تنفس آگونال یک اصطلاح پزشکی است که وقتی افراد به دلایل گوناگونی مشکلات تنفسی مانند گرفتگی قلب دارند گفته می شود. تنفس آگونال یکی از موارد مهم و اضطراری پزشکی است. بیماری های قلبی به ویژه بیماری های ناشی از تنفس هوای آلوده که گاهی موجب آسیب به ریه ها نیز هست با کمبود اکسیژن مورد نیاز، معمولا باعث مرگ ناگهانی فرد می شود. این مقاله به بررسی علل، نشانه ها و درمان تنفس آگونال می پردازد.
تنفس آگونال چیست؟
به طور معمول تنفس آگونال با سکته مغزی یا حمله قلبی اتفاق می افتد که احتمال دارد شخص در زمان بروز دادن این مشکل جان خود را از دست بدهد. زمانی که تنفس آگونال با نزدیک شدن به مرگ به دلیل بیماری لاعلاج مرتبط باشد، امری کاملا طبیعی محسوب می شود. بدین صورت، دیدن نفس نفس زدن یک شخص و نگرانی در خصوص رنج کشیدن او آزار دهنده است. اگرچه مشاهده این وضعیت ناراحت کننده است، اما محققان به این نتیجه رسیده اند کسانی که تنفس آگونال را تجربه می کنند، بیهوش هستند و به همین دلیل دردی را حس نمی کنند.
نشانه های تنفس آگونال
از نشانه های تنفس آگونال ناشی از سکته مغزی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردرد ناگهانی
- گفتار ضعیف یا عدم توانایی درک گفتار
- ضعف در یک سمت بدن
- عدم هماهنگی
- چرت زدن
- صداهای قل قل مانند در گلو
- بیهوشی
- پلک زدن، تکان دادن غیر ارادی دست یا پا
- تنگی نفس، همراه با بالا و پایین رفتن قفسه سینه
دلایل تنفس آگونال چیست؟
تنفس آگونال ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که عضله قلب و دریچه ها دچار گرفتگی شده باشند. بر عکس حمله قلبی، که یک یا چند عروق خونی در انتقال خون به عضله قلبی دچار گرفتگی می شوند، گرفتگی قلب بیشتر الکتریکی است اما در تنفس آگونال بیشتر در ارتباط با ضربان قلب نامنظم یا آریتمی تشخیص داده می شود. به طور مختصر خون در مغز و اندام های دیگر جریان پیدا می کند که می تواند چند دقیقه پس از گرفتگی قلب، این چرخش قطع شود. اگر گرفتگی موجب تنفس شدید شود، احتمال دارد تنفس های سخت فقط چند دقیقه طول بکشد که اگر امدادهای مورد نیاز صورت نگیرد، فرد دچار حمله قلبی خواهد شد.
یکی از دلایل شایع تنفس آگونال، ایسکمی مغزی یا کاهش جریان خون به مغز است. این امر ممکن است به علت انسداد جریان خون در یک رگ مغزی باشد. علاوه بر این احتمال دارد به دلیل خونریزی رگه ای خونی داخل مغز، یک سکته همورژایک ایجاد شود. در هر صورت، هر کدام از این وضعیت ها موجب هیپوکسی مغزی می شود که بدون توجه به دلیل آن، انتقال اکسیژن به مغز صورت نمی گیرد و اگر مغز به مدت طولانی از اکسیژن محروم شود با آسیب دائمی روبرو خواهد شد.
بهتر است بدانید بسیاری از شرایط، از جمله موارد زیر، می توانند به علت کمبود اکسیژن سبب ایجاد تنفس آگونال شوند:
- سکته: سکته ناشی از انسداد یا پارگی در رگ خونی است که خون را به مغز می رساند و در نتیجه جریان اکسیژن را دچار اختلال یا مسدود خواهد کرد.
- آمبولی ریه: آمبولی ریه به علت انسداد ناگهانی در یک سرخرگ ریه معمولا ناشی از لخته خون، رخ می دهد.
- انسداد راه هوایی: هر جسم یا شی ای که نای را مسدود کند، سبب اختلال در تنفس و کمبود اکسیژن خواهد شد.
- ایست قلبی: در زمان ایست قلبی، خونرسانی به مغزها و اندام ها متوقف خواهد شد.
- نزدیک شدن به مرگ: با شروع خاموشی بدن، سطح اکسیژن کاهش پیدا می کند.
تنفس آگونال و CPR
اگر فکر می کنید که فردی در معرض حمله قلبی است و در زمینه تنفس و درد قفسه سینه مشکل دارد می توانید از CPR استفاده کنید، یعنی باید فشرده سازی قفسه سینه انجام شود. فردی که به اختلال قلبی مبتلا است ممکن است با کمک یک defibrillator احیا شود. البته به انجام تنفس دهان به دهان نیاز نیست. به دلیل اینکه این موضوع با جریان خون به عضله قلب تداخل پیدا خواهد کرد.
درمان تنفس آگونال
اگر تنفس آگونال در شروع یک اتفاق یا رویداد غیر منتظره سلامتی رخ دهد، مداخله سریع پزشکی می تواند باعث از دست دادن جان فرد شود. همچنین گاهی اوقات این اتفاق می تواند در مراحل پایانی یک بیماری لاعلاج رخ دهد. در این صورت، مراقبت های پزشکی تنها برای تسکین نشانه های ضروری است.
اگر تنفس آگونال به علت یک اتفاق ناگهانی سلامتی نظیر سکته قلبی یا ایست قلبی رخ دهد، تماس فوری با اورژانس باید انجام شود. مغز به شدت به کمبود اکسیژن حساس است و زمانی که سلول ها از اکسیژن محروم شوند، کمتر از پنج دقیقه زمان می برد تا شروع به مردن کند. بنابراین لازم است تا زمان رسیدن تیم اورژانس احیا قلبی ریوی CPR را انجام دهید.
اگر فردی که در حال ملاقات او در بیمارستان هستید دچار تنفس آگونال شد، سریعا از یک متخصص مراقبت های بهداشتی کمک بگیرید. در موارد سکته مغزی یا ایست قلبی، باید اقدامات سریعا انجام شود. در بیماران لاعلاج، تنفس آگونال نشانه نزدیک شدن به مرگ است. متخصصین مراقبت های بهداشتی در خصوص بهترین راه مدیریت شرایط، تصمیم می گیرند.