یکی از رموز جوان ماندن پوست این است که از آن در برابر آسیب های نور خورشید محافظت کنید. اگر به زیبایی و سلامت پوست خود اهمیت می دهید و مایلید تا با اثر آفتاب بر پوست بیشتر آشنا شوید با ادامه مطلب همراه ما باشید.
اثر خوب و بد آفتاب بر پوست
اگرچه نور خورشید برای زیست در کره زمین حائز اهمیت می باشد. اما قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض نور خورشید و عدم محافظت در برابر آن، آسیب هایی به پوست وارد می کند. نوع آسیب حاصل از تابش آفتاب بر پوست نیز با توجه به شرایط هر فرد تفاوت دارد.
اگر جزو افرادی هستید که گمان می کنید نور آفتاب برای پوست فواید خوبی دارد و بدون رعایت نکات ایمنی به آفتاب گیری و برنزه شدن اقدام می کنید. با خود اندیشیده اید که بعضی لک های آزاردهنده صورت ناشی از نور خورشید است.
چند نور آفتاب سبب کاهش استرس و بهبود افسردگی می شود و هر چه بدن شاداب تر باقی بماند پوست نیز تحت تاثیر مثبت قرار می گیرد. اما حضور طولانی مدت و بدون محافظ در معرض نور خورشید آسیب های پوستی را به دنبال دارد.
همواره نکات خوب و بد مختلفی درباره نور خورشید بر بدن گفته می شود. تاثیر بد نور ماورا بنفش روی پوست و بروز سرطان از اثرات بد نور خورشید بر پوست است که ترغیب می کند تا افراد از کرم ضد آفتاب و وسایل محافظتی استفاده تا از مشکلات احتمالی نور آفتاب جلوگیری کنند.
پوست از سه لایه تشکیل شده که اپیدرم بیرونی ترین لایه پوست است. لایه میانی درم و لایه زیرین که داخلی ترین لایه پوست است هیپودرم نام دارد. لایه درم دارای کلاژن، الاستین و الیاف دیگری است که ساختار پوست را محافظت می کنند. این الیاف کلیدی ترین موارد در حفظ طراوت و جوانی پوست هستند.
ولی این موارد کلیدی در برابر نور فرابنفش خورشید به راحتی آسیب پذیرند. به این ترتیب مهمترین رمز جوان ماندن پوست مراقبت از آن در برابر آسیب هایی است که نور خورشید وارد می کند. در ادامه قصد داریم به اثر خوب و بد نور آفتاب بر پوست اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
چین و چروک و لک های پوستی
اکثر افراد تصور می کنند چین و چروک یا لک های پوستی در نتیجه طبیعی افزایش سن و پیر شدن پوست روی می دهد. این موضوع صحت دارد ولی عامل اصلی این لک های آزاردهنده، آفتاب و اشعه های مضر آن می باشد. پیری پوست ناشی از خورشید مسئول 90 درصد تغییرات پوستی است.
اگر دائما در معرض تابش آفتاب هستید باید بدانید اثرات مخرب نور خورشید، سلامت پوست را تهدید می کند. شاید نتوان آثار افزایش سن بر پوست را کنترل نمود، ولی به راحتی می توان این روند را به تاخیر انداخت. مضرات خورشید به همراه افزایش سن، روند پیری پوست را تسریع می بخشد.
چروک زیر چشم، خط خنده و خط اخم برای هیچ کس خوشایند نیست. برای افرادی که مایلند ساعاتی را زیر نور آفتاب بگذرانند این نکته خبر خوبی است ولی باید به خاطر داشت که این نور ریسک سرطان پوست را بالا می برد. به کمک کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی، لباس های آستین دار بلند و کلاه های لبه دار می توان از مضرات احتمالی اثر نور آفتاب بر پوست دوری کرد.
