مجله سیب سبز: اسم حساسیت غذایی که می‌آید همه فورا یاد غذاهایی مثل گوجه‌فرنگی و بادنجان می‌افتند؛ ولی شاید بدانید غذاهای دیگری هم وجود دارند که هرچند به اندازه گوجه‌فرنگی و بادنجان به حساسیت‌زا بودن شهرت ندارند اما می‌توانند به‌خصوص برای بچه‌ها حساسیت ایجاد کنند.
مثلا همین سیب که همیشه می‌گویند «میوه بهشته» و نماد سلامت است، می‌تواند برای بعضی از بچه‌ها حساسیت‌زا باشد. اگر شما هم دوست دارید این غذاها را بشناسید و فوت و فن پیشگیری از ابتلای فرزندتان به حساسیت غذایی را بلد شوید، خواندن این مطلب را از دست ندهید.
زمان طلایی را دریابید
قبل از این‌که غذای کمکی را برای بچه‌ها شروع کنید، دنیای آن‌ها فقط یک طعم را در خود دارد: طعم شیر! ولی از پایان 6 ماهگی کم‌کم سروکله غذاهای دیگر هم پیدا می‌شود و طعم‌های جدید یکی پس از دیگری به دنیای کودک‌تان راه پیدا می‌کنند. این زمان، درست فرصت طلایی برای پیشگیری از حساسیت‌های غذایی در کودکان است. اگر اصول تغذیه تکمیلی را به درستی رعایت کنید، می‌توانید از بروز بسیاری از حساسیت‌های غذایی در آینده جلوگیری کنید.
اصول اساسی پیشگیری زمانی که کودک را با غذاهای کمکی آشنا می‌کنید باید به این نکته‌ها توجه کنید:
- برای جلوگیری از ایجاد حساسیت، غذای کمکی را زودتر از موعد شروع نکنید.
- غذاهای جدید را به‌تدریج به کودک بدهید تا دستگاه گوارش او فرصت سازگاری با ماده غذایی جدید را پیدا کند.
- هر ماده جدیدی که به کودک معرفی می‌شود باید از مقدار یک قاشق مرباخوری شروع شود و بعد کم‌کم در روزهای آینده مقدار آن اضافه شود.
- اگر کودک بعد از اضافه کردن یک نوع خوراکی، دچار دل‌درد، نفخ شکم یا اسهال می‌شود، به احتمال زیاد کودک به آن ماده غذایی حساسیت دارد.
چرا حساسیت؟حساسیت یا آلرژی به غذاها، یک بیماری ژنتیک است که می‌تواند از شما به فرزندتان منتقل شده باشد. حساسیت غذایی وقتی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن، یک ماده خوراکی را با یک ماده مهاجم نظیر میکروب‌ها اشتباه می‌گیرد و بنابر این نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. این واکنش باعث آزاد شدن مقدار زیادی هیستامین در بدن کودک می‌شود که علائم حساسیت را به‌دنبال دارد.
همه چیز زیر سر این 8 غذاستبا این‌همه غذای حساسیت‌زا که نام بردیم، لازم نیست بترسید! اصلی‌ترین غذاهایی که بیشترین حساسیت‌ها را در کودکان ایجاد می‌کنند، 8 گروه اصلی هستند که تنها رعایت کردن احتیاط در مورد این 8 غذا می‌تواند تا 90 درصد خطر بروز حساسیت غذایی را در کودک شما کم کند. این 8 غذا شامل این‌ها هستند
- شیرگاو
- تخم مرغ
- بادام زمینی (بسیاری از پزشکان می‌گویند بهتر است تا قبل از 3 سالگی به کودک بادام زمینی ندهید چون به‌شدت حساسیت‌زاست.)
- مغزگردو و بادام
- ماهی
- میگو
- سویا
- گندم
علائم حساسیت چیست؟علائم حساسیت غذایی معمولا اندکی بعد از این‌که غذا توسط کودک خورده شد، ظاهر می‌شوند. یعنی تقریبا چند دقیقه تا چند ساعت بعد از خوردن غذا. همین موضوع به شما کمک می‌کند که ساده‌تر بتوانید نوع غذایی را که باعث حساسیت فرزندتان شده تشخیص دهید. هر بار که غذای جدیدی را به فرزندتان می‌دهید، به‌ویژه غذاهایی که حساسیت‌زا هستند، باید حواس‌تان جمع باشد تا علائم مربوط به حساسیت غذایی را ببینید. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
- کهیر، قرمزی یا جوش پوست، تورم صورت، لب‌ها یا زبان ، استفراغ، دل‌درد، نفخ شکم و اسهال، وجود خون در مدفوع، سرفه، تنفس دشوار، شنیده شدن صدای ویز ویز موقع تنفس کودک و بیهوش شدن (در موارد شدید).
