چطور می توان فهمید که ایمان قوی شده و به یقین تبدیل گشته است؟

از روایات بر می آید که یقین، مرتبة کامله ای از یامان است که افراد کمی موفق به تحصیل آن می شوند. امام باقر (ع) می فرماید: در بین مردم چیزی کم تر از یقین تقسیم نشده است. یقین و نشانه هایش شناخته می شود. رسول خدا(ص) با مردم در بامداد نماز می خواند که به جوانی در مسجد نگریست که سر به زیر داشت، رنگش زود و لغز و دیده هایش به گودی فرو رفته بود. رسول خدا(ص) فرمود: چگونه صبح کردی؟ گفت: در حال یقین. حضرت فرمود: هر یقینی را حقیقتی است. حقیقت یقین تو چیست؟
عرض کرد: یقین است که مرا اندوهگین ساخته و بیداری شب و تشنگی روزهای گرم را برای من قابل تحمل کرده و جانم را از دنیا و آن چه در آن است، بی رغبت ساخته است تا آن جا که گویا عرش پروردگارم را می بینم که برای رسیدگی به حساب خَلق بر پا شده و مردم برای حساب جمع شده اند, گویا اهل بهشت را می نگرم که در نعمت اند و در بهشت بر پشتی ها تکیه زده اند. گویا به دوزخیان نگاه می کنم که در آن جا معذّب اند و به فریاد رسی ناله می کنند. گویا اکنون آهنگ زبانه کشیدن آتش دوزخ در گوشم طنین انداز است. رسول خدا(ص) فرمود: این جوان بنده ای است که خدا دلش را به نور ایمان روشن ساخته است.
امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: کوتاهی آرزوهای دنیوی و اخلاص در عمل و زهد در دنیا نشانه هایی از یقین است. کسی که به یقین رسیده در هر پیش آمد ناگوار و حادثة سختی، وحشت و اضطراب درونی ندارد. امام صادق(ع) می فرماید: خداوند به عدلش خوشی و آسایش را در یقین و رضا و غصه و اندوه را در شک و سخط قرار داده است.