افراد با سندرم موبیوس احتمال مواجه شدن بامشکلات در حرکات چشم و مشکلات کنش های اجتماعی را دارند. این سندرم بر اساس نواقص جسمی تشخیص داده می شود. در ادامه مطلب با علائم و علل این بیماری بیشتر آشنا می شوید.
علائم و علل بروز سندرم موبیوس
سندرم یا نشانگان موبیوس نوعی اختلال عصبی نادر می باشد که به دلیل نقص در گسترش هسته های نخاعی مغز در دوران جنینی روی می دهد. فرد مبتلا به این سندرم با عدم توانایی در حرکت عضلات صورت و چشم روبرو می شود که به پارالیز چهره معروف است.
همچنین افراد مبتلا به این سندرم ممکن است با مشکلات حرکت چشم و کنش های اجتماعی هم مواجه شوند. این موارد سبب محدودیت های بسیاری در ارتباطات بین فرد مبتلا و اطرافیان می شود. اگرچه نشانگان موبیوس بر اساس نواقص جسمی مشخص می شود ولی تاثیرات ذهنی و اجتماعی آن نیز بر زندگی فرد تاثیر قابل توجهی دارد.
توانمندسازی فرد مبتلا به موبیوس از طریق تیم های تخصصی و حمایت اجتماعی می تواند به بهبود کیفیت این افراد کمک کند.
علائم نشانگان موبیوس
این سندرم با ضعف و فلج اعصاب مختلف جمجمه، اعصاب 6 و 7 مشخص می شود. دیگر اعصاب جمجمه هم گاهی تحت تاثیر قرار می گیرند که علائم متعددی را به دنبال دارد. اگر عصب هفت درگیر باشد فرد قادر به اخم کردن، لبخند زدن، بالا بردن ابرو، بستن پلک و جمع کردن لب ها نیست.
اگر عصب 6 درگیر شود حرکت چشم ها با مشکل روبرو می شود. در مواردی اعصاب 5 و 8 جمجمه نیز در سندرم مذکور درگیر می شوند. اگر عصب جمجمه ای 8 درگیر شده باشد فرد ناشنوا می شود. علائم سندرم موبیوس متنوع بوده و با توجه به شدت و ویژگیهای هر فرد تفاوت دارد. از جمله علائم شایع این سندرم عبارت است از:
ناتوانی در حرکت عضلات صورت
ناتوانی در حرکت عضلات صورتی یا پارالیز نوعی وضعیت پزشکی است که سبب از دست رفتن قابلیت کنترل و حرکت عضلات صورت می گرد. این وضعیت در نتیجه اختلال در سیستم عصبی مرکزی یا محلی که اعصاب وظیفه حرکات صورت را دارند به وجود می آید.
فرد مبتلا به این عارضه ممکن است با مشکلاتی در صحبت کردن، بیان احساسات و انجام حرکات روزمره چهره مواجه گردد. این وضعیت در اثر عوامل مختلفی از جمله اختلالات عصبی، عفونت ها، جراحی یا ضربات مستقیم به صورت ایجاد می شود.
درمان پارالیز صورت معمولا به علت ایجاد کننده بستگی دارد و ممکن است به فیزیوتراپی، دارو درمانی، گفتار درمانی و در مواردی جراحی نیاز باشد. مداخلات زودهنگام تیم درمانی متخصص هم می تواند به بهبود علائم و کیفیت زندگی فرد کمک کند.
ناتوانی در حرکت عضلات چشم
ناتوانی در حرکت عضلات چشم یا پارالیز چشمی سبب از دست دادن کنترل و حرکت عضلات چشم می گردد. این وضعیت ناشی از اختلالات سیستم عصبی مرکزی یا مشکلات در اعصاب محلی که حرکات چشم را کنترل می کند، می باشد.
فرد مبتلا به پارالیز چشمی معمولا با محدودیت در حرکت چشم و مشکل در حالت نگاه روبرو است. این موضوع بر دید و کیفیت بینایی فرد تاثیر دارد. از علل این عارضه می توان به عفونت ها، اختلالات عصبی، مصدومیت و ضایعات جراحی اشاره کرد.
درمان این وضعیت به علت اساسی آن بستگی دارد. ممکن است به فیزیوتراپی چشم، گفتار درمانی و در مواردی جراحی جهت بهبود کنترل و حرکت چشم ها نیاز باشد. ضمنا تشخیص زودهنگام به بهبود وضعیت و کمک به افزایش کارایی بینایی کمک می کند.
مشکل در حرکت دهان و زبان
یکی از شایع ترین علل بروز این مشکل استفاده از ماهیت های ژنتیکی یا عوامل توسعه ای در دوره جنینی می باشد. فرد مبتلا به این نوع مشکل ممکن است با مشکل در تلفظ کلمات، کنترل عضلات دهانی و دشواری صحبت کردن روبرو شود.
از دیگر عوامل بروز این عارضه آسیب ها، عفونت ها یا اختلالات عصبی است. درمان مشکلات حرکت زبان و دهان با توجه به شدت و نوع مشکل متفاوت است و ممکن است به گفتاردرمانی، فیزیوتراپی دهانی و در مواردی جراحی نیاز شود.
مشکلات حرکتی
مشکلات حرکتی شامل کمبود کنترل در حرکت و یا تاخیر حرکتی در بعضی عضلات بدن است.
