قرمزی پوست صورت عارضه‌ای که برای خیلی از افراد پیش آمده است و می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. برای اینکه بتوانیم آن را درمان کنیم ابتدا باید بفهمیم علت قرمز شدن پوست چیست. آیا فقط به‌خاطر آفتاب سوختگی یا شرم و خجالت است یا خبر از مشکل جدی‌تری می‌دهد؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با علائم قرمزی پوست صورت، دلایل و راه‌های درمان خانگی آن آشنا کنیم.
علائم قرمزی پوست چگونه ظاهر می‌شوند؟
- قرمزی پوست صورت در ناحیه‌ی گونه‌ها و روی استخوان بینی؛
- مشخص بودن رگ‌های عنکبوتی و کوچک روی گونه و بینی؛
- زبری، برآمدگی و جوش روی پوست به‌همراه احساس ناخوشایند سوختگی و گزیدگی؛
- تخریب پوست، ناصافی پوست و ضخیم شدن پوست به‌ویژه در ناحیه‌ی بینی؛
- قرمز شدن چشم‌ها، آب آمدن از آنها و تحریک‌شدن این ناحیه.
چه کسانی بیشتر درمعرض قرمزی پوست صورت هستند؟
- افرادی که پوست صورت رنگ‌پریده و بی‌رنگ دارند؛
- زنان بیشتر در معرض دچار شدن به قرمزی پوست صورت هستند؛
- مردان درصورت دچار شدن به قرمزی پوست صورت این مشکل را شدیدتر تجربه می‌کنند؛
- کسانی که سریع سرخ می‌شوند و این حالت توأم با ایجاد گرما در پوست است؛
- افرادی که الکل مصرف می‌کنند.
چه موقع قرمزی پوست صورت بیشتر رخ می‌دهد؟
قرمزی پوست صورت معمولا در تابستان رخ می‌دهد، زیرا:
- گرما باعث گشاد و باز شدن رگ‌ها می‌شود؛
- قرار گرفتن پوست درمعرض خورشید و باد باعث تحریک، خشکی و سوختگی آن می‌شود؛
- هنگام ورزش‌کردن نیز به‌دلیل گردش خون بیشتر، امکان سرخ شدن زیاد است؛
- در هنگام استرس نیز فشار خون افزایش می‌یابد؛
- تغییر دما مانند رفتن از مکانی گرم به محیطی سرد نیز پوست را قرمز می‌کند.
آیا قرمزی پوست مشکلی جدی است؟
قرمز شدن پوست صورت به‌شکل خفیف به‌ندرت مشکلی جدی ایجاد می‌کند. البته ازلحاظ کاهش اعتماد به نفس و در جمع می‌تواند باعث اثرات و عواقبی شود که روابط و حرفه‌ی فرد تحت‌الشعاع آنها واقع می‌شود. اگر پوست دائما دچار قرمزی می‌شود، باید این موضوع را پیگیری کرد، زیرا ممکن است ریشه‌ی قرمزی پوست صورت در بیماری‌های جدی‌تری باشد. اگر قرمز شدن پوست همراه با آزردگی و درد چشم‌ها یا ضخیم‌شدن پوست در ناحیه‌ی بینی باشد، احتمال کاهش دید چشم، بدشکل شدن پوست یا مسدود شدن راه‌های تنفسی وجود دارد.
علت قرمزی پوست صورت چیست؟
گشاد و باز شدن رگ‌های پوستی به دلایلی چون:
- حساسیت به برخی از غذاها و مواد دارویی؛
- حساسیت به مواد آرایشی، کرم ضدآفتاب، صابون یا هر ماده‌ی دیگری که در مجاورت پوست ایجاد قرمزی و احساس سوختگی و گزیدگی کند؛
- مصرف الکل؛
- کافئین؛
- نور خورشید به‌ویژه وقتی موجب سرخ شدن و برافروختگی می‌شود؛
- ورزش سنگین؛
- احساساتی چون خجالت، استرس و عصبانیت هم موجب قرمزی مداوم می‌شوند.
برخی از بیماری‌های پوستی هم باعث قرمزی می‌شوند. این بیماری‌ها به‌خاطر آسیبی که به سطح و ساختار زیرین پوست وارد می‌کنند موجب قرمزی و ناصافی می‌شوند:
- گشاد شدن رگ‌ها باعث ایجاد قرمزی همراه با برآمدگی‌هایی روی بینی، پیشانی، چانه و گونه‌ها می‌شود.
- بیماری‌ها و قرمزی پوست می‌توانند باعث قرمزی، ناهمواری و خشک‌شدن پوست پیشانی، خط رویش مو، گردن، گوش‌ها و سایر نقاط بدن می‌شود.
- پوست قرمز، ناصاف و پر از جوش می‌شود.
