کمتر از یک هفته تا انتخابات هیات رئیسه مجلس باقی مانده است. سه جریان برای تصدی کرسی ریاست مجلس تحرکات محسوس و قوی دارند. قالیباف، رقبایی مانند الیاس نادران و مرتضی آقاتهرانی دارد. این دو رقیب قالیباف از یک جبهه، یعنی اصولگرایی هستند، اما بهشدت منتقد عملکرد هیات رئیسه و شخص قالیباف هستند. 10 روز پیش نادران در نامهای که سه برگ پیوست داشت به موضوع تخلفات هیات رئیسه پرداخت. او نامه را به هزینه شخصی تکثیر کرد و در اختیار 290 نماینده قرار داد، زیرا قالیباف، با درخواست تکثیر نامه نادران به هزینه مجلس موافقت نکرده بود. نادران دربندی از نامهاش قالیباف را به بیتوجهی نسبت به فراکسیون اکثریت متهم کرده و نوشته بود که به دلیل تکثر و توسعه کمیسیونهای تخصصی کارآیی مجلس پایین آمده است. برآیند واکنش نمایندگان به نامه نادران، سکوت و انفعال بود. حتی نمایندگان اصلاحطلب که در مجلس یازدهم در اقلیت هستند نیز نامه نادران را وارد ندانستند. اما چرا؟
جلیل رحیمیجهانآبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این چرایی به «دنیای اقتصاد» گفت: طبیعتا، مشکلاتی در حوزه اجرایی وجود دارد، ولی بسیاری از نکاتی که آقای نادران مطرح کرده بود وارد نیست. به گفته رحیمیجهانآبادی، این طور نیست. هم کار در کمیسیونهای تخصصی لازم است و هم اینکه فراکسیونها کارهای خود را انجام میدهند. اگر فراکسیونی خودش طرح و ایده ندارد آن هم با 200 عضو، مشکل از خود فراکسیون است. کمیسیونهای تخصصی عمدتا نظر نمایندگان را تامین کردهاند و به صورت جزئی و تخصصی مسائل را بررسی کردهاند.
رفتار عاقلانه قالیباف در مجلس
یکی دیگر از مواردی که نادران به عنوان رقیب انتخاباتی قالیباف در نامهاش مطرح کرده بود، این بود که موازنه سیاسی در مجلس به واسطه عملکرد هیات رئیسه در مجلس بههمخورده است. در این میان رحیمیجهانآبادی معتقد است که قالیباف در مجلس، رفتار عاقلانهای از خود نشان میدهد و رابطهاش با طیفهای سیاسی مختلف مجلس خوب است، زیرا هیچ طیف سیاسیای را به گوشه رینگ نبرده است که چون شما در اقلیت یا در فلان طیف سیاسی هستید اثرگذاری نکنید و در هیات رئیسه یا در گروهها و فراکسیونها نباشید. به گفته نماینده تربتجام، تقسیم کار فراکسیونی و انتخاب افراد در فراکسیونها کاملا عادلانه و بر اساس سوابق و امتیازات انجام شده است.
قالیباف قویترین فرد تا دو سال آتی
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، همچنین محدودیت نداشتن حضور گروهها و طیفهای سیاسی در مجلس و فعالیتهای آنها را یکی از نکات قوت رئیس کنونی مجلس دانست و تاکید کرد که قالیباف توانست بخشی از مسائل و مشکلاتی را که در مجلس ایجاد شد، مدیریت کند و به نظرم برای دو سال آینده قویترین فرد برای تصدی کرسی ریاست مجلس است. وی گفت: کسی که در راس مجلس قرار میگیرد باید این جایگاه، ظرفیت و توانمندی را داشته باشد و به خوبی بر نقشی که مجلس در اداره امور کشور دارد، واقف باشد. به گفته وی، مدیر باتجربه که سرد و گرم روزگار را چشیده، پستیها و بلندیها را دیده است و میتواند در جایگاه ریاست مجلس از بین این سطوح و سه جریان موجود بر کرسی ریاست قرار گیرد، قطع به یقین آقای قالیباف است که برای ریاست مجلس شایستهتر است.