کی باید با اورژانس تماس بگیرم؟گاهی ممکن است علائم خطرناکی از قبیل تورم شدید صورت، حلق، گلو یا انقباض شدید ناحیه حنجره، خس خس سینه و تنگی نفس شدید، کاهش فشارخون یا افت سطح هوشیاری در کودک بروز کند. به مجموعه این علائم شوک آنافیلاکسی گفته می‌شود. در این صورت باید هر چه زودتر با اورژانس تماس بگیرید. در مورد اسهال یا استفراغ شدید هم بهتر است در اسرع وقت به پزشک کودکان مراجعه کنید.
چگونه با حساسیت خفیف برخورد کنیم؟خوشبختانه علائم حساسیت غذایی اغلب خود را به‌صورت خفیف نشان می‌دهند. اگر فرزند شما علائمی مثل قرمزی پوست را از خود نشان می‌دهد و شما به حساسیت غذایی نسبت به یک غذای خاص مشکوک هستید، بهتر است با پزشک کودکان مشورت کنید. اگر پزشک هم مانند شما به این نتیجه برسد که فرزندتان به نوع خاصی از غذا حساسیت دارد، معمولا از شما می‌خواهد آن ماده غذایی را از رژیم روزانه فرزندتان حذف کنید و به شما یاد می‌دهد که درصورتی که فرزندتان تصادفا آن غذا را خورد، چه برخوردی نشان دهید.
اما آنچه مهم است این است که اگر فرزندتان برای نخستین بار نسبت به غذایی که به آن حساسیت دارد، علائم خفیف نشان دهد، باز هم ممکن است در آینده نسبت به همان غذا شدیدا واکنش نشان دهد. بنابر این باید حتما موضوع حساسیت غذایی را با پزشک در میان بگذارید.
بعضی از حساسیت‌های غذایی به مرور زمان و با بزرگ شدن کودک، از بین می‌روند. مثلا حساسیت‌به شیر و تخم مرغ به مرور از بین می‌رود اما حساسیت به بادام‌زمینی و آجیل‌های دیگر معمولا از بین نخواهد رفت.
غذاهای حساسیت‌زا را بشناسیدبعضی از غذاها به‌دلیل خاصیت حساسیت‌زایی بالایی که دارند تا قبل از یک سالگی نباید به کودکان داده شوند. شیر گاو یکی از مهم‌ترین این مواد است. شیر گاو برای بچه‌های زیر یک سال به‌شدت حساسیت‌زا بوده و ممکن است در آینده باعث بیماری‌های دیگری نیز در کودک شود. سفیده تخم مرغ، بادام زمینی، میوه‌هایی مثل کیوی، انواع توت مثل توت سفید، توت فرنگی، شاه‌توت و تمشک، خربزه، آلبالو و گیلاس هم نباید به کودکان زیر یک سال داده شوند.
نکته مهم دیگری که شاید به ذهن مادران نرسد این است که بهتر است از دادن هر گونه خوراکی بسته‌بندی شده که از بیرون می‌خرید، به کودکان زیر یک سال خودداری کنید چون مواد خوراکی بسته‌بندی شده مواد نگهدارنده دارند و ممکن است برای کودک حساسیت‌زا باشند. غذاهای کمکی آماده هم معمولا مخلوطی از چند جور خوراکی مختلف هستند و درصورتی که کودک شما به یکی از این مواد حساسیت داشته باشد، نمی‌توانید آن را تشخیص دهید.خوردن پنیر، قهوه، چای، نوشابه، سوسیس، شکلات، میگو، نمک، ادویه، ترشی، آبمیوه‌های صنعتی، لپه، نخود، اسفناج و کلم هم برای کودکان زیر یک‌سال ممنوع است.
جدول این صفحه غذاهای حساسیت‌زا را به‌ترتیب شدت حساسیت‌زایی آن‌ها نشان می‌دهد. البته این غذاها و شدت حساسیت‌زایی آن‌ها در افراد مختلف با ذائقه‌ها و سابقه مختلف در خانواده متفاوت است، مثلا اگر شما به ماهی حساسیت دارید، خیلی احتمال دارد که فرزندتان هم به این ماده خوراکی حساسیت داشته باشد.