- رگ‌های خونی به دلایل پیری، چاقی مفرط یا گردش خون ضعیف آسیب می‌بینند. گاهی هم رگ‌ها به واسطه‌ی تابش آفتاب دچار پارگی می‌گردند.
از دلایل غیرمعمول و نادر قرمزی پوست صورت نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عوامل وراثتی و سابقه‌ی وجود قرمزی شدید پوست صورت در خانواده می‌تواند موجب بروز این مشکل بشود.
- قرمز بودن و التهاب پوستی می‌تواند به‌خاطر وجود کِرم‌های بسیار ریز پوستی باشد که ممکن است به‌طور طبیعی روی پوست وجود داشته باشند، اما روی پوست افراد بیمار بسیار پرتعدادترند.
8 مشکل رایج پوستی که می‌تواند باعث قرمزی پوست شوند
1. خارش پوستی نامشخص
پوست متورم و آزرده دچار خارش می‌شود. گاهی وجود خارش روی پوست عادی تلقی می‌شود و در برخی موارد نیز این مشکل توجیه‌شدنی نیست و نمی‌توان برای آن علتی درنظر گرفت. مثلا قرمز شدن پوست بازو در اثر ترشح مواد شیمیایی از ماست‌سل‌ها در این ناحیه باعث بروز قرمزی می‌شود. البته چنین نوعی از قرمز شدن پوست کاملا طبیعی است. در این مواقع نیازی به پیگیری موضوع نیست؛ مگر اینکه قرمزی شدیدتر بشود. در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.
- احتمال وقوع این مشکل زیاد است.
- قرمزی صورت از بارزترین علائم آن است.
- قرمزی صورت همیشه در این نوع از خارش رخ می‌دهد، اما هرگز نباید منتظر سایر علائم مانند تب باشید.
- برای پیگیری باید منتظر بمانید و صبر کنید تا ببینید اوضاع چگونه پیش می‌رود.
2. درماتیت تماسی آلرژیک
این مشکل پوستی نیز به‌گونه‌ای است که به‌خاطر وجود محرک حساسیت‌زا پوست تحریک و ملتهب می‌شود. مواد مختلفی مانند مواد آرایشی، صابون، برخی از گیاهان و فلزات و برخی رایحه‌ها می‌توانند موجب حساسیت شوند. این مشکل به‌سادگی در منزل حل می‌شود. اصلی‌ترین راه درمان، دوری از مواد محرکی است که باعث التهاب پوستی می‌شوند. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها نیز برای کاهش التهاب پوستی مفید هستند.
- این مشکل پوستی رایج است.
- قرمزی، خارش و پوسته‌پوسته شدن از عوارض درماتیت تماسی آلرژیک است.
- این مشکل همیشه با قرمزی پوست صورت همراه است.
- می‌توان با خوددرمانی این مشکل را حل کرد.
3. آکنه روزاسه
آکنه مشکلی طولانی‌مدت است که می‌تواند پوست و گاهی چشم‌ها را تحت‌تأثیر قرار بدهد. آکنه روزاسه باعث ایجاد جوش و قرمزی می‌شود و در زنان و کسانی که پوست رنگ‌پریده و بیش‌ازحد سفید دارند، رایج‌تر است. آکنه روزاسه بیشتر برای افراد میان‌سال و مسن اتفاق می‌افتد. برای رفع این مشکل باید به پزشک مراجعه کنید؛ ضمن اینکه آزمایش خاصی نیز برای تشخیص آن وجود ندارد. درمان قطعی برای آکنه روزاسه وجود ندارد، اما ژل بریمونیدین، لیزردرمانی و حتی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند از شدت علائم بکاهند.
- این مشکل نسبتا رایج است.
- برآمدگی سفید و صورتی، قرمزی و زبری پوست صورت و بینی، افزایش خارش ازجمله نشانه‌های آکنه روزاسه است.
- این مشکل هم با قرمزی پوست صورت همراه است.
- برای درمان باید به پزشک عمومی مراجعه کنید.
4. سلولیت
سلولیت صورت نوعی عفونت پوستی است که از بخش‌های دیگر بدن مانند دهان یا سینوس‌ها می‌آید و نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارد. از علائم سلولیت می‌توان به درد، قرمزی پوست، گرما و التهاب در ناحیه‌ی عفونی اشاره کرد. برای جلوگیری از پخش عفونت باید به پزشک عمومی یا مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کرد تا مصرف آنتی‌بیوتیک هر چه زودتر شروع بشود.
- بروز سلولیت چندان رایج نیست.
- از علائم آن می‌توان به تب، خارش، قرمزی پوست، التهاب و درد در صورت اشاره کرد.
- سلولیت همیشه با قرمزی پوست صورت همراه است.