محدود کردن قالیباف درحد رئیس جلسه
به گفته رحیمیجهانآبادی، قالیباف، مدیر با سابقهای است. او مدیری است که درک میدانی از مسائل دارد و فقط مدیریت نکرده است. ولی الان مشکلی که در مجلس داریم این است که ما قالیباف را در قامت مدیر و رئیس جلسه محدود کردهایم و این مساله مهمی است که آقای قالیباف میتواند کار میدانی انجام دهد و حتی فراتر از یک رئیس مجلس میتواند کار انجام دهد. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین گفته است که اگر من به جای اصولگراها بودم، اگرچه دورههای پیش قالیباف را مورد نقد قرار میدادم، اما چون ایشان مدیر عملیاتی است، حتی برای ریاستجمهوری ایشان برنامهریزی میکردم. رحیمیجهانآبادی در عین حال تاکید کرد که اداره امور مجلس نیازمند اصلاحات است.
ضعف دیپلماسی عمومی وپارلمانی در مجلس
هرچند این عضو کمیسیون امنیت ملی قالیباف را به عنوان بهترین گزینه تصدی ریاست مجلس مطرح کرد، اما اعلام کرد که اداره مجلس نیازمند اصلاحاتی است. او ضعف نگرش به دیپلماسی پارلمانی در مجلس را به عنوان یکی از موارد اصلاحی اداره مجلس نام برد و گفت که نمیدانیم سفارتخانههای ما در چه وضعیتی هستند، آنها روی کاغذ به ما گزارش میدهند، زیرا دیپلماسی عمومی و دیپلماسی پارلمانی ضعیفتر دارد عمل میکند. به گفته وی، اعضای کمیسیون متبوعش هر شش ماه یکبار باید سفر کنند تا مسائل ایرانیان خارج از کشور را بررسی کنند، اما دو سال است که به خاطر کرونا و محدود بودن منابع مالی سفر نرفتهاند، زیرا از لحاظ مالی در مجلس خیلی نگرانند و صرفهجویی میکنند.
رحیمیجهانآبادی گفت: ما حق میدهیم به مجلس که وقتی اوضاع مالی خوب نیست صرفهجویی کند تا مشکل مالی نداشته باشیم و از هزینههای غیرضرور جلوگیری شود، اما اینکه کمیسیونهای تخصصی مجلس برای کاری که ضرورت دارد نتوانند از عرصه دیپلماسی عمومی کشور استفاده کنند؛ کشور آسیب میبیند. وی گفت که کل هزینههای یک سفر هیات 3 تا 4 نفره کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به کشور همسایه به مدت 5 تا 6 روز با بلیت و هتل و سایر هزینهها به 5 هزار یورو هم نمیرسد و اگر آثار این سفر در صادرات و واردات به این کشورها دیده شود متوجه خواهند شد که هزاران هزار یورو به نفع کشور خواهد بود. رحیمیجهانآبادی گفت: به نظرم هیات رئیسه باید یک نگاه بازتری به این موارد داشته باشد.
حمایت لاریجانی از نمایندگان بیشتر بود
رحیمیجهانآبادی حمایت هیات رئیسه از نمایندگان برای رایزنی با وزرا را یکی دیگر از اصلاحات مدنظر اداره مجلس در دوره بعد ذکر کرد و گفت: نمایندگان در ارتباط با وزرا برای پیگیری خواستههای مردم نیاز به حمایت و رایزنی هیات رئیسه دارند که اینجا به نظرم هیات رئیسه ضعیف عمل میکند. به گفته وی، نمایندگان در حال حاضر برای پیگیری امور، خودشان لابی و پیگیری میکنند. هیات رئیسه اینجا میتواند کمک کند. زمان آقای لاریجانی حمایتها از سمت مجلس از نمایندگان بیشتر بود مثلا اگر مشکلی با وزرا داشتیم هیات رئیسه یا آقای لاریجانی رایزنی میکرد. اما ما الان رها شدهایم و دوست داریم توجه شود.
