مدیران سازمان های دولتی و غیر دولتی اگر به بحث سواد رسانه ای نگاه ویژه ای داشته باشند یقینا نتایج مثبتش را در کارآیی کارمندان و بهره وری سازمان شان خواهند دید.
اما مگر سواد رسانه ای چیست که این همه بر آن تاکید می شود؟
اصلا تعریف سواد چیست؟
چه کسی باسواد و چه کسی بی سواد است؟آیا هر کسی مدرک تحصیلی بالایی دارد باسواد و در مقابل فردی که فاقد مدرک باشد بی سواد است؟
با تعریف جدید یونسکو دیگر چنین نیست. یونسکو می گوید باسواد کسی است که بتواند از آموخته هایش کسب ثروت-مادی ومعنوی- کند.
با سواد کسی است که محتاج نان شب اش نباشد. به بیان ساده تر ممکن است فردی صاحب مدرک هم باشد اما نتواند گلیم خودش را از آب بیرون بکشد در نتیجه با تعریف جدید یونسکو او بی سواد است.
در مقابلش فردی فاقد مدرک تحصیلی بتواند از آموخته هایش استفاده ببرد و موفق باشد. لَنگ مسایل اقتصادی نباشد و ننالد. از دیدگاه یونسکو او حتما با سواد است.
انواع سواد از نظر یونسکو
سواد رسانه ای
سواد عاطفی
سواد مالی
سواد تربیتی
سواد رایانه ای
سواد سلامتی
سواد علمی
سواد انرژی
سواد ارتباطی
سواد دیجیتال
این ها اما مقدمه بود. مقدمه ای برای ورود به نیازهای سواد رسانه ای برای کارمندان به ویژه در محیط کار.
***
سواد رسانه ای و کارمندان برای موفقیت در محیط کار،چرا که نه؟!
سواد رسانه ای می تواند:
♦به موفقیت کارمندان در کارشان کمک کند.
♦آنها را محتاج دیگران نکند.
♦باعث دیده شدن عملکرد مثبت شان شود.
♦باعث می شود کارمندان ارتباط بهتری با مدیران و مراجعان داشته باشند
♦از لحاظ روانشناسی بعضی دغدغه ها را برطرف کند
و...موارد دیگر که در این مطلب و مطالب بعدی به آن خواهم پرداخت.
مهارت در نوشتن
بسیار شنیده ایم که فلانی لیسانس یا فوق لیسانس ادبیات دارد اما از نوشتن یک نامه اداری ساده ناتوان است!
یا فلانی بیست سال است کارمند است اما نمی تواند چهار خط درست و حسابی بنویسد!
این حرف درستی است. اگر بخواهیم به دیدگاه یونسکو هم استناد کنیم ممکن است کسی در ادبیات دارای مدرک تحصیلی بالای باشد اما نتواند به خوبی بنویسد. فرقی هم نمی کند. بعضی ها فقط خوب حرف می زنند -که البته آن هم در جای خود خوب است- اما نمی توانند به سادگی بنویسند.
خب این نوشتن به چه درد کارمند می خورد؟ کارمندان پاسخ این سوال را می دانند. وقتی می خواهند تقاضایی از مدیر بالادستی یا مدیر اصلی مجموعه داشته باشند تقاضاهایی مثل وام، جابه جایی، مرخصی ویژه، ارایه مشکلات بخش به مدیر و... وقتی نتواند خوب بنویسد در نتیجه مسایل را هم خوب منتقل نمی کند و نتیجه خوبی هم عایدش نمی شود. در این موارد احتمالا باید برود منت کشی کند و به یکی از همکارانش که خوب می نویسد مراجعه کند. تازه ممکن است مواردی خصوصی باشد و او نخواهد سایرین جز مدیر بدانند این جاست که بحث سواد رسانه ای اهمیت می یابد.
این کار هم راه حل آسانی دارد. کافی است مدیران سازمان ها با آگاهی از این نیاز با دعوت از اساتیدی که در این زمینه تبحر دارند طی چند کارگاه فشرده آموزشی، متقاضیان را به آن حد از دانش نوشتن برسانند که از پسِ حداقل ها برآیند.
پیشنهاد بنده مطالعه کتاب ها و حتی مطالب خوب و یادداشت های رسانه های تولید محتوا محور است. این خیلی به سواد نوشتن افراد کمک می کند و اصلا هم شعار نیست.
تحلیل اخبار
تحلیل صحیح اخباری که معمولا از روی گوشی ها به دست کارمندان می رسد یا اخبار و اطلاعاتی که در حوزه کار و سازمانی که در آن مشغول به کار هستند، از طرف همکاران دریافت می شود نکته های مهم و اثرگذاری است.
واکاوی،تجزیه و تحلیل درست این اخبار و گزارش ها موجب می شود کارکنان سازمان ها به دور از احساس و با کمترین میزان خطا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. تصمیمات خوبی که سود آن در نهایت به مجموعه آن اداره یا سازمان می رسد.
آشنایی با رسانه ها و شبکه های اجتماعی
نیاز به گفتن و گوشزد کردن این نکته نیست که در عصر ارتباطات مدرن، رسانه های اجتماعی از چه درجه اهمیتی برخوردارند.
آموزش کارمندان در این زمینه و آشنایی آنان و بیشتر نحوه استفاده صحیح و تاثیرگذار و اثر بخش از رسانه های اجتماعی از نیازهای اولویت دار برای کارمندان در مبحث سواد رسانه ای است.
آموزش و گسترش مهارت‌های ارتباطی
مهارت های خوب حرف زدن و خوب گوش دادن، کمک حال بسیار خوبی برای کارکنان و کارمندان است؛ این گونه آنها می توانند به نحو صحیح و مناسبی ابتدا با همکاران شان، و بعد مشتریان و البته مخاطبانشان در شبکه های اجتماعی در ارتباط باشند.
پر واضح است که این برنامه‌های آموزشی باید متناسب با نیازهای هر سازمان باشد و به پیشرفت و پیشبرد مهارت‌های کارمندان در زمینه سواد رسانه‌ای کمک کنند.
*دانشجوی دکترای رسانه و ارتباطات