۱۸ خطر بیماری‌زا در سفر

فکرش را بکنید که تعطیلات باارزشتان شروع شده، در سفر هستید و ناگهان بیماری به سراغتان آمده. تحمل این وضعیت واقعاً عذاب‌آور است، خصوصاً اگر برطبق آمار انجمن گردشگری ایالات متحده فقط 16.2 روز مرخصی سالیانه داشته باشید و مثل من دلتان لک زده باشد برای سفر. حتماً دلتان نمی‌خواهد نصف تعطیلاتتان را در رختخواب بگذرانید. از قدیم گفته‌اند: پیشگیری بهتر از درمان است. چه باید بکنیم که در سفر بیمار نشویم؟ در این مقاله به 18 وضعیت بیماری‌زا اشاره می‌کنیم که اگر در سفر هستید بهتر است از آن‌ها اجتناب کنید تا همیشه قبراق و سلامت، مثل یک قهرمان سفر کنید.

1- استفاده از آب محلی یا آب غیراستاندارد

شیرهای آب آشامیدنیِ محلی معمولاً مردم محلی را بیمار نمی‌کنند، اما در مورد مسافران این طور نیست. حتی اگر عاشق این هستید که از این ور و آن ور آب بخورید باید حواستان باشد که باکتری‌های آب‌های لوله‌کشی در مناطق مختلف دنیا از یک سنخ نیستند و معدۀ شما ممکن است با ترکیب باکتریاییِ آب سایر مناطق سازگار نباشد. بهترین راهکار این است که آب بسته‌بندی‌شده بخرید چون غالب این آب‌ها از فیلترهای مناسب عبور کرده‌اند و حتی با ضعیف‌ترین معده‌ها هم سازگارند. بااین‌حال مراقب باشید. شرکت‌هایی هستند که بطری‌های استفاده‌شده را دوباره پر می‌کنند و به فروش می‌رسانند.حتماً خودتان در بطری را باز کنید و از پلمپ بودن و تاریخ مصرف آن مطمئن شوید. دیگر آنکه به خاطر داشته باشید که تکه‌های یخ معمولاً از آب لوله‌کشی تهیه می‌شوند. اگر شک دارید که قطعات یخ لیوان از آب استاندارد تهیه شده، حتماً از نوشیدن آب پرهیز کنید. رعایت استانداردهای مربوط به آب آشامیدنی غالباً در شرکت‌های گردشگریِ بین‌المللی رعایت می‌شود اما بقیه از آن سرباز می‌زنند. البته استانداردهای آب در بعضی مناطق دنیا مثل ایالات متحده، کانادا، اروپای غربی و کشورهای توسعه یافته آن‌چنان محکم و خلل‌ناپذیر است که شک و شبهه‌ای در این زمینه ایجاد نمی‌شود و در این مناطق واقعاً نیازی به رعایت این نکته نیست.

2- مصرف برخی مواد غذایی که با آب محلی شسته می‌شوند

به همین ترتیب اگر مواد غذایی که مصرف می‌کنید با آب لوله‌کشی شسته شده باشند (یا بدتر از آن در حوضچه‌ یا مخزنی پر از آب با سایر مواد غذایی قرار گرفته باشند و شسته شوند) به احتمال زیاد شما داوطلب و مستعد ابتلا به همان باکتری‌هایی هستید که در آب محلی یافت می‌شوند و برای غریبه‌ها مشکل ایجاد می‌کنند. این شیوۀ شستشو معمولاً مختص مواد غذایی مثل کاهو، پیاز و سبزیجاتی است که از خاک بیرون می‌آیند و معمولاً خام مصرف می‌شوند.

