ازدواج در آیین هندو

گرچه در مورد اعتقاد به سنت ازدواج و رسومات آن، نظرات گوناگونی در هند وجود دارد، اما نهاد ازدواج در میان تمامی هندوها و سایر ادیان از درجه اهمیت واحدی برخوردار است و در همین ارتباط ازدواج در اکثر متون مذهبی هند به مثابه یک فریضه مذهبی آمده است .

متون مذهبی «وداها»، «حماسه ها»، «یورانا» و همچنین متون مذهبی «بودائیسم» و « جِینیسم» ازدواج را یک فریضه مذهبی قلمداد می کنند. ازدواج که در لغت هندو «ویواه » خوانده می شود، به عنوان یک وظیفه اساسی برای هر «هندو» محسوب می گردد. بر اساس اعتقادات مذهب هندوئیسم، هر انسان بایستی پنج قربانی بزرگ انجام بدهد. انجام این پنج قربانی تنها زمانی ممکن است که فرد ازدواج کرده باشد. بنابراین زن یا مرد تا زمانی که ازدواج نکرده باشد نمی تواند این پنج فرض بزرگ را انجام دهد. زندگی مشترکی که زن و مرد تشکیل می دهند در هندوئیسم، «گرهیاستا» خوانده می شود و پنج قربانی مذکور تقدیم به خالق هستی «براهما» خدایان هندو، اجداد، عناصر و همنوعان می گردد .

بنابراین دختر و پسر هر دو، جایگاه خاصی در مذهب هندوئیسم دارند. هندوها برای تولد فرزند پسر، اهمیت ویژه ای قائل اند، زیرا معتقدند که تولد فرزند پسر منجر به رستگاری یا آزادی می شود. بر اساس اعتقادات هندوئیسم، زنان خلق شده اند که وظیفه مادری را به عهده بگیرند و مردان آفریده شده اند که بتوانند پدر شوند. ازدواج در هندوئیسم از لحاظ نظری یکی از مراسم مذهبی چندگانه مبنی بر «اهدای بدن» یا «قربانی بدن» است که زن و مرد هندو بایستی در یک مقطع از زندگی شان آن را انجام دهند .

بر اساس اعتقادات مذهب هندوئیسم، باید دختر را به محض رسیدن به سن مناسب برای ازدواج به خانه بخت فرستاد و اگر پدر و یا قیم دختری که به سن ازدواج رسیده، تا سه سال پس از این مقطع او را به خانه بخت نفرستد، گناه بزرگی مرتکب شده است و در همین حال اگر والدین، دختر را در این مدت به خانه بخت نفرستند، دختر آزاد است که زوج خود را به دلخواه خود انتخاب کرده و با او ازدواج کند .

گرچه سن ازدواج در مناطق شهری هند رو به افزایش است، اما ازدواج کودکان و ازدواج در سنین پایین تر هنوز هم در روستاهای هند مرسوم است. سنین ازدواج در هند از نوزاد 6 ماهه شروع می شود و تا سنین بالا ادامه می یابد. هم اکنون در بسیاری از مناطق روستایی هند، نوزادان کوچک دختر و پسر را با برگزاری مراسم مذهبی همانند سایر مراسم ازدواج به عقد یکدیگر در می آورند و سپس نوزاد دختر به خانه شوهرش یعنی منزل پدر پسر خواهد رفت و در حقیقت مابقی عمر را تا رسیدن به بلوغ جسمی و عقلی در آنجا خواهد گذراند. هدف این نوع ازدواج که بیشتر در ایالتهای راجستان و مناطق جنوبی هند رواج دارد، وابسته کردن دختر و پسر به زندگی مشترک از ابتدای دوران کودکی است .

سن ازدواج در میان گروهها و مذاهب مختلف در هند متفاوت است و این کشور پایین ترین معدل سنی ازدواج را چه در میان دختران و چه در میان پسران در جهان دارا است .

در میان طبقات مختلف مذهبی در هند، به ترتیب دختران «طبقه نجس» یا هاریجان، براهمان (طبقات روحانی هندو) کساتریا (طبقات رزمی)، مر و ویشا (طبقات کشاورز)پایین ترین سن ازدواج را دارند .

