امروز قصد داریم تا در مورد سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر صحبت کنیم. درست است که این موضوع از جذابیت بالایی برخوردار نیست، اما مشکلی است که در میان بسیاری از زنان شایع است. ازاین‌رو ما سعی می‌کنیم تا تمامی جزئیات این بیماری از علائم گرفته تا چگونگی تسکین درد و رژیم غذایی مختص به آن را شرح دهیم. با بنیتا همراه شوید.
سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر چیست؟
سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر یک اختلال شایع است که بر روده و دستگاه گوارش فرد تأثیر می‌گذارد. این بیماری دارای علائمی چون درد شکمی، نفخ و بروز پی‌درپی اسهال و یبوست در بیمار است. این بیماری معمولاً بدون هیچ دلیل خاصی می‌آید و می‌رود.
این یک بیماری شایع در میان 10 تا 20 درصد از افراد، به‌خصوص زنان، بوده و دلیل بروز آن ناشناخته است. بااین‌حال، به نظر می‌رسد که این سندروم موجب فعالیت‌های غیرمعمول ماهیچه‌ای در دیواره‌ی روده می‌شود که گرفتگی روده، درد و نفخ را در پی دارد.
شواهد نشان می‌دهد که علائم بیماری سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر با افزایش استرس در پیوند است.
این بیماری همچنین به‌عنوان «اختلال کارکردی» روده نیز شناخته می‌شود. به این معنی که مشکلی در رابطه با کارکرد روده وجود دارد، اما هیچ ناهنجاری ساختاری پنهانی در روده مشاهده نمی‌شود. درنتیجه حتی زمانی هم که این علائم ظاهر می‌شوند، سلول‌های روده همان حالتی را دارند که در زمان سالم بودن آن دارند.
علائم سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر چیست؟
علائم این بیماری می‌توانند از فردی به فرد دیگر برحسب شدت و تکرار آن متفاوت باشند.
برخی از این علائم به شرح زیرند:
- درد شکمی
- نفخ
- تغییر در عادت روده
حداقل برای 6 ماه.
علائم مرتبط:
- علائم تشدید شده به‌واسطه غذا خوردن
- خستگی
- مشکلات مثانه‌ای
سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
این بیماری یک تشخیص بالینی است؛ به این معنی که این سندروم بر پایه‌ی تعدادی از علائم به‌جای یک آزمایش خاص تشخیص داده می‌شود. هیچ آزمایش مجزایی برای شناسایی این بیماری وجود ندارد.
اگر دارای علائمی چون درد شکمی، نفخ و تغییر در عادات مزاج بین یبوست و اسهال هستید، باید به پزشک مراجعه کنید.
پزشک معمولاً چنین آزمایش‌هایی را برای شما تجویز می‌کند:
- آزمایش اندازه‌گیری تعداد سلول‌های خونی
- آزمایش سلامت کبد
- آزمایش سلامت کلیه
- نشانه‌های التهابی
اگر علائمی چون کاهش وزن و اسهال بسیار مشخص باشند، سایر آزمایش‌ها نظیر آزمایش سلیاک و faecal calprotectin هم به آزمایش‌ها اضافه می‌شود. این آزمایش‌ها برای تشخیص بیماری سلیاک و تورم روده انجام می‌گردد.
اگر هر یک از علائم بالا در شما مشاهده شود، پزشک دستور بررسی‌های بیشتر نظیر
- کاهش وزن
- وجود خون در مدفوع
- خون‌ریزی مقعدی
را صادر می‌کند.
تشخیص بیماری سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر بر عهده‌ی پزشک شما بر اساس علائم بالینی و نتایج آزمایش‌های خون است. پزشک عمومی در صورت مشاهده‌ی علائم خطرناک شما را برای بررسی و تشخیص این بیماری به پزشک متخصص ارجاع می‌دهد. اسکن مافوق صوت، کولونوسکوپی و آزمایش مدفوع برای تشخیص این سندروم نیاز نیستند.
درمان سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر
متأسفانه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما علائم آن می‌توانند با استفاده از داروهای مختلف، رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی کنترل شوند. برای مطالعه‌ی بیشتر به مطلب 7 درمان طبیعی برای سندرم روده تحریک پذیر مراجعه کنید.
توصیه‌های غذایی
توصیه‌های غذایی کلی برای این بیماری به شرح زیرند:
- داشتن تغذیه‌ی مرتب؛ از فاصله انداختن میان وعده‌های غذایی خودداری کنید.
- دوری از داشتن وعده‌های غذایی سنگین.
- نوشیدن مقدار زیادی مایعات؛ حداقل 2 لیتر آب در روز.
- خودداری در مصرف بیش‌ازحد کافئین؛ یک تا دو فنجان چای یا قهوه در روز.
- دوری از نوشیدنی‌های گازدار
- تنظیم میزان فیبر ورودی به بدن با توجه به علائم بیماری؛ اگر دچار اسهال هستید، میزان فیبر را کاهش دهید و اگر دچار یبوست شده‌اید میزان آن را افزایش. این یک راه بسیار موثر برای ایجاد تعادل است. مراقب غذاهای پر فیبر نظیر سبوس گندم، غذاهای فرآوری شده و میوه‌ها باشید.
- تصور می‌شود خوراکی‌هایی نظیر هلو، سیب و گیلاس موجب تشدید علائم سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر می‌شوند.
پزشک شما می‌تواند بهترین رژیم غذایی مناسب حال شما را در اختیارتان قرار دهد. این روند به کنترل هر چه بهتر بیماری کمک می‌کند.
درمان با دارو
داروهای ضد انقباضی می‌توانند در درمان گرفتگی‌های روده‌ای که موجب بروز علائم این سندروم می‌شوند موثر باشند.
گفته می‌شود قرص نعناع نیز دارای خواص ضد انقباضی در کاهش علائم سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر، با اثرات جانبی بسیار اندک، است.
مصرف ملین‌ها نیز به‌منظور کاهش یبوست در کوتاه‌مدت توصیه می‌شود.
روان‌درمانی
یک روش کلی برای کنترل سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر، مقابله با علائم آن در بلندمدت است. مهم‌ترین بخش این راهکار غلبه بر مشکلات پنهان مرتبط با خلق‌وخو و سطح نگرانی فرد است.
ساده‌ترین گام‌ها شامل تکنیک‌های آرامش، ورزش و تمرکز حواس می‌شود.
پزشک شما در کنار تجویز دارو به شما توصیه می‌کند تا برای بهبود این بیماری با یک متخصص مشکلات رفتاری و شناختی به‌منظور کنترل علائم نگرانی در طولانی‌مدت مشورت کنید.
خلاصه
سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر یک اختلال کارکردی همراه با علائمی چون درد شکمی، نفخ و تغییر عادات مزاج است.
تشخیص این بیماری با استفاده از این علائم و نبود برخی از نشانه‌های هشداردهنده امکان‌پذیر است.
هیچ راه درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما علائم آن را می‌توان با رعایت رژیم غذایی، دارو، تغییر سبک زندگی و غلبه بر عوامل استرس‌زا کنترل کرد. رعایت این موارد تأثیر به‌سزایی بر درمان سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر دارند.