3- زیر و رو کردن جیب‌های پشت صندلی هواپیما

معروف است که هواپیماها، آلوده‌ترین مکان‌ها هستند و خیلی کمتر از آنچه تصور کنید نظافت می‌شوند. قطعاً در بسیاری از فرودگاه‌ها در خلال زمان کوتاهِ نشستن و برخاستن هواپیما امکان نظافت دقیق میسر نیست. البته بررسی اطلاعات و ضمایم پرواز ضرورت دارد اما تا جایی که می‌توانید از تماس زیاد و زیر و رو کردن جیب‌های پشت صندلی بپرهیزید. به همین نحو در مکان‌هایی مثل اتاق‌های انتظار فرودگاه و سرویس‌های بهداشتی مراقب میزان تماس با سطوح دیگر باشید. اما این‌‌طور به نظر می‌رسد که باید به طور خاص حواستان به جیب‌های صندلی‌‌ها باشد. انتشار آلودگی از این طریق بسیار محتمل است. بعضی مسافران خیلی سریع همۀ چیزهای اطراف صندلی‌شان با الکل یا پنبۀ ضدعفونی‌کننده تمیز می‌کنند. این کار کمی زمان‌بر است اما بدون شک از انتقال بیماری جلوگیری می‌کند. اگر چنین کاری در قاموس شما نیست، حداقل سعی کنید پیش از شستن دست‌ها از تماس دست با صورت بپرهیزید.

4- استفاده از لیوان‌های غیربهداشتی یا ظروف غیر استاندارد

خیلی از شما نحوۀ کار کارمندان خدمات هتل‌ها را به چشم دیده‌اید. معمولاً لیوان‌های نوشیدنی را با یک دستمال ثابت پاک می‌کنند و بدتر از آن ممکن است برای از بین بردن لکه‌های لیوان، مواد پاک‌کننده به آن‌ها اسپری کنند. خیلی‌ها حتی برای لکه‌گیری لیوان‌ها دستمال چرک و آلوده را به آن‌ها می‌مالند و دوباره برمی‌گردانند به پیشخوان و بارها و بارها از همان دستمال استفاده می‌کنند. میکروب‌ها، مواد شیمیایی، خمیردندان‌های بازشده و ظروف بسته‌بندی‌نشده برای سلامت شما خوب نیستند. کافی است با یک حساب سرانگشتی موارد ضروری را رعایت کنید. مثلاً هرگز از لیوان‌های بسته‌بندی‌نشده استفاده نکنید یا اینکه لیوان‌ها را خودتان با آب جوش ضدعفونی کنید یا کلاً قید استفاده از آن‌ها را بزنید.

5- نوشیدن مایعات حین پرواز

بدن شما برای فعالیت بهتر به مایعات احتیاج دارد اما وقتی خسته‌، بی‌انرژی و در محاصرۀ میکروب‌ها است، نحوۀ جذب مایعات اهمیت بیشتری دارد. در شرایط نامأنوس و غیرمنتظره بدنتان مستعد جذب میکروب است و درعین‌حال مقاومت کافی برای مقابله با میکروب و آلودگی را هم ندارد. البته این بحث مفصل است. چیزهای زیادی در این خصوص می‌توان گفت و احتمال ابتلا به بیماری، متناسب با خصوصیات مسافر و مبدأ و مقصد سفر هم می‌تواند متفاوت و متغیر باشد اما درمجموع بهتر است از نوشیدن مایعات در هنگام پرواز خودداری کنید. این نکته را به خاطر داشته باشید که در چنین شرایطی مکانیسم جذب آب متفاوت است و می‌تواند بیماری‌زا باشد.

6- تغییر کامل رژیم غذایی در سفر

البته هم‌سفره شدن با میزبان و خوردن از غذای مهمان‌نوازان، رکن اساسی و محبوب هر سفر است و ترک این عادت برای خیلی از گردشگران بی‌معنی است. اما هر عادتی را می‌توان دستکاری و منطقی کرد. توجه داشته باشید که از بیخ و بن تغییر دادن رژیم غذایی واقعاً می‌تواند خطرآفرین باشد. مثلاً اگر در رژیم غذایی روزانه‌ عادت به مصرف میوه و سبزیجات دارید اصلاً درست نیست که ناگهان روزی 3 بار گوشت بخورید. با غذاهای محلی آشنا شوید؛ اما یکی دو وعدۀ اصلی را از غذاهایی انتخاب کنید که به سبک تغذیۀ شما نزدیک‌تر‌اند. هرچه قدر بیشتر در جایی بمانید راحت‌تر می‌توانید از غذاهای آن منطقه استفاده کنید ولی توصیۀ ما به شما این است که دو روز اوّل جلوی خودتان را بگیرید تا بدنتان بهتر سازگار بشود.

