تعدد زوجات همیشه برای مردان جامعه ی ما جذاب بوده و تعداد افرادی که در جامعه ی ما با وجود داشتن همسر اول تن به ازدواج دوم می دهند، زیاد هستند و تعدد زوجات هم به صورت رسمی و هم به صورت نیمه رسمی (همسر موقت)دیده می شود. فرضیه های مختلفی پیرامون این گرایش به تعدد زوجات وجود دارد که در این مقاله سعی شده است علل آن را ریشه یابی کرده و از بعد روان شناختانه مورد بررسی قرار گیرد.
فرضیه عدم ارضاء روانی کامل در ارتباط جنسی
عده یی از مردان عدم کیفیت بالا در روابط جنسی بین خود و همسر اول شان را دلیل قانع کننده یی جهت رفتن به سوی تعدد زوجات می دانند. عدم کیفیت در رفتار جنسی در زنان به دلایل مختلفی عنوان شده است. آمار و تجربیات کلینیکی در مراکز مشاوره و روان شناسی در جامعه نشان می دهند که در حدود سی درصد از زوج های ازدواج کرده در ایران دارای رفتارهای جنسی توام با لذت و استاندارد شده نیستند، یعنی کیفیت رفتار های جنسی در زوجین زیاد بالا نیست.
به زبان ساده تر این که یکی از طرفین و یا هر دو نفر از رفتار جنسی احساس لذت و رضایت خاطر ندارند. اگر این عدم رضایت از طرف زن باشد، معمولاً به دلایل عرفی، شرعی و قانونی او نمی تواند زوج دیگری برای خود انتخاب کند، اما اگر این عدم رضایت و احساس لذت از طرف مرد باشد، او به دلیل عدم محدودیت خیلی جدی تمایل به انتخاب شریک جنسی برای خود پیدا می کند.
این عدم احساس لذت زمانی در رفتار زنان حاصل می شود که دلایل زیر وجود داشته باشند.
*نگرش منفی زن به مسایل جنسی می تواند او را در رفتار جنسی ناموفق هدایت کند. به این معنی که بعضی از زنان این پنداره ی غلط را در ذهن خود دارند که مردان برای خوشگذرانی و هوسرانی تمایل به انجام رفتار جنسی با زنان خود دارند یا اینکه احساس می کنند که هر وقت نیاز به داشتن فرزند باشد باید نزدیکی کرد. نگاه بد به مسایل جنسی در تعدادی از زنان و بانوان نیز دیده می شود و کثیف و پلید بودن این رفتار در صحبت های این بانوان قابل لمس است.
*مشکلات عاطفی در زنان هم می تواند دخیل در رفتار جنسی نامناسب شود. زنانی که از بعد عاطفی و روانی عدم رضایت از مردان دارند، نمی توانند سرویس دهی جنسی خوبی به همسر خود داشته باشند. کدورت، بغض، نفرت و... اگر در زنی نسبت به یک مرد وجود داشته باشد مانع بزرگی در انجام یک رفتار جنسی خوب خواهد بود.
*خلق افسرده، یکی دیگر از عواملی است که امروزه در تعدادی از زنان و بانوان جامعه ی ما دیده می شود و این خود عاملی دیگر و بازدارنده ی قوی تر در رفتار جنسی مطلوب به حساب می آید. بی قراری و داشتن تنش یکی از عوامل دیگری است که وقتی در رفتار زن دیده می شود او را در انجام وظایف زناشویی سالم و استاندارد شده محدود می کند.
*اجبار در ازدواج توسط والدین یکی دیگر از مواردی است که در زن باعث کاهش میل جنسی شده و زوجه تمایلی به انجام با کیفیت اعمال جنسی ندارد.
*داشتن اختلال رفتاری وسواسی نسبت به آب یکی دیگر از این نوع اختلالاتی است که معمولاً انگیزه ی داشتن یک رفتار جنسی سالم را در زن تحت تاثیر قرار داده و بانوان تمایلی به انجام اعمال جنسی با کیفیت بالا نداشته و فقط انجام وظیفه می کنند.
*داشتن افکاری خاص در زنان نیز عاملی جهت عدم تمایل به یک رفتار جنسی سالم است. زنانی که فکر می کنند باید برابری کامل بین زن و مرد وجود داشته باشد و به دلایلی این برابری را احساس نمی کنند یا احساس بهره برداری از خود را توسط شریک جنسی دارند رفتار توأم با انجام وظیفه و یا بدون کیفیت دارند. منابع و تحقیقات نشان دهنده ی این موضوع هستند که رفتار جنسی در انسان ها بستگی فراوانی به افکار، احساسات، عوامل فرهنگی و روانی دارند.
