احادیث در منابع و جوامع روایی ما شیعیان در چند بخش عرضه شده است: بخشی از احادیث ما مربوط به اعتقادات و کلام و اصول دین میباشد. در صورتی که این احادیث شکل جدّی درباره سند آن ها مطرح نباشد و از طرفی اگر هماهنگ و مطابق با احکام عقل و فطرت باشد، دیگر نیازی به پرداختن از جهت سلسله سند آن ها نداریم. بخش دیگری از احادیث مربوط به اخلاق و مواعظ اخلاقی و تربیتی و پندها و اندرزها است. از آنجا که این احادیث جنبه پند و اندرز و تربیت انسان را در بردارند، نیازی به تحقیق از سلسله سند آن ها وجود ندارد. بخش دیگری از روایات مربوط به فروع و احکام دین میباشد، که احادیث مختلفی از اشخاص مختلف در این بخش وجود دارد. از آن جا که این احادیث مربوط به تکالیف انسان و واجبات و محرّمات و غیره میباشد، علما و مراجع معظّم تقلید، حسّاسیت و دقّت ویژه ای در این احادث از خود نشان میدهند و در استنباط احکام نهایت دقّت را دارند. وجود کتاب های مختلف و متعدّد درباره رجال و نقل کنندگان روایت، گویای این مدّعا است. از همین رو است که احادیث را به متواتر، واحد، ضعیف، موثّق، حَسَن، مرسل و صحیح دسته بندی کرده اند.
منابع روایی معتبر و مورد اعتماد ما شیعیان چهار کتاب میباشند که نمیتوان ادّعا کرد احادیثی که در این چهار کتاب جمع آوری شده، همه اش صحیح باشند. اساساً چنین کتابی در منابع ما وجود ندارد که فقط أحادیث صحیح را جمع آوری کرده باشد، و اصولاً کسی چنین ادّعایی نداشته است، زیرا مسئله از مسائل اختلافی است، چرا که ممکن است روایتی از نظر یک مجتهد، صحیح ولی از نظر مجتهد دیگر حَسَنْ و یا موثّق و یا مقبوله باشد، زیرا نظرها و بینش ها نسبت به بعضی از راویان حدیث مختلف میباشد، بنابراین اگر جمع آوری احادیث صحیح از طرف یک شخص یا عده ای صورت گیرد، به معنای صحیح بودن تمام روایات آن مجموعه به عقیده دیگران نیست.
امّا این چهار کتاب عبارتند از:
1- الاستبصار فیما اختلف من الاخبار تألیف محمد بن حسن طوسی معروف به شیخ طوسی(ره).
2- تهذیب الاحکام تألیف شیخ طوسی(ره).
3- من لا یحضره الفقیه تألیف محمد بن علی، ابن بابویه، معروف به شیخ صدوق.
4- کافی تألیف ابی جعفر محمد بن یعقوب کلینی(ره).
البته در بعضی کتاب ها همانند کتاب کافی، این ادّعا وجود دارد که همه احادیث را جز اندکی با تمام سلسله سند تا برسد به امام معصوم(ع)، ذکر میکند و گاهی صدر سند را حذف کرده، زیرا حدیث را از کتاب شخصی که از او روایت نموده، نقل کرده و سلسله سند در آن کتاب بوده است یا به واسطه آن که به سندی که قبلاً گذشته ارجاع داده است. حتّی برخی از علما و محقّقان بزرگ معتقدند که این کتاب به امام زمان(عج) عرضه شده است، و آن حضرت(ع) فرمود: "الکافی کافٍ لشیعتنا؛ کتاب کافی شیعیان ما را بس است".
در پایان تذکر این نکته لازم است که آیا در دنیا دین یا مذهبی را سراغ دارید که کتاب یا کتاب های آن ها از صحّت کامل برخوردار باشند و از تحریف و ضعف به دور باشند؟
خیلی از کتاب های مقدّس أدیان دیگر همانند انجیل و تورات و غیره که به منزله وحی تلقی میشوند، از تحریف و ضعف برخوردار بوده و هستند.