میرزای-نائینی

1277 ق/1860 م: ولادت در نائین[1]

در سال های اخیر، برخی از اصحاب بیان و قلم «جامعه مدنی » را به عنوان جامعه آرمانی خویش معرفی کرده و گاه آن را برگرفته از «مدینة النبی » و گاه مقابل جامعه ولایی دانسته اند

نهضت مشروطیت ایران در نخستین گام های خود با شعار عدالت خواهی و استبداد ستیزی حرکت خویش را آغاز کرد؛ اما رفته رفته پس از مهاجرت کبرا، عنوان «مشروطه» به جای «عدالت خانه» بر سر زبان ها افتاد و آینده نهضت را در هاله ای از ابهام قرار داد.

اشاره از منظر محقق نائینی، ریشه کن کردن استبداد نیازمند فضا و بستر فرهنگی است که در گونه ای خاص از آزادی، تبلور می یابد

أ) مقام و جایگاه علمی علامه نائینی

بسم الله الرحمن الرحیم. در باب مشروطیت و وقایع عصر قاجار پژوهش های گسترده ای به عمل آمده؛ اما هنوز پاره ای از مسائل اجتماعی و فکری وجود دارد که در پرده ابهام به سر می برد؛ از این رو با توجه به بستر تاریخی این قضایا و همچنین مطالبی که بزرگان نگاشته اند، در این دوره باید تحقیقات وسیع تری انجام گیرد.

مقاله حاضر در پی نگاه تطبیقی بر دیدگاه های میرزای نائینی و امام خمینی در حوزه اندیشه و نظام سیاسی اسلام می باشد . از نظر نویسنده، نظرگاه های مشترک این دو فقیه در حوزه مذکور عبارتند از: نفی نظام پادشاهی، خاستگاه مشروعیت حکومت، ضرورت تشکیل مجلس، شرایط برگزیدگان ملت و راهکار نظارتی برای تضمین اسلامیت مصوبه های مجلس .