زائران پس از دفن بدن مطهّر امام حسین(ع)

شیفتگان و زائران پس از دفن پیکر مطهّر او بسیارند، برخى در تمامى اوقات به زیارت او مى پردازند و برخى در اوقات معیّن ... .
گروه نخست که تا روز رستاخیز، شب و روز به زیارت او مشغول هستند، گروهى از فرشتگانند، که در بحث مربوط به فرشتگان ، بدانها اشاره رفت .
امّا از زائرانى که در اوقات مخصوص او را زیارت مى کنند، نخست ذات اقدس الهى است که فراتر و منزّه از زمان و مکان و رفت و آمد و تحوّلات است و به طورى که در روایت آمده است: (هر شب جمعه باران الطاف خاصّ خود را بر حسین علیه السلام مى باراند.)
و نیز پیام آوران و جانشینان آنان همه شبهاى جمعه و شب پانزدهم شعبان و شب قدر به زیارت حسین علیه السلام مى شتابند و نیز جبرئیل و میکائیل و اسرافیل در طول سال اوقات خاصّى براى زیارت او دارند.
از مردم این سرا، نخستین زائر حسین علیه السلام پس از به خاکسپارى پیکرمطهّرش امام سجّاد علیه السلام بود که سوّمین روز شهادت حسین علیه السلام با گروهى از بنى اسد به زیارت او شتافتند. آن حضرت پس از ساختن قبر مطهّر، کف دست خویش ‍ را بر روى قبر گشود و با سلام و آداب و واژه ها و سبک مخصوصى به زیارت پدر و پیشواى محبوبش پرداخت .
پس از امام سجّاد علیه السلام گروههاى گوناگون مردمى که در آن سرزمین زندگى مى کردند، یکى پس از دیگرى به دیار دوست شتافتند تا آنجایى که روایت شده است که: (پس از دفن پیکر پاک آن حضرت ، به فاصله یک یا دوسال ده ها هزار زن ، کودکانى در مهر او به دنیا آوردند.)
و نیز از جمله زائران دلسوخته ، عقبه بود. او نخستین شاعر اندیشمندى بود که در برابر قبر مطهّر پیشواى شهیدان ایستاد و اینگونه سرود:

به شهادتگاه حسین علیه السلام گذر کردم و سیلاب اشک دیدگانم را بر تربت مقدّس او فرو ریختم .
همچنان مرثیه او را سرودم و گریستم و دیدگانم با قطرات اشک و آه خود، یاریم کردند.
و پس از گریه بر سوگ حسین علیه السلام بر فداکاران ، اشک ریختم که از هر سو با قبرهاى مطهّر خود بر گرد پیشواى خود به طواف ایستاده اند.
درودى گرم و جاودانه بر شهیدان به خون خفته کربلا و بر آنان به هنگامى که زیارتشان کردى ، سلام مرا برسان .
بادهاى تند و ملایم و بادهاى غبارآلود به هنگام شامگاه و چاشتگاه بر قبرهاى مطهّر حسین علیه السلام و یارانش درود و سلام مى فرستد.
و همچنان انبوه انبوه شیفتگان و زائران قبر مطهّر حسین علیه السلام بر آن قبرها مشک و عنبر و گلاب مى پراکنند.
نخستین زائرى که از راه دور به زیارت پیشواى محبوب خود شتافت ، جابر بود که به سبک ویژه اى حسین علیه السلام را زیارت کرد؛از آن پس خداوند قلبهاى مردم را در گرو عشق او نهاد. شیعیان و شیفتگانش ، با وجود حاکمیّت بیداد اموى و انواع فشارهاى مرئى و نامرئى آن ، از دورترین نقاط به زیارت او مى شتافتند. امویان مردم را از زیارت آن حضرت بازداشتند و پاسگاهها، کمینگاهها، پاسداران و ماءمورانى براى این سیاست شوم خود گماشتند و دستور کشتن و اعدام و بریدن دست و پاى زائران را صادر کردند؛ امّا همه این سیاستهاى ددمنشانه و ضدّانسانى جز بر شعله ورشدن آتش گرمابخش او در دلها و بسیارى زائران و عاشقان دلسوخته اش نیفزود.
