حسد را توضیح دهید؟

 حسد چنانکه از تعریفات علمای اخلاق بر میآید، عبارتست از خواستن آرزوی شدید زوال امتیاز و نعمتی که نصیب محسود شده است فقط از آن جهت که امتیازی است برای شخص محسود. این تعریف اعمّ از آن است که باضافة خواستن و آرزوی شدید زوال امتیاز و نعمت از محسود همراه با این باشد که همان امتیاز را شخص حسود دارا شود و اینکه فقط امتیاز از آن محسود زائل شود و نظری بآن نداشته باشد که امتیاز مورد حسادت به حسود داده شود یا نه. و همچنین اعمّ است از اینکه دارندة امتیاز، آن را بر مبنای حقّ بدست آورده باشد یا نه و بر هر یک از دو شقّ امتیاز را در مجرای حقّ بکار ببرد یا مجرای باطل. اگرچه شخص حسود ممکن است برای توجیه حالت روانی و رفتار حسودانة خود بهانههائی را بتراشد که مثلاً امتیاز مفروض بنا حقّ نصیب شخص محسود گشته است و یا انیکه محسود آن امتیاز را در مجرای حقّ بکار نمیبرد.
نکتهای که در تعریف فوق باید مورد تذکّر قرار داده شود، اینست که خواستن و آرزوی شدید زوال امتیاز از یک شخص، مجرّد خواستن و آرزو بمعنای معمولی آن نیست، بلکه تأثّر بسیار عمیق از آنست که محسود صاحب آن امتیاز شده است، و آن تأثّر تدریجاً بشکل عنصر فعّال روانی در میآید که فقط برای زوال آن امتیاز از محسود فعّالیّت میکند.
اثر عینی پدیدة حسد بستگی به شدّت و ضعف حسادت و مقدار توانائی و طرز تفکّر حسود دارد، هر اندازه که حسد شدیدتر و مقدار توانائی حسود بر اقدامات خارجی عینی بیشتر و طرز تفکّر او قویتر بوده باشد، بدون تردید اقدامات عملی و عمل خارجی عینی او شدیدتر و بنیان کنتر خواهد بود. در عین حال اگر حسود با آن وصفی که گفتیم: با یک ضربة روحی بیدار کننده یا مربّی سازنده بیدار شود و به بیماری خود آگاه گردد، میتواند نیروهای مزبور را که در آتش حسادت میسوزند و تباه میشوند، در بدست آوردن امتیازاتی چه بسا بهتر و عالیتر از آن که خود را برای سلب و زوال آن از دیگران میسوزاند، مصرف نموده و نتائج بسیار عالی بدست بیاورد.