به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین -آب خاکستری (Greywater) به آب بازیافتی یا فاضلاب‌های خانگی و آب‌های ضایعاتی (پساب) ایجاد شده توسط افراد در خانه‌ها یا ساختمان‌های اداریگفته می شود که دربرگیرندهٔ تمام جریان‌ها به استثنای فاضلاب خروجی از سرویس‌های بهداشتی (فاضلاب مدفوعی که به آن آب سیاه می‌گویند) است.
اطلاعات نوشت:درواقع این آب از فعالیت‌های معمول روزانه نظیر رخت‌شویی، شستشوی ظروف و حمام کردن استحصال می شود که می‌توانند برای اموری مثل آبیاری فضاهای سبز، سیفون توالت و ساختمان‌های نیازمند رطوبت زیاد همچون گلخانه‌ها، به مصرف مجدد برسند.
آب خاکستری یا فاضلاب‌های خانگی تفاوت‌های زیادی با فاضلاب توالتی دارند، زیرا مورد اخیر را با نام گنداب‌ها (یا آب سیاه) می‌شناسند که حاوی فضولات انسانی هستند.
آب خاکستری اصولاً نام خویش را از ظاهر تیره‌ای دریافت کرده‌اند که حد واسط آب آشامیدنی با مفهوم «آب سفید» و «گنداب‌های توالتی» یا «آب سیاه» می‌باشند.
در سیاق خانگی، آب خاکستری همان آب‌های مصرفی حمام، دوش گرفتن، روشویی و ماشین‌های لباسشویی هستند، اما گاهی آب سینک آشپزخانه و ظرفشویی نیز از نظر فنی آب بازیافتی به حساب می‌آیند، اگر چه تمرکز بالای پسماندهای غذایی و شیمیایی به این معناست که این آب برای استفاده مجدد، کمتر مناسب است.
کمیت بالغ بر 65 الی 75 درصد فاضلاب تولید شده در خانه‌ها آب خاکستری می‌باشد و این می‌تواند منبع مناسبی برای استفاده مجدد باشد چرا که رابطهٔ مستقیمی میان آب خاکستری تولید شده و آب مورد نیاز برای استفاده در فلاش تانک‌ها وجود دارد.
از آب خاکستری در کشورهایی که با مشکل کمبود آب مواجه اند استفاده می‌گردد که تا حدودی موجب برطرف شدن مشکل کم‌آبی می‌شود.
برخلاف کشورهایی همچون ایران که از آب آشامیدنی برای آبیاری مزارع استفاده می‌شود در کشورهای پیشرفته از آب خاکستری برای آبیاری مزارع استفاده می‌شود.
بر اساس آمارها، سالانه بیش از 40 میلیارد مترمکعب پساب در کشور تولید می‌شود که در صورت استفاده از بازیافت آن، گام مهمی در کاهش میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی و صنعت برداشته می‌شود.
به عبارت دقیق تر، سالانه میلیون‌ها لیتر فاضلاب خانگی یا آنچه از آن به «آب خاکستری» تعبیر می‌شود، در چاه‌های جذبی سرازیر می‌شود که نه تنها سودی برای مردم ندارد بلکه به زمین هم آسیب می‌رساند؛ در صورتی که بازگشت آن به چرخه تولید در کشاورزی و صنعت می‌تواند تحول بنیادین ایجاد کند.
علی اصغر جمعه‌ای،کارشناس آب وعضو هیات نمایندگان اتاق ایران دراین باره می گوید: یکی از بهترین راهکارهای مدیریت بحران آب در ایران و سایر کشورها، بازیافت فاضلاب و بازگردانی آب‌های خاکستری است.
وی می افزاید: یکی از چالش ها و بحران‌های جدی ایران، بحران آب است. ایران در زمره 12 کشوری در منطقه خاورمیانه است که با تنش آبی روبرو است.
وی ادامه می دهد: در حالت کلی ایران از جمله کشورهایی است که بارندگی کمی در طول سال دارد و به همین دلیل اغلب مناطق آن بیابانی و کویری است و با کمبود منابع آبی مواجه است. علاوه براین، در دو دهه اخیر با مشکل خشکسالی مواجه هستیم و به شدت بر میزان بارندگی ها در طول سال تاثیر منفی ایجاد کرده است.