7- غذا خوردن در رستوران‌های بین‌راهی

خوردن غذاهای فاسد یا ناسالم می‌تواند مسافران را چند روزی از پا بیندازد یا حتی عواقب بدتری داشته باشد. همیشه تعداد مشتریان، خصوصاً تعداد مشتریان محلی شاخص خوبی برای تخمین قابلیت و سلامت هر رستوران است. رستورانی که مشتریان محلی و غیرمحلی زیادی داشته باشد معمولاً با ارائۀ غذاهای مانده و ناسالم، اعتبار خود را به خطر نمی‌اندازد. حتی اگر غذایش تفاوت اندکی با غذای خانگی شما داشته باشد شمار بالای مراجعه‌کنندگان و گردش مالی بالای رستوران نشانۀ خوبی است و حکایت از این دارد که به احتمال زیاد غذاهای سالم و تازه سرو می‌کند.

8- پرهیز از خوردن غذاهای جوشانده و پوست‌کنده در شرایط نامطمئن

گردشگران کارکشته از دیرباز در شرایط پرشُبهه گفته‌اند: غذا را جوشانده یا پوست‌کنده بخورید. چون جوشاندن بیشتر میکروب‌ها را از بین می‌برد و از ورودشان به غذا جلوگیری می‌کند. توجه داشته باشید که پوستِ مواد غذایی هم در بیشتر موارد مانع از نفوذ میکروب می‌شود.

9- مصرف کافئین بیش از حد

عواملی مثل تأخیر در پرواز، در دسترس بودن قهوۀ خوشبوی محلی و کمی زمان اضافه می‌توانند شما را وسوسه کنند که مصرف کافئین را بالا ببرید اما معدۀ شما ممکن است تحمل پذیرش کافئین اضافه را نداشته باشد و مصرف بیش از حد کافئین روزانه واقعاً می‌تواند آزاردهنده باشد. پس حد معمول کافئین را حفظ کنید تا دچار مشکل نشوید.

10- ترک کافئین، اگر عادت به کافئین دارید

و سعی کنید از آن طرف بام هم نیفتید. یعنی اگر عادت به مصرف کافئین دارید، ناگهان بدنتان را از آن محروم کنید. بازۀ معمول سفر 2 تا 10 روز است و این مدت زمان زیادی است. همۀ آن‌هایی که عادت به چای و قهوه دارند می‌دانند که ترک ناگهانیِ کافئین چه قدر می‌تواند عذاب‌آور باشد.

11- خوب نخوابیدن در سفر

خواب کافی و جذب مایعات سالم سلاح بدن برای پیشگیری یا مقابله با بیماری است. هر دوی این‌ها برای حفظ سلامت شما در طول سفر اهمیت دارند. پس لطفاً از خوابتان نزنید چون شما را از پا می‌اندازد.

12- بی‌توجهی به داروهای ضروری در سفر

اگر داروهایی دارید که به درد سفر می‌خورند یا برای شرایط ویژه تجویز شده‌اند باید آن‌ها را در سفر همراه داشته باشید تا در صورت نیاز به داروی مناسب نگرانی و دردسر ایجاد نشود. وقتی به خارج از کشور سفر می‌کنید ممکن است تهیۀ داروهای ساده‌ای مثل دِی‌کوئیل هم (به خاطر محدودیت‌های زبانی و دور از دسترس بودن و حتی ترکیب متفاوت داروها در کشورهای دیگر) دشوار باشد. خیلی از افراد هم شیوه‌های درمانی و داروهای اختصاصی دارند که باید در سفر همراهشان باشد.