اختلال در گفتار و ریزش مداوم بزاق دهان
این وضعیت احتمالا به علت عدم توانایی در کنترل عضلات صورت و دهان ناشی از سندرم موبیوس می باشد. فرد مبتلا به این عارضه با محدودیت های جدی در حرکت عضلات چهره و لب روبرو است که سبب تاخیر در توسعه مهارت های گفتاری و کنترل عضلات زبان و دهان می گردد.
ناتوانی در تولید صداها و تلفظ کلمات همراه با مشکلات در تشخیص اندازه گیری و کنترل بزاق از مشکلات اساسی هستند. علل بروز این اختلالات شامل عوامل ژنتیکی، تشکیل ساختار ناقص صورت، تاثیر محیط در دوره جنینی، مشکل در توسعه هسته های نخاعی مغز می باشد.
از دیگر علائم این سندرم عبارت است از:
- بروز شکاف در کام
- مشکلات دست و پا از جمله پای چنبری (پا به سمت داخل منحرف و کج می شود) یا نداشتن انگشت
- مشکلات شنوایی
- سندرم پولند یا ناهنجاری در دیواره قفسه سینه و اندام فوقانی
شایان ذکر است این علائم در هر فردی متفاوت است و همچنین شدت و اندازه علائم در افراد تفاوت دارد.
علل بروز نشانگان موبیوس
به طور دقیق علل بروز این سندرم مشخص نیست و تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد. با این وجود برخی فرضیات و احتمالات مربوط به این سندرم عبارت است از:
عامل ژنتیک
ژنتیک به عنوان یکی از احتمالی ترین علل نشانگان موبیوس در نظر گرفته می شود. این عارضه گاهی به عنوان بیماری ژنتیکی هم شناخته می شود. به این معنی که اطلاعات ژنتیکی ناقص یا ناکامل از والدین به فرزند منتقل شده است.
پژوهش ها نشان می دهد بعضی تغییرات ژنتیکی و تحولات در ژن ها ممکن است در ایجاد این سندرم تاثیر داشته باشد. علاوه بر این انتقال ژنتیکی می تواند به شکل خانوادگی صورت گرفته و افرادی که دارای اقوام نزدیک مبتلا به این سندرم هستند احتمال ابتلای بیشتری دارند.
البته لازم به ذکر است عوامل محیطی و تعاملی هم در بروز این سندرم نقش دارند و هر فرد به علت متفاوتی به نشانگان موبیوس مبتلا می شود.
عامل محیطی
عوامل محیطی شامل عوامل حین جابجایی، عوامل خطرآفرین زیست محیطی و تعاملات موجود در محیط زندگی هستند. بعضی از مثال های محیطی شامل مصرف الکل یا مواد مخدر توسط مادر در بارداری،عفونت های ویروسی یا باکتریایی بارداری و استفاده از داروهای خاص در دوران بارداری می باشند.
ضمنا عوامل استرس آور، تغذیه نادرست و شرایط محیطی ناسالم هم می توانند در بروز سندرم مذکور موثر باشند. این نشان می دهد تعاملات محیط چطور می تواند در توسعه جنین و سلامت عصبی فرد تاثیر گذار بوده و سبب ابتلا به این سندرم گردد.
اختلالات در توسعه جنینی
این اختلالات می توانند در دوران بارداری ناشی از اختلال در تشکیل و توسعه ساختار نخاعی مغز و ستون فقرات باشند. عوامل ژنتیکی، محیطی و عوامل خطرآفرین دوره بارداری در این زمینه تاثیر دارند.
عوامل ویروسی
عفونت های ویروسی بخصوص در دوران بارداری می توانند به توسعه نظام عصبی جنین صدمه زده و منجر به بروز سندرم موبیوس گردند. ویروس های مختلفی که به طور معمول توسط عفونت های تنفسی یا سایر عفونت ها به بدن انسان وارد می شوند سبب این تاثیرات هستند.
عوامل ویروسی معمولا با برخی پروتئین ها و سیگنال های شیمیایی سیستم عصبی جنین تداخل داشته و عملکرد درست توسعه نخاع و ستون فقرات را با مشکل روبرو نمایند. به طور ویژه ویروس هایی مانند ویروس هرپس و روبلا در این زمینه مورد توجه هستند. از این رو حفاظت در مقابل این عفونت های ویروسی در بارداری می تواند از بروز نشانگان موبیوس پیشگیری نماید.
تشخیص و درمان بیماری
تاکنون هیچ آزمایشی برای تشخیص سندرم مذکور ارائه نشده است. تشخیص این سندرم بر اساس علائم و شرح حال دقیق بیمار و ارزیابی بالینی انجام می شود. هر چند نشانگان موبیوس نادر بوده و دیر تشخیص داده می شود ولی نوازد مبتلا به این عارضه با نشانه هایی در صورت مانند عدم واکنش صورت نسبت به گریه و صحبت کردن و عدم توانایی در مکیدن مشخص می شود.
ضمنا فرد مبتلا به نشانگان موبیوس نمی تواند حرکت اجسام را با چشم دنبال نماید و به جای آن سر خود را به طرف جسم متحرک بر می گرداند. از جمله روش های درمانی این سندرم با توجه به شدت علائم ترکیبی از فیزیوتراپی، گفتار درمانی، تدابیر ارتوپدی و در مواردی جراحی است.
در پایان از همراهی شما سپاسگزاریم. همچنین می توانید برای آگاهی از سندرم ترنر و سندرم آلاژیل روی لینک ها کلیک و از این مقالات نیز بازدید نمایید.