جمعه‌ای عنوان می کند: بحران آب نه سیاسی است و نه اجتماعی، بلکه یک واقعیت محض است که باید نگران آن بود و حتی فراتر از این سخنان اینکه ، بحران آب تنها مربوط به صنعت یا کشاورزی نیست بلکه در همه سطوح جامعه در حال خودنمایی است و در حال تبدیل به موضوعی حیاتی است که فارغ از گرایش‌ها و تعلقات باید به آن توجه کرد.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران اظهار می کند: وظیفه همه ماست که تا حد توان در زمینه ارایه راه حل برای بحران آب گام برداریم. امروز بخش خصوصی و دولتی، صاحب‌نظر و کارشناس، فعال اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی باید دوشادوش هم با تحقیق و مطالعه و پژوهش و ارائه راهکارهای مناسب در زمینه کم آبی و استفاده از پساب‌ها فعالیت کنند.
وی می گوید: یکی از بهترین راهکارهای مدیریت بحران آب در ایران و سایر کشورها، بازیافت فاضلاب و بازگردانی آب‌های خاکستری است. استفاده از تجهیزات تصفیه فاضلاب در کارخانه ها، کشتارگاه‌ها، واحدهای درمانی و آب‌های خاکستری تولید شده در مناطق مسکونی یکی از بهترین راهکارها برای استفاده مجدد از این آب‌ها در کشاورزی و واحدهای صنعتی است.
وی اضافه می کند: جالب است بدانید عمان که از جمله کشورهای درگیر با کمبود منابع آبی قابل شرب است، موفق به بازیافت 100 درصدی فاضلاب و بازگردانی 78 درصد آنها برای مصرف در بخش‌های کشاورزی و صنعتی شده است.
جمعه ای تصریح می کند:بازگردانی آب و استفاده مجدد از آب تصفیه شده، صرفه جویی در مصرف آب شرب، استفاده صحیح از آب شرب که با
هزینه های زیادی تولید می شود، امکان آبیاری فضای سبز به صورت خودکار و با زمان بندی مشخص، جلوگیری از اتلاف آب، به خصوص در مکان های عمومی مانند مدارس، ادارات و مجتمع های مسکونی و کاهش میزان مهاجرت از روستاها و شهرها و بهبود وضع زندگی مردم، از جمله مزایای استفاده از آب خاکستری درکشور است. وی ادامه می دهد: متاسفانه یکی از اشتباهات رایج که در بسیاری کشورها از جمله ایران صورت می گیرد، استفاده از آب شرب برای آبیاری مزارع، پارک‌ها و سرویس های بهداشتی عمومی است که خود این عامل باعث هدر دادن بخش عظیمی از منابع آب شرب و تصفیه شده کشورمان می شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران می افزاید : این درحالی است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته و مدرن جهان از آب شرب که قابل آشامیدن است برای استفاده های عمومی نظیر آبیاری گیاهان یا سیفون استفاده نمی شود بلکه از منابع دیگری همچون آب خاکستری برای این کار استفاده می‌شود.
این کارشناس خاطرنشان می کند: لذا باید درباره استفاده ازآب خاکستری در بخش های مختلف فرهنگ سازی صورت گرفته ودولت برای آشنایی مردم بااین موضوع وهمچنین رواج تجهیزات لازم دراین باره، یارانه بدهد واین یارانه بهترین وارزانترین کاری است که می توان برای مقابله با بحران بی آبی انجام داد. به عنوان مثال، ساخت سیستم تصفیه آب برای ساختمان های چند طبقه مسکونی و اداری یکی از این راه حل هاست که می توانداز هدر رفت بیش از 80 درصد آب مصرفی منازل و ادارات جلوگیری کند.
درهمین حال کارشناسان به دولت توصیه می کنند استفاده از آب خاکستری دربخش کشاورزی را تشویق کرده وبرای تامین تجهیزات آن به کشاورزان یارانه بدهد.
به گفته آنان، استفاده مجدد از آب خاکستری می تواند علاوه بر رفع مشکل کم آبی ،باعث افزایش حاصلخیزی خاک و نیزکاهش مصرف کودهای شیمیایی دربخش کشاورزی شود.
همچنین بحران کم آب درایران به گونه ای درحال پیشرفت است که دیگر نمی توان از آب تصفیه شده شهری که مناسب آشامیدن است برای همه مصارف دیگر مانند کشت وکار ،آبیاری فضاهای سبز مزارع و پارک ها،تأمین آب مورد نیاز کارخانجات، پرکردن فـلاش تـانک ها،سرویس های بهداشتی عمومی، شستشوی محوطه و پارکینگ، شستشوی ماشین هاومصارفی از این دست استفاده کرد.
لذا به نظر می رسد استفاده از آب خاکستری درکشور وگسترش آن باید به فورت دردستور کاردستگاه های مسئول قرارگیرد.
220