قانون اساسی هند در بخش ازدواج هندوها که در سال 1334 به تصویب رسید، حداقل سن ازدواج برای زنان را 15 سال و برای مردان 18 سال تعیین کرده است، اما عملاً این قانون در همه جا به اجرا در نمی آید .

بهترین و پسندیده ترین نوع ازدواج، هدیه کردن عروس به داماد است. هندوئیسم برای ازدواج بین زوجین شرایطی قائل است. از جمله یک مرد هنگامی می تواند ازدواج نماید که شرایط دوران تعلیم و مطالعه متون مذهبی هندو را پشت سر گذاشته باشد. مطالعه متون مذهبی بایستی طبق دستور انجام گیرد و در دوران مطالعه نیز، متعلم بایستی مسایلی را که هندوئیسم تعیین کرده است رعایت نماید. متون مذهبی «ودا» متشکل از سه نسخه است و متعلم بایستی حداقل یکی از آنان را مطالعه کند تا بتواند ازدواج کند. متون مذهبی هندو تأکید دارند که مرد و زن بایستی در دوران قبل از ازدواج از عزت نفس و اتکاء به نفس برخوردار باشند. این متون همچنین تأکید می نمایند که مرد و زن نبایستی قبل از ازدواج رابطه جنسی داشته باشند. تا قبل از تصویب «قانون ازدواج هندوها» در سال 1334 ، از لحاظ اعتقادی، هر هندو می توانست تعداد زیادی زوجه اختیار نماید. تا این زمان در طبقه تاجر، طبقه رزمنده و یا افراد ثروتمند و قدرتمند چندزوجه ای نیز دیده می شد. اما در میان طبقات روحانی و رهبران عمدتا یک زوجه ای مرسوم بود .

خواستگاری

قرار گرفتن مرد به عنوان محور و همچنین وجود فشار ناشی از تهیه جهیزیه که ریشه در فقر اقتصادی مردم هند دارد، عملاً موجب شده تا عموما خانواده ها خواستار داشتن پسر باشند. به طوری که بعضا تولد اولاد دختر را به عنوان نَحس یاد کرده و می کنند . این موضوع که به طور مستقیم بر نهاد خانواده نیز اثر گذاشته، موجب شده تا در جامعه هند اصولاً برای مرد ارج بیشتری (در آئینهای مختلف) قائل شوند و به همین خاطر نیز به هنگام ازدواج اصولاً خانواده دختر در تلاش برای پیدا کردن داماد مناسب باشد. در همین راستا لازمه یافتن داماد مناسب و خوب، ارائه شرایط مناسب و خوب بوده و نهایتا انتخاب داماد با وضعیت طبقه، امکانات مالی و شرایط اجتماعی خانواده دختر رابطه پیدا کرده است. به هر تقدیر پیشنهاد ازدواج در هندوها اصولاً از جانب خانواده دختر مطرح می شود و پدر و مادر دختر، پس از انتخاب داماد به منزل او رفته و پیشنهاد را مطرح می کنند. در این هنگام دختر و پسر هیچ نقشی در رد یا قبول ازدواج نداشته و حتی بعضا همدیگر را تا قبل از مراسم ازدواج نیز نمی بینند .

بعد از حضور خانواده دختر در منزل پسر، پدر و مادر داماد به منزل عروس می روند و در این رابطه مراسم مختلفی وجود دارد. در جنوب هند خانواده داماد پس از قبول عروس همراه با یک دست لباس به منزل دختر رفته و نظر نهایی خود را اعلام می کنند. در شرق هند یعنی ایالت پنجاب، خانواده داماد با یک قطعه جواهر (گردنبند یا انگشتر) همراه با لباس و با یک نوع ظرف نقره به منزل عروس می روند که به این رسم «سگاتی» نیز گفته می شود .

