شهر شاهین دژ
در زمان ساسانیان در 30 کیلومتری آتشکده، آذر گشنسب، قلعه ای بانام صائین (نگهدارنده) دژ بنا شد. این قلعه مورد استفاده افرادی بود که برای نیایش وزیارت به آتشکده می‌آمدند. بعد از حمله اعراب، نام آن صائین قلعه تغییر یافت. این قلعه در دوره‌های بعد محل عبور واقامت زائران کربلا شد. نام این شهر در دوران به شاهین دژ تغییر یافت، ولی پس ازپیروزی انقلاب اسلامی همان صائین دژ خوانده شد.
مکان های دیدنی و تاریخی
سواحل رودخانه ی زرینه رود (جغتو) از جاذبه های طبیعی و پل ها و سدهای شاهین دژ نیز از بناهای تاریخی و مکان های دیدنی این منطقه به شمار می روند.
صنایع و معادن
صنایع شهرستان شاهین دژ به دو دسته ی کارگاهی و دستی تقسیم می شود. قالی، جاجیم و گلیم بافی از مهم ترین صنایع دستی این منطقه به شمار می آیند که گلیم آن به لحاظ مرغوبیت به خارج از شهرستان نیز صادر می شود.
کشاورزی و دام داری
شاهین دژ منطقه ای کشاورزی است و انواع محصولات گندم، جو، بنشن، گیاهان علوفه ای، سیب، انگور، گلابی، به، گردو، بادام، گیلاس و توتون از مهم ترین محصولات کشاورزی این شهرستان محسوب می شوند. دام داری نیز در کنار کشاورزی به صورت سنتی در این منطقه رواج دارد و انواع محصولات دامی در این ناحیه به مصرف اهالی می رسد.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
در زمان ساسانیان در 30 کیلومتری آتشکده آذر گشنسب، قلعه ای با نام «صایین دژ» (نگه دارنده دژ) بنا شد. این قلعه مورد استفاده افرادی بوده که برای نیایش و زیارت به آتشکده می آمدند. بعد از حمله اعراب، نام آن به صایین قلعه تغییر یافت. این قلعه در دوره های بعد محل عبور و اقامت زایران کربلا شد. نام این شهر در دوران پهلوی به شاهین دژ تغییر یافت، ولی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همان صایین دژ خوانده شد.
مشخصات جغرافیایی
شاهین دژ یکی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است که در ناحیه ی جنوب خاوری این استان واقع شده است. مرکز شاهین دژ در 46 درجه و 34 دقیقه درازای خاوری و 36 درجه و 40 دقیقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1370 متری از سطح دریا واقع شده است. رود اخچه از میان شهر می گذرد و زرینه رود و هاچه سو از دیگر رودها هستند. آب و هوای این شهرستان معتدل و نسبتا خشک است. شهر شاهین دژ در 216 کیلومتری جنوب خاوری ارومیه و در مسیر جاده تکاب – میان دوآب قرار گرفته است و از این مسیر به درازای 58 کیلومتر به سوی شمال باختری تا شهرستان میان دوآب و 79 کیلومتر به سوی جنوب خاوری تا شهرستان تکاب راه دارد.