13- بی‌توجهی به محصولات ضدعفونی‌کنندۀ دست

از آن‌هایی که نیستم که معتقد باشم هرلحظه باید دستتان را با مواد ضد باکتری بشویید چون به چیزهای مختلف دست می‌زنید؛ اما وقتی به مناطق جدید یا خارج از کشور سفر می‌کنید تنوع باکتری‌های پیرامونتان بیشتر می‌شود و اهمیت استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های دست بیشتر می‌شود. مثلاً توصیه می‌کنم در هواپیما، استراحت‌گاه‌های موقت، وقتی با کودکتان از محوطۀ بازی مک‌ دونالد برمی‌گردید و مواردی از این قبیل، استفاده از ضدعفونی‌کننده را جدی بگیرید. لازم نیست مثل جراحان اتاق عمل همیشه دستتان استریل باشد. همین که دستتان تمیز باشد کافی است نه اینکه با وسواس زیاد سفرتان را خراب کنید.

14- تکیه بر سیستم ایمنی بدن در صورت ابتلا به بیماری

معدۀ خیلی از مسافران حاوی باکتری‌های قوی یا ناشناخته است. تنها درمان عفونت باکتریایی هم استفاده از آنتی‌بیوتیک است. شاید فکر می‌کنید بدنتان مدتی را به مقابله با باکتری صرف می‌کند و فقط زمانی که حالتان بهتر نشده باید از پزشک کمک بگیرید. اما واقعیت این است که اگر سریع به پزشک مراجعه نکنید به باکتری زمان می‌دهید تا در بدنتان به خوبی رشد کند. پزشک شما گاهی ممکن است پیش از سفر برایتان آنتی‌بیوتیک تجویز کند تا درصورت سرایت باکتری از آن استفاده کنید. البته نوع آنتی‌بیوتیکی که پزشک تجویز می‌کند بسته به مقصد سفر متفاوت است. پس حتماً باید در این مورد با پزشکتان مشورت کنید.

15- بی‌توجهی به ضد آفتاب

قرار گرفتن طولانی در معرض آفتاب می‌تواند عامل ابتلا به ناراحتی‌های متعدد باشد. آفتاب‌زدگی می‌تواند منجر به ایجاد طیف گسترده‌ای از اختلالات شود که از خارش و تاول پوست تا ناراحتی‌های گوارشی متعدد را شامل می‌شود. حتماً از انواع محصولات ضد آفتاب و ضد سوختگی و همین‌طور کلاه لبه‌دار استفاده کنید تا از اثرات تابش مستقیم مصون بمانید.

16- شنا در آب‌های آلوده

کنار خانۀ من دریاچۀ فوق‌العاده‌ای وجود دارد و اگر نمی‌دانستم که چه محتویاتی دارد هرگز نمی‌توانستم بر وسوسۀ شنا غلبه کنم. آب دریاچه بسیار زیبا است و اصلاً نشان نمی‌دهد که چه چیزهایی در خود دارد. از فلزات سنگین گرفته تا باکتری بدن غازها و دسته‌های جلبک سالیانه در این آب زیبا ساکن‌اند. به همین دلیل هرگز کسی را نمی‌بینید که در دریاچه شنا کند. حضور مردم در آب هرگز به این معنی نیست که آب سالم است و کیفیت قابل قبولی دارد. مردم محلی در خیلی از این مکان‌ها شنا می‌کنند، ماهی می‌گیرند و از آب استفاده می‌کنند که البته با توصیه‌های سازمان‌های بهداشتی مغایرت دارد. حتماً قبل از شیرجه زدن به تابلوهای هشداردهنده، لوله‌هایی که به آب وارد شده، پس‌مانده‌ها و تفاله‌های سطح آب توجه کنید. لطفاً به همۀ نشانه‌هایی که سلامت آب را زیر سؤال می‌برند، دقت کنید.

17- بی‌توجهی به واکسن‌های ضروریِ پیش از سفر

پیش از سفر حتماً به مرکز کنترل و پیشگیری بیماری و وب‌سایت‌های وزارت خارجه مراجعه کنید تا از واکسن‌های خاصی که پیش از سفر به مناطق موردنظر توصیه می‌شود اطلاع داشته باشید. اگر نیاز به واکسن خاصی دارید حتماً قبل از سفر واکسن بزنید.

18- تحقیق دربارۀ مخاطرات بهداشتی در مقصد

این کارخیلی ساده و متداول است. کافی است به مرکز کنترل و پیشگیری بیماری CDC مراجعه کنید و اطلاعات ایمنیِ کشور مقصد را به دست بیاورید.

 [/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]