در هر حال حضور خانواده پسر در محل خانواده دختر در حقیقت قبول دختر به عنوان عروس است. در این نشست پیرامون جهیزیه «دوری» و برنامه عروسی گفتگو می شود. در شهر « ساورات» ایالت بیهار در شرق هند، پسرها به قیمت خوبی در یک نمایشگاه به فروش می رسند و خریداران آنها والدین دختران دم بخت هستند. در این شهر از 600 سال پیش تاکنون پسرها همراه با بزرگان خانواده خود در یک باغ انبه جمع می شوند و خانواده دختران دم بخت، داماد خود را انتخاب می کنند. این کار به خانواده دختر حق انتخاب را می دهد ولی موضوع پس از توافق طرفین در مورد مبلغی که خانواده دختر باید بپردازد قطعی می شود. خانواده دختر چند داماد را انتخاب کرده و پس از بحث مفصل در باره پیشینه خانوادگی، سوابق تحصیلی و سایر داراییهای پسر و بالاخره تعیین میزان جهیزیه، مسأله ازدواج نهایی می شود. دامادها به قیمتهایی از 3 تا 300 هزار روپیه به فروش می رسند که قیمت بر اساس شغل آنان تفاوت می کند. بهای دامادهای کارگر روزمزد از 3 تا 5 هزار روپیه، پاسبان 5 تا 8 روپیه، کارمند بانک از 10 تا 16 هزار روپیه و افسر پلیس از 16 تا 30 هزار روپیه و یک موتورسیکلت برای داماد است. همچنین دامادهایی که کارمند دولت ایالتی باشند از 16 تا 50 هزار روپیه، معاون رئیس پلیس 30 تا 60 هزار روپیه به اضافه یک خودرو، کارکنان خدمت اداری هند، بااعتبارترین شغل در هند، از 150 تا 300 هزار روپیه به اضافه یک دستگاه اتومبیل برای داماد، یکی برای پدر وی و یکی هم برای فردی که دو خانواده را به هم معرفی کرده به فروش می رسد. بهای دامادهایی که استاد دانشگاه باشند، از 15 تا 30 هزار دلار، کارگران شاغل در بمبئی، دهلی و سایر شهرهای بزرگ هند 15 تا 45 هزار دلار و روزنامه نگاران در ایالتها از 6 تا 15 هزار و روزنامه نگاران در شهرهای بزرگ 15 هزار دلار به اضافه یک خودرو تعیین شده است. در ایالت بیهار از زمانی که دختر در خانواده متولد می شود والدین به جمع آوری پول برای ازدواج وی می پردازند و خانواده ای که صاحب چند دختر شود خود را بدشانسترین خانواده می داند. به همین دلیل کشتن جنین دختر یک پدیده عمومی در این منطقه است .

مراسم عروسی در هند

مراسم مذهبی، بخش عمده ای از نظام ازدواج در هندوستان را تشکیل می دهد. متون مذهبی در رابطه با ازدواج می گویند که عروس به وسیله پدر و یا ولی خود به داماد « سپرده» می شود، بنابراین از داماد دعوت می شود که برای بردن عروس به محل عروسی مراجعت کند. مراسم عروسی با توجه به مذهب، طبقه، فرقه، درآمد و موقعیت اجتماعی افراد، متفاوت است. در مجموع، مراسم مذهبی ازدواج عبارت است از مراسم نامزدی، تعیین یک روز خوش یمن با تعیین ساعت و دقیقه برگزاری جشن عروسی که به آن مراسم استقبال از داماد توسط خانواده عروس گفته می شود، تقدیم حلقه گل متقابل توسط عروس و داماد، تحویل عروس به داماد، قرار دادن دست عروس در دست داماد و چرخیدن هر دو با یکدیگر هفت مرتبه به دور آتش مقدس که برای همین منظور در محل برگزاری جشن عروسی بر پا شده است .

همراه با چرخش عروس و داماد به دور آتش، روحانی هندو که در محل حاضر است، شروع به خواندن اوراد و سرودهای مذهبی از «ودا»، «گریاسوتورا» و «سازیتیس» می کند و در همین هنگام از روغن مخصوص که در دست دارد، به داخل آتش می ریزد .

اما طبقات پایین هندو مجاز نیستند که در هنگام ازدواج از اوراد و «ودا» استفاده کنند. به همین دلیل آنها از اوراد «مانترا» که در متون «یورانا» موجود است، استفاده می کنند. این مراسم بین 3 تا 6 ساعت طول می کشد و عروس و داماد باید تا 12 ساعت غذا نخورند. مراسم عروسی عموما در محلهای عمومی با برپایی سالنی که از پارچه و چوب به شکل چادرهای زیبای سرپوشیده ای تزئین شده است، برگزار می شود .

