داستان کوتاهِ سالم کم داریم

رامبد خانلری در شانزدهمین دوره جایزه مهرگان ادب برای مجموعه داستان «سرطان جن» موفق شد به عنوان برگزیده لوح تقدیر و تندیس این جایزه را به دست آورد. هیات داوران این جایزه دلیل انتخاب این مجموعه داستان را زبانی غنی و جذابیت و کششی درخور قصه، کاشف ترسی نشات‌گرفته از ندانستن‌ها و خرافه‌ها و داشتن داستانی دلنشین که وامدار روایت‌های زبانی گذشتگان است اعلام کردند.

نویسنده این مجموعه داستان درباره چرایی رفتن به سراغ این نوع داستان‌نویسی به ایسنا گفت: زمانی که از نوجوانی داستان‌خوانی را شروع کردم، خواندن داستان‌های فارسی برایم سخت بود. بیشتر کتاب‌های ترجمه می‌خواندم تا این‌که با داستان‌های غلامحسین ساعدی آشنا شدم. همچنین مجموعه داستانی از پیمان اسماعیلی به نام «برف و سمفونی ابری» خواندم و متوجه شدم که ذات داستان ایرانی با وهم عجین است.

او ادامه داد: وقتی با کتاب‌های جنایی بیشتر آشنا شدم متوجه شدم چقدر در آثار ایرانی به این فضای وهم و وحشت کم پرداخته شده و با این‌که این ژانر پر از جذابیت است اما نمونه‌های موفق کمی در داستان‌های ما وجود دارد؛ شاید نهایتا دو کتاب. برای مثال در دورهمی‌های خانوادگی می‌بینیم افراد با این‌که قصه‌گو نیستند، اما قصه‌های خوبی با موضوع جن تعریف می‌کنند که برای حاضران در آن جمع جذاب و پرکشش است و من متوجه شدم که چقدر می‌توان از این ظرفیت در قصه‌گویی بهره برد.

خانلری با اشاره به این‌که مجموعه داستان «سرطان جن» اولین کتاب منتشرشده اوست، گفت: برای کار اولم حس می‌کردم یک نویسنده فقط باید قصه بگوید و حرف‌های جدید و عجیب را برای کارهای بعدی گذاشتم. در این اثر قصد من قصه‌گویی بود. این‌که این فضا را انتخاب کردم به خاطر خواندن قصه‌ها و دیدن فیلم‌هایی در این ژانر بود، چرا که باعث شده بود من چارچوب‌های این ژانر را بیشتر بشناسم. نویسنده هم باید کاری را انجام بدهد که بلد است. من این کار را بلد بودم و سعی کردم آن را در داستان‌هایم بیاورم.

او در پاسخ به این سوال که چرا به سراغ داستان کوتاه رفته‌ است، گفت: من قبل از این‌که داستان کوتاه بنویسم نقاشی می‌کردم و دوست داشتم کمیک‌استریپ کار کنم، اما دیدم هم زمان‌بر است و هم پرهزینه. ذهنم هم قصه‌ساز بود و دوست داشتم از موقعیت‌ها چیزی خلق کنم. داستان کوتاه این امکان را به من می‌داد تا از موقعیت‌ها داستان خلق کنم. همچنین چون رشته تحصیلی‌ام ریاضیات بود و در داستان کوتاه به نسبت رمان، مهندسی اطلاعات مهم است و اهمیت بیشتری در داستان کوتاه پیدا می‌کند آن را در داستان کوتاه به کار گرفتم.

این داستان‌نویس درباره این نظر که گفته می‌شود داستان کوتاه در ایران از رمان ایرانی جلوتر است، گفت: این حرف به صورت تجربی درست است، اما در عمل این‌گونه نیست. شاید در داستان کوتاه به این دلیل راحت‌تریم چون حجم کمتری به نسبت رمان دارد ولی در عمل می‌بینیم که داستان کوتاه سالم توسط نویسندگان ایرانی کم نوشته می‌شود. به همین خاطر است که در ایران به مجموعه داستان‌های کوتاه شسته رفته خیلی کم برمی‌خوریم و داستان کوتاه در ایران تا به حال با اقبال روبه‌رو نشده است و مخاطب  ایرانی خیلی نتوانسته با داستان کوتاه ایرانی ارتباط برقرار کند.

او درباره تأثیر برگزیده شدن کتابش در جایزه مهرگان ادب گفت:‌ نمی‌توانم درباره روند فروش کتاب و تأثیر این جایزه بر آن چیزی بگویم چون بلافاصله بعد از برگزاری جایزه به تعطیلات برخوردیم اما برگزیده شدن در این جایزه برای من به عنوان نویسنده اثر اتفاق مبارکی بود به طوری که همان شب که این جایزه به من رسید انرژی بیشتری برای نوشتن پیدا کردم. خوشحالم از این‌که کارم در این جایزه دیده شد و مورد پسند قرار گرفت. من پس از برگزیده شدن در این جایزه انرژی بیشتری گرفتم تا کارم را در ادامه بهتر انجام بدهم.

خانلری همچنین گفت: کتاب دیگری با نام «آقای هاویشام» در ژانر طنز تلخ اجتماعی نوشته‌ام که اردیبهشت‌ماه منتشر می‌شود.

رامبد خانلری متولد سال 1362 است و به گفته خودش کار نوشتن را از سال 1386 شروع کرده است.