بـی شـک وجـود تضادها یعنی نیروهای مخالف پویندگان راه حق را در رسیدن به تکامل وآماده می سازد . دانـشمندان جامعه شناس معتقدند که یکی از عوامل پیشرفت ملتها و جامعه ها اینست که در برابر نـیـروهـای مـخـالف واقع می شوند و ناگزیرند برای حفظ موجودیت خود تلاش کنند و در نتیجه نیروهای ذاتی آنان در راه پیشرفت و اعتلا به حرکت در می آید . به عکس یکی از مهمتری عوامل عقب افتادگی اینست که ملتی در یک محیط آرام و بدون دردسر و تضادها زندگی کند و مجبور نباشد برای وضعی بهتر تکاپو نماید . ایـن تـضـادهـاسـت که طرفداران حق و حقیقت را وادار می کند برای استقرار عدالت و ریشه کن ساختن مظاهر فساد و بدبختی بکوشند , شاهد این موضوع آنستکه در میان مسائل علمی و مذهبی مساله ایکه مخالف بیشتری داشته کاملتر بحث شده است , به عکس مسائلی که مخالف نداشته غالبا به اجمال و ابهام خود باقی مانده است . همچنین دانشمندان طبیعی معتقدند که اگر میکروبهای مضر از راههای مختلف وارد بدن انسان نـمی شدند و سلولهای بدن با هجوم دائمی به آنها به فعالیت نمی پرداختند جسم انسان هرگز نمو کنونی را نداشت . ایـن را نـیـز مـی دانـیـم کـه بـرای افزایش مقاومت و مصونیت بدن در برابر بیماریهای مختلف از میکروبهای همان بیماری استفاده می شود یعنی میکروب ضعیف شده را به بدن تزریق می کنند تا گـلبولهای سفید خود در برابر هجوم میکروبها واکنش نشان دهند ,این واکنش همان مصونیت و مقاومت در برابر بیماری است . مـثـالـهـای اجـتـماعی نیز برای این موضوع فراوان است مثلا می دانیم که شخصیت های برجسته سیاسی , نظامی و اقتصادی همواره در کوران مبارزات رشد می یابند . کوتاه کلام آنکه تضادها در هر صورت رمز تکامل و ترقی است به شرطی که به صورت صحیح از آن بهره برداری شود . بـنـابراین وجود تضادها نه تنها باعث بدبختی نیست بلکه عامل بسیار موثری برای تکامل انسان به حساب می آید . و اما شیطان در انتخاب مسیر غلطی که در پیش گرفته هیچگونه اجباری نداشته بلکه مانند بشر در تـعـیـین سرنوشت خود آزاد آفریده شده است , ولی با اینهمه وجود اوبه عنوان یک عامل تضاد می تواند مورد استفاده قرار گیرد و ما می توانیم با مقاومت در برابر وسوسه های او بر نیروی ایمان و فضیلت و ارزش های خود بیفزاییم , چون می دانیم شیطان و نیروهای مخالف ما را به فساد مجبور نمی کنند بلکه تنها در برابرپیامبران طرح مخالف می دهند که بشر می تواند با نیروی عقل و ایمان و راهـنـمـایـیـهـای پـیـامـبـران بـر آنها پیروز شود و راه صحیح را انتخاب کند , از این نظر است که می گوییم وجود تضادها برای تکامل یافتن انسانها مفید و لازم است .
منبع : پاسخگو