مراسم عروسی بر مبنای امکانات مالی عروس و طبقه اجتماعی وی متفاوت است و از حداقل یعنی با ساده ترین امکانات ممکن که کمتر از 1000 روپیه (10000 تومان) شروع می شود. امروزه در هند عنوان «سپتابادی» (چرخیدن هفت مرتبه به دور آتش) که رسم مشترک هندوها است، شامل ازدواجهایی است که احتیاج به هیچ گونه تشریفات و مراسمی ندارد. بسیاری از ازدواجها به وسیله بخشنامه قانونی مربوط به ازدواج سال 1333 دولت انجام می شد. البته قابل توجه است که نشأت گرفتن این قانون، از کتابهای هندو و سنتهای قدیمی است که با اصلاحاتی از طرف دولت به صورت قانون درآمده است. در حقیقت می توان گفت که قانون ازدواج «برهما سماج» در سال 1251 که در تمام ایالتهای هند به جز جامو و کشمیر اجرا می شد، طلایه دار تصویب قانون سال 1333 می باشد. علت مهم و اساسی که این قانون را متمایز ساخته بود، تصریح کردن به اصل داشتن یک زن برای مردان بود. با این وجود حتی پس از گذشت 36 سال از تاریخ تصویب و اجرای این قانون، به زحمت می توان گفت که قانون یک زن داشتن به طور کامل در جامعه هند پیاده می شود. در این ارتباط زنان هندی رنج زیادی را تحمل می کنند و ترجیح می دهند که در مقابل زن گرفتن مجدد مردان سکوت اختیار کنند و در انظار عمومی در دادگاه حاضر نشوند. آنها خوب می دانند که حتی در حال حاضر عملکرد دادگاهها در برابر خط مشی قانون ازدواج سال 1333 به صورت معکوس، علیه خود زنان می باشد. دادگاهها برای ازدواج دوم مردان دلیل و مدرک طلب می کنند. در حالی که اغلب اوقات دلیل و مدرکی در دست نیست. در زمان قدیم، ازدواجها در جامعه هند به عنوان اجرای یک آیین مذهبی که زن و مرد را پیوند می داد و این پیوند حتی تا زمان مرگ و بعد از آن نیز تفکیک ناپذیر بود، محسوب می شد. این موضوع توسط قوانین و حقوقی که برای حمایت از زنان وضع شده و در آن از طلاق به عنوان عاملی در جهت از هم پاشیدگی وحدت بین زن و مرد نامبرده شده از بین رفت. با این وجود تصریح قانون ازدواج هند و در مورد برابری زن و مرد در موضوع طلاق به عنوان یک اقدام قانونی در جهت برقراری تساوی بین زن و مرد محسوب می شد .

جهیزیه (دوری) در هند

جهیزیه در ابتدا هدایا و پیشکشهایی بود که به دختران در زمان ترک خانه پدری و ورود به خانه همسر اهدا می شد ولی متأسفانه امروزه تبدیل به امری مزاحم و ناهنجار شده است که بازتاب آن دخترکشی و سقط جنین، خودکشی، سوزاندن عروس و موارد دیگری که باعث هتک حرمت دختران هندی است، می باشد. مسأله جهیزیه در میان کاستهای مختلف و شهرها و روستاها به صورت یک مشکل اجتماعی جدی مطرح است که قوانین ازدواج پسر و دختر با کاست خود یا بالاتر و پایین تر مورد سوءاستفاده واقع شده است این قوانین انتخاب همسر را محدود می کند؛ مضافا به اینکه پسر به صورت یک هدف باارزش تری نسبت به دختر در این جوامع تجلی می کند و عامل اصلی در این میان جهیزیه است یعنی دادن اجناس و کالاهای مادی و پول نقد و طلا به خانواده پسر در زمان عقد ازدواج و حتی در مناسبتهای مختلف بعد از ازدواج هم ادامه دارد و در بعضی جوامع تا آخر عمر .

متأسفانه آمار سقط جنین زنان باردار بعد از سونوگرافی و خودکشی و خودسوزی دختران هندی بسیار بالا است. حتی در شهرهای بزرگی مانند دهلی به طور متوسط در هر 24 ساعت یک عروس از خودسوزی جان می سپارد، در اکثر این حوادث ناگوار، عامل اصلی جهیزیه می باشد .