پس از امویان ، رژیم فریبکار عبّاسیان به دشمنى با آرمان آن حضرت پرداخت . متوکّل ، خلیفه طغیانگر عبّاسى ، با کینه توزى خاصّى که نسبت به فرزندان فاطمه علیها السلام داشت ، زیارت قبر حسین علیه السلام را به شدّت تحریم کرد و هنگامى که سیاست شوم و پرفریب او بى ثمر ماند و همچنان حسین علیه السلام بر دلها حکومت کرد و قبرش کعبه قلبها ماند، فرمان تخریب شهادتگاه او را صادر کرد و چون از تخریب هم نتیجه اى نگرفت ، دستور نبش قبر و شخم زدن و آب بستن بر قبر مطهّر را داد تا اثرى از آن برجاى نماند، امّا از ویژگیهاى حسین علیه السلام یکى هم این است که همان عنصر پلیدى که چنین کرد، سرانجام بر او طورى پیش آمد نمود که خود، قبر مطهّر حسین علیه السلام را تعمیر و برپا ساخت و مردم را به زیارت شهادتگاه او فراخواند.
روایات نشانگر آن است که کینه توزترین خلیفه در رژیم عبّاسى نسبت به خاندان پیامبر صلى الله علیه و آله همین متوکّل بود.
او بود که در اندیشه شوم محو نام و یاد و حماسه و آرمان حسین علیه السلام بود و بدین منظور دستور داد قبر آن حضرت را تخریب کنند، بر آن آب ببندند و آن را نابود سازند و در ادامه سیاست شیطانى اش زائران قبر حسین علیه السلام را به اعدام تهدید کرد و پاسداران سنگدل و مسخ شده خویش را براى جلوگیرى از رفتن به زیارت حسین علیه السلام بر سر راه زائران گماشت و پاسگاهها و کمینگاهها بپا ساخت و با شرارت و قساوت بسیارى کوشید تا نور خدا را خاموش و آثار هدایت خاندان وحى و رسالت را نابود سازد، امّا سرانجام در نقشه ابلیسى خود شکست خورد.
در همان شرایط مرگبار و تاخت و تازهاى ضدّانسانى متوکّل مردى هوشمند به نام زید که بسان بهلول عاقل ، در اوج درایت و هوشمندى بود و او را دیوانه مى خواندند، در مصر زندگى مى کرد.
او از عاشقان حسین علیه السلام و از کسانى بود که شکوه و عظمت فداکارى حسین علیه السلام و جهاد بى نظیر عقیدتى ، سیاسى ، اخلاقى ، فرهنگى و دفاعى او را بر ضدّ ارتجاع اموى به خوبى دریافته بود و او را الگوى همه مبارزان راه آزادى و عدالت مى شناخت .
او از شنیدن خبر غمبار تخریب قبر حسین علیه السلام به دستور متوکّل بسیار غمگین شد و این جنایت هولناک موج حزن و اندوه او را دامن زد و مصیبت شهادت حسین علیه السلام را بر او تجدید کرد. کنترل خویش را از دست داد، با پاى پیاده در حالى که به صراحت و به طور آشکار غم واندوه خویش را به بارگاه خدا به شکایت مى برد، از خانه ، کاشانه و وطن خود دست شست و در اوج اندوه به سوى کوفه شتافت .
در آن روزگاران سیاه ، بهلول عاقل نیز در کوفه زندگى مى کرد. زید با او برخورد کرد و پس از سلام و تعارفات عادى بهلول از او پرسید: (با اینکه شما را ندیده ام ، نمى دانم چگونه نسبت به شما احساس همدلى و هماهنگى و آشنایى در خود مى نگرم ؟)
زید پاسخ داد: (قلبها و جانهاى مردم باایمان ، بسان سپاه مجهّز و مسلّح و تعلیم یافته است . آنچه را شناخت همدلى مى کند و آنچه را نشناخت ، ناهماهنگى و احساس بیگانگى ؛ همین احساس دوستى و آشنایى قلب تو با من ، نشانگر هماهنگى فکرى و عقیدتى و اخلاقى ماست.)
بهلول پرسید: (چه انگیزه اى شما را بر آن داشت که بدون زاد و توشه و مَرکب از شهر و دیارت خارج گردى ؟)
پاسخ داد: (بخداى سوگند! تنها انگیزه من ، امواج غم و اندوهى است که کران تا کران قلبم را گرفته است . به من گزارش رسیده است که این طاغوت خونخوار دستور داده است که بارگاه مقدّس ‍ حسین علیه السلام را تخریب و قبر مطهّر او را نابود سازند، زائران او را قتل عام کنند و این فاجعه غمبار، چنان بر من گران آمد که زندگى را براى من دردآلود، سیلاب اشک دیدگانم را جارى ، خواب را از چشمانم دور، زمین و زمان را برایم تیره و تار ساخت و مرا از خانه و وطن خویش آواره و راهى کوى او کرد.)