- برای درمان باید به پزشک عمومی مراجعه بشود.
5. آنافیلاکسی
آنافیلاکسی با ایجاد تغییراتی در تنفس و ضربان قلب شروع می‌شود. این تغییرات ناشی از واکنش نسبت به عاملی حساسیت‌زا هستند. این مشکل بسیار خطرناک است و می‌تواند موجب مرگ بشود. در صورت بروز علائم آنافیلاکسی حتما باید با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. درصورتی‌که از سوی پزشک مجوز داشته باشید، می‌توانید از آمپول اپی‌نفرین هم استفاده کنید. اما هرگز بدون اجازه‌ی پزشک نباید از این آمپول استفاده کنید.
- آنافیلاکسی نادر است.
- حالت تهوع و استفراغ، نفخ شکم، سردرد، دردهای شکمی و خوب نبودن حال عمومی از نشانه‌های این بیماری است.
- برای درمان باید به مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید.
6. لوپوس
لوپوس نوعی بیماری است که در آن سیستم خودایمنی به‌اشتباه به بافت‌ها و سلول‌های بدن حمله می‌کند. این حمله باعث آسیب رسیدن به رگ‌های خونی، مفاصل، بافت‌ها و سایر ارگان‌ها می‌شود. برای تشخیص این بیماری باید به پزشک عمومی مراجعه کنید. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص وجود ندارد و گاهی هفته‌ها و ماه‌ها شناسایی این مشکل به طول می‌انجامد. درمان قطعی برای لوپوس هم وجود ندارد، اما می‌توان با دارودرمانی و تغییر سبک زندگی، آن را کنترل کرد.
- لوپوس نادر است.
- درد مفاصل، خستگی، اضطراب، حالت تهوع و خلق افسرده از نشانه‌های لوپوس است.
- برای بررسی مشکل در وهله اول باید به پزشک عمومی مراجعه شود.
7. سرخک
سرخک نوعی عفونت است که در کودکان ایجاد می‌شود. خارش در این بیماری ویروسی از سر شروع می‌شود و به سایر نقاط بدن تسری پیدا می کند. حرف زدن، سرفه و عطسه‌ی فرد بیمار به‌سادگی باعث سرایت این بیماری به دیگران می‌شود. بعد از معاشرت با فرد مبتلا باید نهایتا تا 72 ساعت به پزشک مراجعه کنید. نوزادان نیز پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس باید واکسن بزنند. در غیر این صورت، بیماری به‌راحتی به بدن شما منتقل می‌شود.
- سرخک نیز بیماری رایجی نیست.
- تب، بی‌اشتهایی، بد بودن حال عمومی بدن، سرفه‌ی خشک یا همراه با خلط از نشانه‌های این بیماری است.
- برای درمان باید به پزشک عمومی مراجعه بشود.
8. واکنش یاریش-هرکس‌هایمر
وقتی بیماری از آنتی‌بیوتیک‌هایی برای درمان بیماری استفاده می‌کند که با بدن او سازگاری ندارند، دچار واکنش یاریش-هرکس‌هایمر می‌شود. بعد از دچار شدن به این مشکل سریعا باید به مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید.
- این مشکل نادر است.
- سردرد، تب، درد ماهیچه، خارش و سرگیجه از نشانه‌های آن است.
- برای درمان سریعا به اورژانس بروید.
درمان قرمزی پوست صورت چگونه است؟
- به‌محض مشاهده‌ی علائمی که عنوان شد، اقدام به پیگیری مشکل کنید. هر چقدر زودتر مشکل را پیگیری کنید، رفع آن ساده‌تر خواهد بود.
- هر گونه قرمزی پوست صورت در نواحی چشم که به‌شکل سوختگی و آزردگی پوستی ایجاد می‌شود، باید سریعا درمان و رسیدگی بشود، زیرا غفلت می‌تواند روی بینایی فرد مبتلا اثر منفی بگذارد.
- وقتی پوست دچار برافروختگی می‌شود، باید سریعا این مشکل را پیگیری کرد و تا قرمزی خفیف است و هنوز شدید نشده، این مشکل را رفع کرد.
- پیگیری محرک‌های حساسیت‌زا نیز به درمان قرمزی پوست صورت کمک می‌کند.
- لیزردرمانی هم به ازبین‌رفتن قرمزی و رگ‌هایی که روی صورت نمایان هستند، کمک می‌کند.