در عصری که هند به پیشرفتهای اقتصادی بی سابقه ای دست یافته، گزارشات روزافزونی از شکنجه و سوزاندن عروسان هندی به خاطر جهیزیه به دست می رسد. افزایش این عمل به واسطه ظهور عصر جدیدی از مصرف گرایی که با سنن قرون وسطایی تداخل پیدا کرده، ابعاد جدیدی یافته است. مقامات هندی می گویند: تمام خانواده ها صرف نظر از زمینه مذهبی، اجتماعی و اقتصادی شان، به طور فزاینده ای جهیزیه بیشتری را طلب می کنند تا از فقر بگریزند، ثروتی بیندوزند، تا لوازم مدرنی را که هر روز تبلیغش را در تلویزیون می بینند، به چنگ بیاورند. در جریان شتاب جامعه به سمت مدرنیزه شدن تقاضای جهیزیه، راهی شده است تا سالیان سال بعد از ازدواج، همچنان پول و کالا از خانواده عروس اخذ شود و اگر خانواده عروس قادر به این کار نباشد عروس در معرض گرفتاری ضرب و جرح و حتی قتل قرار می گیرد .

جهیزیه شاید بزرگترین عامل فشاری باشد که ستم کشیدگی زنان در هند و سایر نقاط شبه قاره را تشدید می کند. این سنت که در آغاز به منظور کمک به زندگی دختران که وارث خانواده محسوب نمی شدند بنا نهاده شد، اینک به عامل ورشکستگی خانواده ها و ستم کشیدگی زنان بدل شده است. از لحظه ای که یک دختر به دنیا می آید، خانواده اش می دانند که سالها و حتی نسلها باید بهای ازدواج و جهیزیه اش را بپردازند. و همین عمل موجب قتل نوزادان دختر و سقط جنین دختر می شود. اگر دختر زنده بماند، خانواده اش با اعتقاد به اینکه جز خرج برایشان فایده ای ندارد و باید روزی او را تحویل خانواده شوهر بدهند با او مثل یک سربار رفتار می کنند و نسبت به برادرانش غذای کمتری به او می دهند و توجهی به سلامتش ندارند. بعد هم خانواده داماد فکر می کنند به خاطر اینکه بار اضافی ورود یک زن به خانواده شان را پذیرفته اند، باید پول کلانی به آنها داده شود .

رسم جهیزیه در هند بدین قرار است که خانواده داماد بر اساس موقعیت اجتماعی، وابستگی طبقاتی، و موقعیت اقتصادی و تحصیلی خود از خانواده دختر تقاضاهایی مبنی بر دریافت وسایل زندگی می کند. خانواده عروس بایستی در هنگام نامزدی با این تقاضا موافقت کنند. مقدار جهیزیه قبل از ازدواج بین طرفین توافق می شود. این جهیزیه شامل طلا، ماشین، وسایل الکترونیکی، وسایل زندگی، فرش، مسکن و پول نقد است و میزان آن بستگی به وضعیت خانواده عروس از لحاظ طبقه و امکانات مالی دارد. هم اکنون خانواده های عروس در مورد یک وسیله نقلیه از دوچرخه تا ماشین آخرین مدل خارجی و در مورد مسکن نیز از منازل اجاره ای تا منازل ویلایی در اروپا به داماد هدیه می کنند و این دو مسأله بسیار حائز اهمیت است. از آنجا که اکثر جامعه هند در فقر به سر می برند، بسیاری از دختران جوانی که والدین خویش را در موقعیت ناگواری می بینند، به منظور رها کردن والدین خویش از مشکلات اقتصادی یا دست به خودکشی می زنند و یا راهی مراکز فحشاء می شوند. در بسیاری از موارد، پس از اینکه زوجین تشکیل خانواده می دهند، خانواده عروس موفق نمی شود به خاطر مشکلات اقتصادی، به وعده های خود در مورد تهیه جهیزیه عمل کند. در نتیجه خانواده داماد اذیت و آزار عروس را شروع می کند و بدین طریق سعی می کند که خانواده عروس را تحت فشار قرار دهد تا به وعده های خود عمل کند .

