رانندگی ناگهان به خواب می روید، ممکن است شب هنگام به علت قطع تنفس انسدادی حین خـُرخـُر کردن، خوابتان سبک و قطعه قطعه شده باشد و کمبود خواب باعث این حملات خواب شده باشد. البته این حالت ممکن است به علت بیماری نارکولپسی (حملات خواب) هم رخ دهد.
چگونه می شود از خـُرخـُر پیشگیری کرد؟
با انجام اقدامات زیر شاید بتوانید از به وجود آمدن خرخر جلوگیری کنید:
- کاهش وزن را مد نظر قرار دهید:
اغلب افرادی که خـُرخـُر می کنند اضافه وزن دارند. ثابت شده است کاهش وزن حتی به اندازه سه تا چهار کیلوگرم می تواند دست کم باعث کاهش خـُرخـُر شود.
- از خوردن غذاهای سنگین و نوشیدن مشروبات الکلی اجتناب کنید:
نوشیدن الکل یا خوردن غذا به مقدار زیاد در شب باعث شل شدن عضلات مجاری هوایی و افزایش احتمال خـُرخـُر می شود.
- سیگار را ترک کنید:
سیگار کشیدن باعث پرخونی مخاط بینی و ریه ها می شود و با انسداد نسبی این مجاری، خـُرخـُر به وجود می آورد.
- به پهلو بخوابید:
افرادی که به خـُرخـُر شدید مبتلا هستند، در هر وضعیتی که بخوابند خـُرخـُر می کنند؛ اما به غیر از این گروه افراد، معمولاً خـُرخـُر هنگام خوابیدن به پشت به وجود می آید و با خوابیدن به پهلو، خـُرخـُر فروکش می کند. یک راه برای آنکه در طول شب به پهلو بخوابید آن است که در پشت لباس خواب خود یک جیب بدوزید و جسمی سخت مثلاً یک توپ تنیس را در آن قرار دهید؛ به این ترتیب خوابیدن روی پشت آزارنده می شود و عادت می کنید به پهلو بخوابید.
- بدون بالش بخوابید:
بالش ها به خصوص بالش های خیلی نرم باعث خم برداشتن گردن و در نتیجه انسداد مجاری هوایی و خـُرخـُر می شوند.
همشهری