پرسش‌هایی که دکتر برای درمان می‌پرسد معمولا از این قرار هستند:
- آیا قرمزی پوست صورت شما دائمی است یا گاهی ظاهر می‌شود و دومرتبه از بین می‌رود؟
- چه مدت صورت شما قرمز بوده است؟
- آیا امروز یا در طول هفته‌ی گذشته، تب داشته‌اید؟
- آیا دچار مسمویت خاصی شده‌اید؟
آمارها درباره‌ی قرمزی پوست صورت چه می‌گوید؟
افرادی که دچار قرمزی پوست می‌شوند، علائم زیر را نیز تجربه می‌کنند:
- 4 درصد خستگی
- 3 درصد سردرد
- 2 درصد تب
علائم دائمی در افراد مبتلا به قرمزی پوست صورت با بسامد زیر نمود می‌یابد:
- 32 درصد کمتر از یک روز
- 30 درصد کمتر از یک هفته
- 23 درصد در طول یک ماه
بسامد بیماری‌های مختلفی که باعث قرمزی پوست صورت می‌شود به این شکل است:
- 39 درصد دچار خارش پوستی نامشخص هستند.
- 27 درصد درماتیت تماسی آلرژیک دارند.
- 4 درصد مبتلا به آکنه روزاسه هستند.
درمان‌های خانگی برای رفع قرمزی پوست صورت چیست؟
برای درمان خانگی این مشکل می‌توان از موادی مانند عسل، خیار، چای بابونه‌ی کیسه‌ای، آلوئه‌ورا استفاده کرد. برای مثال با قرار دادن مستقیم قطعات خیار روی پوست می‌توان به آن آرامش بخشید، آن را خنک کرد و از میران قرمزی کاست. با ترکیب خیار و جوی دوسر هم می‌توان ماسک خوب و مفیدی تهیه کرد.
ماسک مناسب دیگر برای کاهش قرمزی پوست، ترکیب گل رس، پوره‌ی میوه یا آب را با گل رسِ مخصوص ماساژ صورت مخلوط کنید و به‌مدت 20 دقیقه روی پوست بگذارید. سپس پوست را با آب گرم بشورید. یادتان باشد که اگر به روزاسه مبتلا هستید، باید از هر چیزی که پوست‌تان را تحریک می‌کند، دوری کنید. سیگار، کافئین و موادغذایی تند و ادویه‌دار برای شما خوب نیستند.
کاهش التهاب با درمانی خانگی
قرمزی و التهاب پوست می‌تواند به‌خاطر خشکی بیش‌ازحد یا تحریک عاملی حساسیت‌زا و آکنه رخ بدهد. عسل دارای خواص طبیعی ضدالتهاب است. بنابراین به کمک ماسک عسل می‌توان از التهاب پوست کاست. ابتدا باید صورت خود را با آب گرم بشویید، سپس ماسک عسل را به‌مدت 30 دقیقه روی نقاط قرمز پوست خود بگذارید و یادتان باشد، درصورتی‌که قرمزی پوست شما ناشی از آفتاب‌سوختگی است، نباید از این ماسک استفاده کنید.
بلغور جوی دوسر نیز خواص ضدالتهابی دارد. استفاده از این ماده برای شستن پوست نه‌تنها به رفع خشکی بلکه به از بین بردن التهاب ناشی از قرمزی پوست هم کمک می‌کند. اگر هم احساس می‌کنید که پوست شما به‌خاطر خشکی بیش‌ازحد قرمز می‌شود، از ماسک آلوئه‌ورا برای مرطوب‌سازی استفاده کنید.
برای کاهش قرمزی ناشی از آفتاب‌سوختگی هم می‌توانید از ترکیب آلوئه‌ورا، سرکه‌ی سفید و سرکه سیب استفاده کنید. مواد زیر نیز برای کاهش قرمزی مفید هستند:
روغن نارگیل و فراورده‌های آن نیز می‌توانند به رفع قرمزی ناشی از سوختگی آفتاب کمک کنند، زیرا دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است. مکانزیم عمل این ماده در رفع قرمزی چندان مشخص نیست، اما در طب سنتی هندی آیوروِدا نیز زیاد استفاده می‌شود. به‌نظر می‌رسد که نارگیل وارد پوست و ساختار سلول‌های مرتبط با بافت پوستی می‌شود و از تخریب بیشتر پوستی جلوگیری می‌کند. ضمنا این ماده آنتی‌باکتریال و محافظت از پوست در برابر اشعه فرابنفش هم دارد. با این حال نمی‌توان آن را جایگزین ضدآفتاب کرد.
- همیشه از ضدآفتاب استفاده کنید و درمعرض آفتاب کلاه به سر داشته باشید.
- پوست خود را همیشه تمیز نگه دارید و آن را با آب خنک و پاک‌کننده‌های ملایم بشویید. پاک‌کننده‌ها نه خیلی خشک باشند و نه خیلی مرطوب.
- در شرایطی که مشکل خیلی جدی نیست، از برخی داروهای بدون نسخه هم می‌توان کمک گرفت.
- سبک زندگی خود را برای داشتن اوقاتی بدون استرس تغییر بدهید.
