لیکن‌پلان دهان اغلب، مخاط بوکان را گرفتار می‌سازد اما زبان، لثه یا لب‌ها نیز گاهی درگیر می‌شوند. انواع ضایعات شامل رتیکولر، پلاک، آتروفیک، اروزیو و بولوز است. ضایعات از بی‌علامت تا زخم‌هایی دردناک، متفاوت است. تبدیل به بدخیمی در 2-1 درصد موارد دیده می‌شود. نمونه‌برداری در افتراق لیکن‌پلان از سایر ضایعات سفیدرنگ یا وزیکولوبولوز مفید است.
درمان بسته به شدت و نوع بیماری فرق می‌کند. مبتلایان به لیکن‌پلان بدون علامت نیاز به درمان ندارند. افراد دچار تغییرات آتروفیک متوسط یا اولسراسیون خفیف ممکن است با رعایت بهداشت دهان و شست‌وشو با کلروهگزیدین بهبود یابند. در موارد شدید بیماری تزریق موضعی استروئید یا استروئیدهای سیستمیک نیاز است. سایر انتخاب‌های درمانی شامل داپسون یا ریتنوئیدهای موضعی و سیستمیک است.
لوپوس اریتماتوی دیسکوئید مزمن
25 درصد افراد دچار ضایعات جلدی این بیماری، تظاهرات دهانی را نشان می‌دهند. این ضایعات دهانی از نظر بالینی و بافت‌شناسی شبیه لیکن پلان اروزیو هستند. از نظر بالینی، از محیط رشد می‌کنند و مرکزشان التیام می‌یابد و تشکیل اسکار می‌دهند؛ در حالی که نواحی هیپوپیگمانته یا آلوپسی را بر جا می‌گذارند.
در معاینه بافت‌شناسی، ارتشاح لنفوستیک دور عروقی در بافت زیر مخاطی عمیق‌تر دیده می‌شود. کورتیکواستروئیدهای موضعی برای درمان لوپوس اریتماتوی دیسکوئید استفاده می‌شود و درمان اولیه- پیش از آتروفی دایمی- توصیه می‌شود.
تونیسلیت زبانی
بیمارانی با تونسیلیت زبانی که دچار احساس سوزش یا جسم خارجی در گلو هستند، ممکن است دارای بافت لنفوئید هیپرتروفی شده روی قاعده زبان خود باشند. این امر با مشاهده از طریق آیینه به اثبات می‌رسد. معمولاتونسلیت زبانی اشخاصی را گرفتار می‌کند که تحت عمل لوزه‌برداری قرار گرفته‌اند.
رفلاکس معدی- مری نیز می‌تواند علت بیماری باشد. درمان رفلاکس، آنتی‌بیوتیک درمانی، بهداشت دهان و حتی برداشت جراحی برای بهبود این اختلال دردسرساز پیشنهاد شده است. احتمال وجود کارسینوم یا لنفوم قاعده زبان نیز باید در نظر گرفته شود.
پارگی‌های زبان
پارگی‌های زبان اغلب ناشی از گاز گرفتن است. اما ممکن است ناشی از آسیب‌های خارجی نیز باشد، تقریبا تمام زخم‌های زبان، خودبه‌خود و بدون بخیه، بهبود می‌یابند، مگر اینکه قطعه‌ای از زبان تقریبا به‌طور کامل جدا شده باشد. در این موارد بخیه‌های قابل جذب زیر مخاطی کاربرد دارد.
تریسموس
تریسموس (عدم توانایی در باز کردن فک‌ها) ممکن است از علل موضعی یا سیستمیک ناشی شود. این حالت، به‌ویژه وقتی که همراه انسداد راه هوایی باشد، ممکن است یک فوریت پزشکی محسوب شود. موارد زیر باید در تشخیص افتراقی تریسموس قرار گیرد:
علل موضعی: شامل دندان عقل نهفته، آرتریت مفصل تمپورومندیبولار، نورالژی تری‌ژمینال، اسکلرودرمی، درماتومیوزیت، شکستگی‌های فک بالا و پایین، آبسه‌های پری‌تونسیلار یا رتروفارنژیال، اسپاسم منتشر عضلانی مانند تریشینوز،هاری، کزاز، مسمومیت با استریکنین، تیفوئید، وبا و سپسیس.
علل مغزی: شامل انسفالیت، صرع، کاتالپسی، هیستری و تمارض است. لازم است علل زمینه‌ای تریسموس درمان شود و ممکن است در صورت به مخاطره افتاده راه هوایی تراکئوتومی لازم شود.
برای خواندن بخش اول- اختلالات التهابی، خودایمنی و حفره درمانی- اینجا کلیک کنید.
