به گزارش خبرآنلاین،ثبت‌نام 12 محصول ایران‌خودرو از 24 مرداد آغاز شد و متقاضیان می‌توانند تا دوم شهریور امسال نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند. یکی از نکات بارز قرعه‌کشی جدید شرکت‌های خودروسازی، ثبت‌نام از طریق سایت خود شرکت است. درواقع با عرضه جدید خودرو از طریق سایت فروش اینترنتی خودروسازان، سامانه فروش یکپارچه خودرو که از سال1401 فعالیتش را آغاز کرده بود رسما به‌کار خود پایان داد.
همشهری در خبری نوشت:پیش از این وزارت صنعت در تلاش بود تا از طریق سامانه یکپارچه فرآیندی را ایجاد کندکه حجم عرضه و تقاضا به نوعی با هم تطبیق پیدا کند که بازار به تعادل برسد که چون زمام فروش را از خودروسازان گرفته بود، اصلا به مذاق آنها خوش نمی‌آمد و تلاش بسیاری کردند که به روند خودمختار سابق خود برگردند.
اکنون ایران‌خودرو برای 120هزار خودرویی که برخی از آنها حتی هنوز مجوز شماره‌گذاری را دریافت نکرده‌اند و آزمون‌های مرتبط با استانداردشان به اتمام نرسیده است شروع به پیش‌فروش خودرو به شیوه قرعه‌کشی نموده است. بدین ترتیب به دوران قبل از دستور شهید رئیسی مبنی بر شفاف‌سازی و عرضه غیررانتی خودرو از طریق سامانه یکپارچه بازگشته‌ایم.
اما سؤال اینجاست چرا دستاوردهای مهم نظام حکمرانی وقتی حتی نتیجه مثبتی در پی دارد (آرامش بازار و امنیت روانی متقاضیان براساس سامانه نوبت دهی) دوباره با فشار خودروسازان به حالت قبل بازمی‌گردد و سیاست‌های شکست خورده جایگزین می‌گردد؟
ایرادات شیوه قرعه‌کشی خودرو:
1- عرضه قطرهچکانی خودرو
2- عدم‌ایجاد رویه واحد برای خودروسازان
3- تخصیص خودرو به‌صورت رانتی برای گروه خاصی از مشتریان
4- عدم‌امکان کنترل فروش خودروسازان
5- نبود شفافیت در عرضه خودرو
محاسن سامانه یکپارچه فروش خودرو:
* تثبیت نرخ محصولات در بازار
* ریزش افرادی که جهت سرمایه‌گذاری در سامانه نوبت‌دهی ثبت‌نام کرده بودند.
* تخصیص عادلانه خودرو
* شفافیت و ایجاد رویه‌ای واحد در عرضه برای همه خودروسازان
* رفع شائبه مهندسی عرضه با عرضه قطرهچکانی خودرو و یا عرضه خودرو در بازارهای غیرشفاف توسط خودروسازان
شرایط ثبت‌نام
مهم‌ترین نکته در شرایط ثبت‌نام امسال حذف گواهینامه به‌عنوان یکی از شروط خرید خودرو است. درواقع امسال شرط الزامی‌بودن گواهینامه، برای تمام متقاضیان ثبت‌نام ایران‌خودرو حذف شده است. با این حال متقاضیان باید شروط قبلی را برای شرکت در قرعه‌کشی ایران‌خودرو را داشته باشند، ازجمله اینکه بالای 18سال باشند و آخرین باری که از کارخانه‌های ایران‌خودرو و سایپا خودرو خریده‌اند 4سال گذشته باشد با این حال اگر فردی یک پلاک فعال داشته باشد که عمر آن بیش از 5 سال باشد از این قانون مستثنا است.
متقاضیان همچنین نباید هیچ پلاک انتظامی فعالی داشته باشند.در طرح جدید ثبت‌نام ایران‌خودرو فقط افراد حقیقی می‌توانند ثبت‌نام کنند و کسی نمی‌تواند امتیاز اولویت خود را به دیگری منتقل کند.
فرآیند ثبت‌نام
طبق اعلام شرکت ایران‌خودرو و براساس ضوابط باید 50 درصد از مبلغ خودرو در حساب متقاضی مسدود شود که این مبلغ معادل 230میلیون تومان است. بنابراین مرحله نخست برای شرکت در فرآیند قرعه‌کشی ایران‌خودرو مسدودسازی 230میلیون تومان و وکالتی کردن یک حساب بانکی و درنهایت ثبت درخواست است.
پس از این مرحله قرعه‌کشی برگزار و اولویت برندگان مشخص می‌شود. ایران‌خودرو اعلام کرده که زمان قطعی قرعه‌کشی تا نیمه شهریورماه مشخص خواهد شد.