قرمز شدن پوست
برای استفاده از اثرات مثبت نور خورشید بهتر است حدود 15 دقیق در معرض نور قرار بگیرید و بیش تر از این تایم خطرناک است. از جمله این که سبب آفتاب سوختگی و قرمز شدن پوست می شود. اگر سال ها بدون محافظت از پوست در معرض نور آفتاب بوده باشید، رنگ پوست بدن تغییر یافته و به قرمز تبدیل می شود.
با افزایش سن نور خورشید سبب نازک شدن پوست شده و ساختارهای اطراف رگ های خونی را سست می کند و سبب انبساط این رگ ها می شود. از این رو لکه های قرمز و قهوه ای روی پوست ایجاد می شود. این لک ها اغلب روی گردن و گونه ها دیده می شود.
به گفته کارشناسان، تمام ساختارهای پوست می توانند ذوب شده و فرم طبیعی خود را از دست دهند. در فرایند ذوب شدن، کلاژن پوست پخش شده و به رگ های خونی اجازه می دهد از سطح دیده شوند. متاسفانه این حالت قابل بازگشت نیست.
کهیرهای پوست
افرادی که از مشکل پوستی بثورات نوری پلی مورفیک یا جوش نوری چند شکلی رنج می برند وقتی در معرض نور خورشید قرار بگیرند، به راحتی کهیر پیدا می کنند. کهیر خورشیدی با قرمزی و خارش همراه است که ممکن است در هر قسمت از بدن و در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از قرار گرفتن در آفتاب ایجاد شود.
در حساسیت های شدیدتر، نوعی بیماری به اسم پورفیری ایجاد می شود که به عنوان بیماری ومپایر یا گرگینه شناخته می شود. این وضعیت به علل ژنتیکی یا مشکلات کبدی به وجود می آید. پوست با نور آفتاب به صورت حبابی و تاول تورم می یابد. خوشبختانه این بیماری آزاردهنده افراد خیلی کمی را درگیر می کند و نادر است.
پیری زودرس پوست
از دیگر اثر نور آفتاب بر پوست، پیری زودرس آن می باشد. به عبارتی بیشتر علائم پیری پوست در افراد به خاطر نور خورشید ایجاد می شود. در غالب موارد، چین و چروک و نقاط قهوه ای رنگ روی پوست سبب می شود، فرد از سن طبیعی اش پیرتر به نظر برسد. به گفته متخصصان، تغییر ساده ای در سبک زندگی نظیر استفاده از کلاه آفتاب گیر و کرم های ضد آفتاب تاثیر خوبی دارند.
لکه های قهوه ای رنگ
گفته شده وقتی پوست در برابر نور خورشید، برخی میوه ها، گیاهان و حتی عطر خاص میوه ها قرار بگیرد ممکن است لکه های قهوه ای دقیقا در محل تماس پوست با میوه ایجاد شود. خوشبختانه این حالت بی ضرر در مدت چند ماه درمان می شود.
به طور کلی مضرات آفتاب بر پوست و پیری زودرس به شکل های مختلفی نمایان می شود. ملاسما یا لک قهوه ای پوست از شایع ترین این اشکال است. این لک های قهوه ای روی پوست بدن به ویژه پوست صورت ایجاد می شود.
لک ها ممکن است در مواردی رنگ خاکستری یا تیره داشته باشند. شایع ترین محل بروز لک ها، روی گونه، برآمدگی بینی، چانه، پیشانی و لب بالا می باشد. به این ترتیب اثر بد دیگر نور آفتاب بر پوست بروز لک های قهوه ای رنگ می باشد.
کراتوز خورشیدی
کراتوز خورشیدی از دیگر اثرات بد آفتاب بر پوست می باشد. این اثر منفی به طور مستقیم با تابش نور خورشید بر پوست مرتبط است و می تواند احتمال سرطان پوستی را افزایش دهد. تغییرات بافت پوست، موجب ایجاد خطوط عمیق، سفت و در نهایت چرمی شدن پوست می گردد.
به این ترتیب صافی، یکنواختی و شفافیت پوست را از بین می برد. همچنین پوست را چروک، تیره و کدر می نمایند. کک و مک های دوران کودکی در حقیقت علائم هشدار هستند از این که پوست در معرض نور آفتاب بوده و آسیب پذیر است.
راش حرارتی
راش حرارتی یا عرق سوز شدن نوعی بثورات پوستی است که در حالت انسداد مجاری عروق زیر پوست رخ می دهد. هنگامی که به دلیل گرمای زیاد ناشی از نور خورشید مجاری عرق زیر پوست مسدود می شوند، احتمال بروز راش حرارتی وجود دارد.
این راش ها در آب و هوای گرم و مرطوب بیشتر روی می دهند. راش ها به صورت جوش های قرمز یا تاول های کوچک ریز بروز یافته و در چین های پوست آرنج، کشاله ران یا روی گردن و سینه به وجود آمده و دردناک هستند. در صورت مواجه با راش حرارتی شدید به محیط خنک تر رفته تا از تعریق بدن جلوگیری شود. با خنک نگه داشتن ناحیه عرق سوز شده به درمان آن اقدام کنید.
آسیب های اصلی نور خورشید بر پوست
در این بخش به اثر و آسیب های اصلی نور آفتاب بر پوست به طور موردی اشاره می شود:
- بر اثر نور آفتاب رگ های خونی پوست شکسته شده و به صورت قرمز یا لکه روی بینی، گردن و گونه دیده می شوند. همچنین شبیه یک آفتاب سوختگی خفیف به نظر می رسند.
- التهابات پوستی و تاول ها به دلیل تابش نور مستقیم خورشید ایجاد می شود و حدود 10 درصد بزرگسالان را درگیر می کند.
- نور آفتاب سبب بروز جوش و نوع نادری از مشکلات پوستی مانند بیماری لوپوس و کهیر می شود.
- نور خورشید لک ها و نوعی اختلال در رنگ پوست را سبب می شود.
- لک حاملگی و بروز تب خال وقتی سیستم ایمنی بدن نیز عملکرد خوبی نداشته باشد در اثر نور خورشید تشدید می شود.
- در دراز مدت پوست نسبت به نور خورشید حساسیت پیدا می کند.
- چین و چروک و پیری زود رس پوست بر اثر نور آفتاب تشدید می شود.
- در طولانی مدت نور خورشید می تواند ریسک سرطان پوست را افزایش دهد.
عامل اصلی بروز مشکلات پوستی ناشی از نور آفتاب
آسیب هایی که به پوست بر اثر نور آفتاب وارد می شود عموما به دلیل اشعه های UVB و UVA خورشید می باشد. اشعه UVB مهمترین عامل آفتاب سوختگی بوده و هنگام برنزه شدن و قهوه ای شدن پوست به آن آسیب می زند.
اشعه UVA به دلیل قدرت نفوذ بیشتر در پوست سبب بروز چین و چروک و پیری زودرس پوست می گردد. این اشعه درد ایجاد نمی کند و به مرور روی سلول های پوستی تاثیر گذاشته و در نهایت سبب پیری پوست و عدم تحمل نور آفتاب می گردد.
گفتنی است این دو اشعه می توانند در هسته سلول پوستی تغییراتی را ایجاد نموده که در نهایت سبب تغییر DNA می گردند. در صورتی که این آسیب های غیرقابل رویت تکرار شوند، در طولانی مدت سبب بروز سرطان پوست می شوند. در این راستا برای پیشگیری از آسیب های ناشی از اشعه ماورا بنفش موارد زیر توصیه می شود:
- برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید از پوشش مناسب شامل کلاه لبه دار، عینک آفتابی، لباس آستین بلند استفاده کنید.
- طولانی مدت در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
- توصیه می شود از کرم های ضد آفتاب استفاده و بعد از دو ساعت آن را تجدید کنید.
- در صورت امکان در ساعات نور شدید خورشید از منزل خارج نشوید.
- در ساعات اوج تابش نور خورشید سعی کنید طولانی مدت در معرض نور نبوده و حتی الامکان در سایه قرار بگیرید.
- مراقب باشید کودکان زیر تابش مستقیم خورشید قرار نگیرند.