فرضیه تنوع طلبی آشفته در مردان
بعضی از مردان اقدام به تعدد زوجات می کنند، در حالی که هیچ گونه مشکلی در ارتباط جنسی با همسر خود ندارند و به گونه یی تنوع در روابط جنسی با فرد دیگری را خواستار هستند. یعنی آنها زمانی که اقدام به همسر گزینی می کنند، مشکلی خاص با همسر خود نداشته و فقط از بعد تنوع دست به این کار می زنند. متاسفانه این نوع تنوع طلبی برای بسیاری از مردم جامعه ی ما امری عادی شده است. در این تنوع طلبی همسر اول مشکلی از نظر شرایط معمول ندارند و فقط طبع تنوع طلب مرد است که او را به این سو سوق می دهد. استرس و سبک زندگی افراد توجیهی بر این موضوع است، یعنی امروزه درصدی از مردان به دلایلی خاص این خصوصیات را نشان می دهند. آن ها بی قرار، عجول و تند رفتار هستند. زندگی بدون کیفیت داشته و خیلی سریع از لوازم و امکانات خود زده می شوند. کم تحمل بوده، مدام خود را با دیگران مقایسه می کنند و دنیا را عرصه ی رقابت می دانند. اعتماد به نفس پایین داشته و مستعد بیماری های قلبی عروقی، آسم، درد معده، بعضی از کمردردها، ریزش مو و... هستند.
عوارض تعدد زوجات از دیدگاه روانشناختی
شاید به دید خیلی از افردای که از بیرون به موضوع تعدد زوجات نگاه می کنند این عمل جالب و توأم با لذت باشد، اما واقعیات موجود در جامعه و همچنین تجربیات کلینیکی دفاتر مشاوره، گویای حقیقتی است که خیلی از افراد با آن ناآشنا هستند. در کشور ما ملاک های کنترل رفتار یا ویژگی یک رفتار سالم از سه بعد شرعی، قانونی و عرفی مورد ارزیابی قرار می گیرند. شاید قانون راهکارهایی را برای این کار مشخص کرده و همچنین شرع مجوز این عمل را برای عده یی فراهم آورده باشد، ولی عرف جامعه با این مساله کاملاً مخالف است و کسی که به طرف تعدد زوجات می رود را به دید ناخوشایند نگاه می کند. زمانی که فردی برای دومین بار دست به انتخاب همسر می زند و او دلیل قانع کننده ی شرعی، عرفی، و قانونی برای این کار ندارد، جامعه این رفتار را تایید نکرده و او مجبور است تا مدت ها این رفتار را پنهان کند. این پنهان کاری و انجام رفتارهایی به دور از انتظار و همچنین ترس از آشکار کردن این رفتار برای فرد تولید استرس می کند. به زبان ساده تر این که وقتی فردی مدتی با استرس و هیجان منفی زندگی کند و مدام در این فکر باشد که نکند این کار آشکار شود و دیگران از این عمل غیر عرفی مطلع شوند، کیفیت زندگیش کم خواهد شد.
کند شدن رفتار و اعمال زندگی به دلیل اشتغالات بعد از همسر گزینی، اختلالات فاحشی در سطح کارکردهای معمولی فرد به وجود خواهد آورد و از زندگی با کیفیت دیگر خبری نیست. دروغ گفتن های فراوان و پنهان کاری های زیاد در رفتار فرد عاملی است که در دیگران شک و تردید ایجاد می کند و حساسیت های زیاد را در همسر اول به وجود می آورد. از بین رفتن وجه و اعتبار مرد در بین فرزندان و همسر اول و خانواده، موردی است که به مراتب دیده می شود. اختلال در خواب، اختلال در خوردن، بی قراری، تپش قلب شدید، رانندگی با شتاب و به همراه پرخاشگری و در نهایت کم بودن کیفیت در زندگی نتیجه ی یک ازدواج مجدد برای بسیاری از مردم است.
توصیه های قابل ذکر
به نظر می رسد زمانی که مشکلی در خانواده به وجود می آید می توان مشکل پیش آمده را با ریش سفیدان خانواده یا با مشاوران جدید که همیشه در دسترس هستند، مطرح کرد. در بعد مسایل جنسی، تکنیک های لازم به کار گرفته خواهد شد تا مشکل حل شود. تنوع طلبی آشفته فرد بعد از اصلاح سبک زندگی از رفتارهای پر استرس به رفتارهای بدون استرس یا با حداقل استرس اصلاح خواهد شد. قبل از هر اقدامی جهت تعدد زوجات و انتخاب همسر جدید با مشاوران مشورت کنید تا از عواقب سوء آن مطلع شوید.
منبع:نشریه 7 روز زندگی، شماره 116.