در مرحله بعد، پس از اولویت‌بندی‌ها و مشخص شدن متقاضیان واجد شرایط، فراخوانی تحت عنوان انعقاد قرارداد و واریز وجه اعلام می‌شود.
در مرحله بعد درصورتی که نام متقاضی در فهرست اولویت‌ها قرار گرفته باشد براساس زمانبندی خودروی ثبت‌نامی به وی تخصیص و در موعد تعیین شده از سوی خودروساز تحویل می‌شود.
آثار مالی ثبت‌نام خودروسازان
یکی از شروط شرکت در قرعه‌کشی ایران‌خودرو تشکیل حساب وکالتی و بلوکه کردن 230میلیون تومان در یک حساب وکالتی است.
درحال‌حاضرآخرین آمارحکایت ازآن دارد که تا روز 29مرداد، 2میلیون‌و185هزار نفر به‌صورت کلی اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند. از این آمار حدود یک‌میلیون‌و119هزار نفر با تشکیل حساب وکالتی در طرح عادی و مابقی در قالب طرح جوانی و خودروی فرسوده پیش‌ثبت‌نام را انجام داده‌اند.
این ارقام به‌معنای آن است که درحال‌حاضر 257هزار میلیارد تومان معادل 4.4میلیارد دلار از نقدینگی کشور درحساب‌های وکالتی بلوکه شده است که رقم بسیار بالایی در اقتصاد ایران تلقی می‌شود و به‌معنای آن است که فقط با نیمی از این پول می‌توان کل کارخانه‌های ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو را یکجا خریداری کرد. درحال‌حاضر ارزش کل کارخانه ایران‌خودرو رقمی در حدود 71هزار میلیارد تومان و شرکت‌های سایپا و پارس‌خودرو به‌ترتیب 42.4 و 8.3 هزار میلیارد تومان است و با 122هزار میلیارد تومان می‌توان مالکیت کل این سه کارخانه را در اختیار گرفت.
شانس برنده شدن در قرعه‌کشی
یکی از موارد مهم در مرحله جدید ثبت‌نام ایران‌خودرو میزان تخصیص خودروهاست. 50 درصد ظرفیت این ثبت‌نام به طرح جوانی جمعیت و 20درصد به طرح نوسازی خودروهای فرسوده اختصاص دارد؛ بنابراین فقط 30درصد از خودروهای عرضه‌شده در ثبت‌نام ایران‌خودرو به متقاضیان عادی تعلق می‌گیرد.
ایران‌خودرو ادعا کرده در این مرحله 120هزار دستگاه خودرو برای ثبت‌نام در اختیار متقاضیان قرار گرفته است و 36هزار دستگاه خودرو برای متقاضیان عادی است. این ارقام به‌معنای آن است که به‌ازای هر متقاضی عادی، 0.032خودرو وجود دارد. بنابراین متقاضیان عادی احتمال بسیار ضعیفی برای تحویل خودرو دارند. به‌عبارتی شانس متقاضیان برای برنده شدن در قرعه‌کشی کمتر از یک‌درصد است.
3 بانک زیان‌ده هم وام خودرو می‌دهند
3 بانک ناتراز و زیان‌ده در حالی همچون سایر بانک‌ها به‌صورت غیرقانونی وام خرید خودرو برای مشتریان خود درنظر گرفته‌اند که این سه بانک بیشترین زیان انباشته را دارند.
در چند روز گذشته موضوع ثبت‌نام خرید خودرو در فضای رسانه‌ای کشور داغ شده است.عده‌ای بر سر این موضوع که «قرعه‌کشی ایران‌خودرو دوباره پای دلالان را وسط کشیده است» بحث می‌کنند و برخی نیز از وامی که بانک‌ها برای وکالتی کردن حساب و ثبت‌نام در این طرح داده‌اند، انتقاد می‌کنند. سازمان بازرسی کل کشور پرداخت وام به خریداران خودرو را غیرقانونی خوانده است چراکه بانک‌ها به‌جای پرداخت وام‌های ضروری مثل ازدواج، اقدام به پرداخت وام خودرو کرده‌اند.
موضوعی که به آن کمتر توجه شد حضور بانک‌های زیان‌ده در این حاتم‌بخشی بدون توجه به داغ شدن تنور تورم و تحریک تقاضای واسطه‌گری است.
براساس گزارش صورت‌های مالی سال گذشته بانک‌ها، 3 بانک آینده، سرمایه و ایران زمین زیان‌ده‌ترین بانک‌های کشور با مجموع زیان انباشته 407هزار میلیارد تومانی هستند. بانک آینده با زیان انباشته 301هزار میلیارد تومان در رتبه اول قرار دارد. بعد از آن بانک سرمایه با زیان انباشته 54هزار میلیارد تومان در رتبه دوم و بانک ایران زمین با 52هزار میلیارد تومان در رتبه سوم قرار دارند.
217