بهلول گفت : (بخداى سوگند! من نیز همانند تو هستم .)
هر دو به قصد زیارت پیشواى شهید خود، آهنگ کوى او کردند و پس از طىّ طریق به دیار عاشقان رسیدند؛ امّا وضعیّت غم انگیزى را نگریستند، چرا که بارگاه حسین علیه السلام تخریب شده بود بر آن آب بسته بودند، امّا به قدرت خداى شکست ناپذیر آب به قبر مطهّر نزدیک نشده و در یک فاصله و محدوده خاصّى از قبر دور زده و به زمین مى رفت و یا راه خویش را کج مى کرد و هرچه آب بیشترى مى بستند نقطه محدوده قبر مطهّر به اراده الهى بالا مى رفت و تلاش مذبوحانه دشمن کینه توز به جایى راه نمى یافت و یک قطره آب به قبر نمى رسید.
زید از تماشاى آن منظره بهت آور شگفت زده شد و خطاب به دوست اندیشمندش این آیه شریفه را تلاوت کرد:
یُریدُونَ اَنْ یُطْفِؤُا نُورَ اللّهِ بِاَفْواهِهِمْ
(کافران ) مى خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند و خداوند جز به کمال رساندن نور خود نمى خواهد؛ هر چند کافران را ناخوش آید.
آرى ! سالها خلیفه جنایتکار عبّاسى ، همچنان سیاست تخریب وانهدام بارگاه حسین علیه السلام ، آب بستن به قبر شریف او، کشتن و بستن و بریدن و زندانى ساختن عاشقان کوى او و محو آثار او را دنبال کرد؛ امّابى ثمر بود. نه قطره اى آب به قبر شریف رسید و نه آثار او محو شد و نه عاشقان کوى او از نثار مال و جان براى رفتن به زیارت او دست برداشتند و نه شهادتگاه و عاشورا و شاهکار بزرگ و حماسه کبیر او در بوته فراموشى سپرده شد.
سرانجام ، ماءمورى را که بدانجا گمارده بودند تا شهادتگاه حسین علیه السلام را به مزرعه سر سبز و پرطراوتى که اثرى از حسین علیه السلام نباشد تبدیل سازد؛ با مشاهده شگفتیهاى بسیار، پرده هاى غفلت و جهالت خویش را به کنارى زد و با همه وجود به خداى حسین علیه السلام و نیاى بزرگ او پیامبر صلى الله علیه و آله ایمان آورد و سوگند یاد کرد که دیگر بر چنین کارى دست نیازد و اگر مجبور گشت شهر و دیارش را ترک کند و سر به بیابانها گذارد و به قبر مطهّر حسین علیه السلام دست جسارت نگشاید؛ چرا که در این مدّت طولانى انبوه نشانه هاى عظمت و دلایل حقانیّت دودمان پیامبر را دیده و اندرز و عبرت نگرفته است ، امّا اینک به یارى خدا، راه حقّ را یافته است . سپس ‍ برخاست و ابزار و آلات تخریب و کشاورزى را رها کرد و به سوى زید و بهلول آمد.
از زید پرسید که از کجا به زیارت حسین علیه السلام آمده است ؟ پاسخ داد: از مصر. پرسید: چرا؟ آیا از مرگ نمى هراسد؟
او ضمن گریه دردآلودى گفت: (تخریب قبر حسین علیه السلام و نبش آن و جسارت به مقام والایش ، دنیاى غم و اندوه را بر سرم فرو ریخت .)
آن مرد، برپاى زید افتاد و با گریه ، دست و پاى او را بوسه باران ساخت و گفت :
(پدر و مادرم فدایت باد! از روزى که تو بدین جا روى آوردى ، رحمت خدا نیز بر من روى آورده ، دلم به نور ایمان و آگاهى نورباران گشته و اینک به خداى بزرگ و پیامبرش ایمان آوردم و با صداى رسا اعلان مى کنم که : اینک سالهاست که به دستور رژیم عبّاسى در تلاش بودم تا آثار حسین علیه السلام را گحو و شهادتگا2 او را که کعبه آمال دلهاى بیدار و باایمان و پرشور و حماسه است ، به مزرعه و تفریحگاهى سرسبز تبدیل سازم ؛ امّا هرگاه آب بر آنجا بستم ، فرو رفت و به قبر شریف نرسید و در منطقه خاصّى دور زد و راه خود را کج کرد. آرى ! گویى من در اوج مستى بودم که اینک به برکت آمدن شما به خود آمدم .)
زید اشک شوق و حسرت ریخت و این اشعار را سرود: