حدقه چشمی غول‌پیکر در اعماق فضا!/ عکس

تینا مزدکی: دنیای ال‌اچ‌اس 1140بی (LHS-1140b)، با اقیانوسی از آب که شبیه به عنبیه است؛ درست شبیه به کاسه چشمی است که به ستاره میزبان خود خیره شده است. اقیانوس منفرد این سیاره 4000 کیلومتر عرض دائمی دارد. چارلز کادیو، اخترفیزیکدان دانشگاه مونترال می‌گوید: «از میان تمام سیارات فراخورشیدی معتدل کنونی، ال‌اچ‌اس 1140بی می‌تواند بهترین گزینه برای حضور آب مایع در دنیای بیگانه فراتر از منظومه شمسی باشد. این سیاره نقطه عطف بزرگی در سیارات فراخورشیدی قابل سکونت خواهد بود.»

ال‌اچ‌اس 1140بی که جند سال پیش کشف شد، با 5.6 برابر جرم زمین، شعاعشی حدود 1.73 برابر زمین دارد. این سیاره بزرگ‌تر از سیاره خودمان است اما هنوز به‌اندازه کافی کوچک است که بتوان آن را یک جهان با امکان حیات در نظر گرفت. همچنین فاصله آن تا ستارگانش بسیار نزدیک‌تر از فاصله زمین به خورشید است و یک مدار کامل را در کمتر از 25 روز کامل می‌کند.

اگر ستاره‌اش نیز شبیه خورشید بود، این سیاره به حیات بسیار نزدیک بود. در عوض یک کوتوله سرد، کم‌نور و قرمز است بنابراین فاصله بین ستاره و سیاره فراخورشیدی در منطقه‌ای که ما آن را منطقه قابل سکونت می‌نامیم، بسیار زیاد است. آن‌قدر سرد نیست که تمام آب‌های سطحی یخ بزنند و آن‌قدر هم نزدیک نیست که بخار شوند و به فراموشی سپرده شوند.

بااین‌حال، نزدیکی به این معنی است که سیاره فراخورشیدی احتمالاً به‌صورت جزر و مدی قفل‌شده است. در آن زمان است که دوره چرخشی آن با دوره مداری خود در یک مرحله قرار می‌گیرد، به‌طوری‌که همان سمت همیشه رو به ستاره است. این همان پدیده‌ای است که ما با زمین و ماه می‌بینیم و چرا هرگز سمت دور آن را از زمین نمی‌بینیم.

قرار گرفتن در یک منطقه قابل سکونت به‌طور خودکار به این معنی نیست که شرایط لازم برای حمایت از زندگی را دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شیمی ال‌اچ‌اس 1140بی ، باید به اتمسفر آن نگاهی بیندازیم، اگر جو آن وجود دارد. و این کاری است که Cadieux و همکارانش با استفاده از قدرت JWST انجام داده‌اند.

این سیاره بافاصله‌ای کمتر از 50 سال نوری به‌اندازه کافی به ما نزدیک است و ما می‌توانیم اطلاعات دقیقی در مورد نحوه تغییر نور هنگام عبور سیاره فراخورشیدی بین زمین و ستاره جمع‌آوری کنیم. مقداری از نور ستاره از جو عبور می‌کند، درعین‌حال برخی از طول‌موج‌ها توسط اتم‌های درون آن، جذب یا تقویت می‌شوند. اینکه کدام اتم‌ها در حال کار هستند را می‌توان با نگاه کردن به طول‌موج‌هایی که تحت تأثیر قرار می‌دهند تعیین کرد.

با انجام این کار، محققان توانستند به‌طور آزمایشی وجود نیتروژن، عنصر غالب در جو زمین را در این سیاره بررسی کنند. اگر ال‌اچ‌اس 1140بی، جو گازی‌تری داشت مانند یک نپتون کوچک، جوی غنی از هیدروژن داشت. وجود نیتروژن حاکی از یک جو ثانویه در این سیاره است، جوی که پس از تولد سیاره فراخورشیدی شکل‌گرفته است.

محققان همچنین چگالی و شعاع ال‌اچ‌اس 1140بی را برای محاسبه چگالی آن در نظر گرفتند و رقم 5.9 گرم بر سانتی‌متر مکعب را دریافت کردند. این رقم برای جهانی که صرفاً از سنگ ساخته‌شده است به‌اندازه کافی متراکم نیست. بااین‌حال، با توجه به عدم جزر و مد، این اقیانوس جهانی ممکن است آن‌طور که شما فکر می‌کنید به نظر نرسد.

طرفی که به‌طور دائم رو به‌دوراز ستاره است، ممکن است به‌اندازه کافی سرد باشد و یخ بزند. فقط لکه‌ای که مستقیماً رو به ستاره است، به‌اندازه‌ای گرم است که ذوب شود، درنتیجه جهانی شبیه کره چشم وحشتناکی است که در فضا معلق است.به‌هرحال این عنبیه آبی می‌تواند به دمای بسیار متعادل 20 درجه سانتی‌گراد (68 درجه فارنهایت) در سطح برسد که به‌اندازه کافی برای یک اکوسیستم دریایی کامل گرم است.

ما به‌طورقطع نمی‌دانیم چه اتفاقی در حال رخ دادن است، اما به نظر می‌رسد امیدوارکننده‌ترین سیاره‌ای باشد که پذیرای یک اکوسیستم بیگانه عجیب‌وغریب خارج از همسایگی سیاره ما آماده است. محققان خاطرنشان کرده‌اند که برای تائید اینکه ال‌اچ‌اس 1140بی دارای اتمسفر است حداقل یک سال دیگر زمان نیاز است و احتمالاً دو یا سه سال دیگر نیز برای تشخیص دی‌اکسید کربن زمان صرف خواهند کرد.

منبع: sciencealert

227323