در این راستا بسیاری از نوعروسان تحت فشارهای روحی و اذیت و آزار جسمی قرار می گیرند، و در برخی از مواقع نیز خانواده داماد اقدام به سوزاندن عروس می کنند . عروس سوزی در سالهای اخیر نیز، قربانیان بسیاری داشته است. شاید بتوان ادعا کرد که روزی نمی گذرد که عروس سوزی در هند اتفاق نیافتد، اما تمامی آنها در روزنامه ها گزارش نمی شود. مردم شاهد انعکاس تعداد زیادی از آنها در روزنامه ها هستند، اما تعداد قربانیان این جنایت هولناک بیش از آن است که در روزنامه ها منعکس می شود . آمار منتشره در همین رابطه حاکی است که تنها طی سال 1369 حدود 1000 دختر در شهر دهلی در همین رابطه دست به خودکشی زده اند .

در مورد جهیزیه نیز همانند مراسم عروسی سطح خانواده میزان جهیزیه را تعیین می کند و تعداد آن از حداقل شروع می شود. در این مورد نیز، به ذکر نمونه ای می پردازیم. حدود هشت سال پیش دختر مهاراجه جیپور در ایالت راجستان واقع در غرب هند ازدواج کرد و پدرش علاوه بر کلیه وسایل زندگی، وسیله نقلیه، منازل و زمینهای متعدد، 190 کیلو نیز طلا به وی داد. دولت هند بعدها میزان موجودی طلای مهاراجه مزبور را 2961 کیلوگرم اعلام داشت !

در حقیقت جهیزیه، امروزه به عنوان یک هدیه برای ابراز محبت و عشق نیست بلکه حقی است برای خانواده پسر در قبال بزرگ کردن پسر و کسب تحصیلات به اضافه مخارج ازدواج و کالاها و وسایل زندگی .

هیولای مرگ ناشی از جهیزیه در ایالات مختلف هند آثار وحشتناک خود را نمایان کرده است. طی یک دوره یک سال و نیم اخیر تنها در یک بخش ایالت «آندراپرادش» بیش از 200 مورد مرگ همسر توسط خویشاوندان و یا خود شوهر گزارش شده است که دلیل، آن عدم توانایی زنان در پرداخت جهیزیه کافی بوده است. به آتش کشیدن زن هنوز یک روش متداول برای خلاصی یافتن از دست همسرانی است که به همراه خود جهیزیه کافی به خانه شوهر نمی آورند و شوهرانی که نمی خواهند دستشان به خون آغشته شود چنان زندگی را به همسر خود تنگ می کنند تا او خودش دست به خودکشی بزند .

ازدواج و رسوم بعد از آن

تشکیل خانواده که اصولاً از ارکان هر جامعه ای محسوب می شود. بر مبنای شرایط اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی آن دارای رسوم مختلف است و به ویژه مشکلات ناشی از آن و گذر ایام، عملاً به وجودآورنده رسوم متفاوت می شود. در این راستا کشور هند به دلیل تنوع قومیت با فرهنگ و رسوم رابطه نزدیک دارد و پس از تشکیل خانواده دارای رسوم متفاوتی است که به طور گذرا چند نمونه از آن را از نظر می گذرانیم .

رسم ساتی

« ساتی» واژه ای است سانسکریت که به معنای «همراه» و «رفیق» می آید. بر اساس این رسم اگر شوهر زن جوانی بمیرد، زن جوان بایستی خود را زنده زنده در آتش بیاندازد که جنازه شوهرش در آن، در حال سوختن است. این رسم که ریشه در عقیده هندویی دارد، اشعار می دارد که زن با قربانی کردن خود در هنگام سوختن جنازه شوهرش باعث می شود که شوهرش را از آتش جهنم نجات بدهد. با گذشت زمان این رسم نه تنها فراگیر، بلکه به صورت کمال مطلوب خانمها درآمده است. با درگذشت شوهر، بیوه وی خود را در آتش وی می سوزاند و یا اگر او را دفن می کردند، بیوه وی نیز زنده زنده همراه وی مدفون می شد. یکی از اصلاح طلبان مشهور هندی به نام «راجام موهان روی» در اوایل قرن نوزده میلادی مبارزه خود را علیه رسم ساتی آغاز نمود. در نتیجه تلاشهای وی حاکم انگلیسی وقت هندوستان به نام «لرد ویلیام بنیک» قانون ممنوعیت ساتی را در سال 1271 تصویب کرد. بر اساس این قانون سوزاندن بیوه شوهر متوفی و یا زنده مدفون کردن وی جرم تلقی می شود و قابل تعقیب است .