رها شدن نمایندگان به حال خود
وی همچنین گفت که نمایندگان به حال خودشان در حوزه انتخابیه رها شدهاند. یک نماینده در حوزه انتخاباتی امکانات یک بخشدار را هم ندارد؛ یک بخشداری یک ساختمان و چند نیروی انسانی برای اداره امور دارد. وی در پاسخ به این پرسش «دنیای اقتصاد» که مگر نمایندگان دو فیش حقوقی دریافت نمیکنند و هزینههای دفاترشان را مجلس نمیپردازد، گفت: عرض من این است که مثلا فرمانداری را به سمتی منسوب میکنند، اما به او ساختمانی برای اسکان و انجام امور اداری نمیدهند. مانند این است که بگویند شما استاندار یا فرماندار فلان شهر و استان باش، اما یک ساختمان را برای خودت اجاره کن. بعد اجاره ساختمان، حقوق راننده، نگهبان، کارمندان و پرسنل را همه را یکجا ریختیم به حقوق استاندار و میگویند این جزو حقوق استاندار است و تمام هزینهها از این محل باید پرداخت شود. به گفته رحیمیجهانآبادی، در حال حاضر حقوق دریافتی یک نماینده بین 18 تا 20 میلیون تومان است. با اینکه عضو هیات علمی هستم، اگر در دانشگاه کار کنم از حقوق نمایندگی بیشتر دریافت میکنم. ولی من نماینده چهار شهرستان هستم، چهار دفتر دارم و چهار اجاره مختلف هم پرداخت میکنم. سر سال که میشود صاحبخانه به سراغم میآید و فکر میکند که چون نماینده مجلس هستم سر گنج نشستهام و از چاههای جنوب کشور ارتزاق میکنم، اجاره را بالا میبرد. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: نمایندگان هزینههای جاری بالایی دارند و از هیچ امکانات دولتی هم استفاده نمیکنند. من برای برگزاری یک نشست با 50 نفر آدم مکان ندارم. باید نمایندگان در حوزه انتخاباتی منطبق با وظایف، اختیارات و توقعاتی که از آنها دارند امکانات داشته باشند.
هیات رئیسه نیازمند نگاه عالمانه و عاقلانهتر
وی همچنین ابراز امیدواری کرد تا هیات رئیسه مجلس به سویی برود که مجلس نگاه عالمانهتر، عاقلانهتر و حمایتگر در حل مشکلات کشور داشته باشد تا بتوان حاشیهها و تهدیدهایی را که علیه مجلس ایجاد میشود، مدیریت کرد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا رفتار برخی از نمایندگان علت این تهدیدها و حاشیههای مجلس نیست، گفت: این تهدیدها دو دلیل دارد هم اینکه متاسفانه فضای رسانهای ما متاسفانه مسموم شده و حق و ناحق، درست و نادرست، آدم خوب و بد همه دارند به پای هم میسوزند و صرفا برخی از پیجها به دلیل اینکه میخواهند فالوور جمع کنند یا لایک بگیرند به درست و نادرست اخبار و بازآفرینی آنها کاری ندارند و هر چیزی را منتشر میکنند. و نکته دیگر اینکه برخی از همکاران و دوستان نماینده شاید بهتر است برخی از رفتارها و آسیبها را برای تخریب مجلس انجام ندهند. به گفته وی، به دورترین اداره کشور هم بروید برای هرگونه توهین به کارمند آن ادارات هم جرایمی در نظر گرفتهاند. اما اینکه خودمان اجازه میدهیم که هر کسی منتخب کشور را که به لحاظ سیاسی تراز وزیر دارد و اثرگذار بر مسائل کشور است مورد هجوم قرار دهد و فکر کنیم که این کار انقلابیگری است، پذیرفتنی نیست. وی گفت: نماینده از هر طیفی و فکری که باشد وظیفه داریم شأن او را حفظ کنیم.