بر اساس این قانون در صورتی که شخص متوفی تحت تأثیر تزریق دارو نتواند شخصا تصمیم بگیرد، کسانی که به وی دارو تزریق کرده اند، با عنوان قاتل قابل تعقیب هستند . همچنین هر گونه تعاون و همکاری در اجرای رسم ساتی، به مثابه قتل محسوب می گردد .

با تصویب قانون ممنوعیت ساتی در سال 1361 گرچه بیوه های هند از بلای زنده سوختن نجات پیدا کردند، اما آنجا که تعلمات «دین هندو» ازدواج مجدد زنان بود، بسیاری از بیوه های هند مجبور بودند که زندگی فلاکت باری را تا آخر عمر ادامه دهند. بسیاری از بیوه زنان بر این عقیده بودند که حداقل با سوزاندن خود از مشکلات بسیاری رها می شوند، اما زندگی بدون شوهر تا پایان عمر برای آنان مصیبت بزرگتری به حساب می آید .

در این راستا بود که «اشیوان چاندویدیاساکا» مبارزه خود را برای تصویب قانون ازدواج مجدد زنان آغاز نمود. نهایتا در سال 1235 قانون خود را به تصویب رساند. به تدریج رسم ساتی در میان هندوها کم رنگ گردید. اما صد سال پس از سال 1336 دوباره یک بیوه جوان 22 ساله در شهر «گوالیور» اقدام به خودسوزی همراه با سوختن جنازه شوهرش کرد. حتی در سال 1366 زن جوان 22 ساله ای پس از درگذشت شوهرش در ایالت «راجستان» اقدام به ساتی کرد. هنگامی که روپ، خود را در آتش جنازه شوهرش می انداخت، چندین هزار نفر از جمعیت در برگزاری ساتی حاضر بودند .

هندوها بر این عقیده اند که به مجرد اینکه زنی اقدام به «ساتی» نمود تبدیل به «الهه ساتی» می شود. سپس در محل خودسوزی وی معبدی به نام «الهه ساتی» ساخته می شود و با قرار دادن مجسمه ای از او به عبادت وی می پردازند .

رسم چند شوهری

گرچه رسم چندشوهری کمتر از چند زوجه ای در هندوستان مرسوم است، اما به هر حال در بعضی از نقاط این کشور مشاهده می شود. این رسم در میان طبقات «تودا» و «کوتا» از منطقه «نیلگریز» و طبقه «خاسا» از منطقه «جونان باور» و (اطراف شهر در ادون) و در بعضی دیگر از نقاط شمال هند رواج دارد .

رسم چندشوهری به دو گونه مختلف است :

الف نوع اول «برادری» خوانده می شود که تمامی شوهرهای یک زن برادر هستند .

در این نوع از رسم چندشوهری، برادر ارشد نسبت به دیگر برادران از حقوق بیشتری در رابطه با زن برخوردار است. در میان طبقه «تودا» برادر ارشد با دختر ازدواج می کند، اما دیگر برادران نیز به او دسترسی دارند. فرزندانی که در این خانواده به دنیا می آیند، متعلق به برادر بزرگ هستند. این رسم هم اکنون در منطقه و ایالت «هاریانا» رواج دارد .

ب در رسم چندشوهری نوع دوم، شوهران یک زن با یکدیگر رابطه خویشاوندی ندارند . به این نوع ازدواج، چند شوهری متفرق، گفته می شود. این نوع ازدواج در میان طبقه « نیار» در ایالت «کرالا» مرسوم بوده است .

ازدواج مرد با زن برادر متوفی خود در صورتی که دارای فرزند ذکور باشد. در این نوع ازدواج در صورت مرگ شخصی که دارای فرزند ذکور است، برادر کوچک وی بایستی با بیوه وی ازدواج کند. بر اساس این رسم برادر بزرگ فرد متوفی، حق ندارد که با بیوه برادر خود ازدواج نماید. این رسم در حال حاضر در میان طبقات «جات» «کجرات» و تعداد زیادی از دیگر طبقات ایالات «اتارپرادش» و طبقه «کاراگوز» در منطقه «میسور» رواج دارد .

ازدواج خواهرانه

در این نوع ازدواج در صورت مرگ زن، شوهر با خواهرزن خود ازدواج می کند. این ازدواج در بخشهایی از ایالت «هاریانا» رواج دارد .