بهتر است بدانید گزنه با وجود اینکه یک گیاه دارویی محسوب می شود اما به خاطر بافتی که در برگ و ساقه های خود دارد باعث تحریک و خارش پوست بدن می شود و و از آنجایی که نیش آن واکنش آلرژیک شدیدی ایجاد می کند جلوگیری و درمان سریع آن بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
درمان نیش گزنه
گیاه گزنه که با نام علمی Urtica dioica نیز شناخته می شود در واقع یک گیاه دارویی محبوب است که استفاده های بسیاری از کاهش درد آرتروز تا درمان الرژی فصلی دارد. امروزه از این گیاه هم به صورت خوراکی در انواع سالادها و یا به صورت پخته استفاده می شود.
امروزه از این گیاه استفاده های مختلفی می شود و بسیاری از افراد آن را یک درمان موثر می خوانند. با وجود اینکه در حالت کلی کاملا بی خطر است اما در مواردی می تواند موجب بروز عوارض جانبی در برخی افراد گردد.
البته که پژوهشگران پیش از پذیرفتن فواید گیاه گزنه نیازمند تحقیقات بیشتر هستند زیرا زمانی که این گیاه با پوست تماس پیدا می کند موجب تحریک آن شده و احساس سوزش در انسان احساس می شود.
برای یافتن این گیاه معمولا نیاز به رفتن به راه های دور نیست زیرا در اغلب نقاط دنیا یافت می شود و هر ساله در همان مکان سال قبل رشد خواهد کرد. گزنه توسط ساختاری مشابه کرک پوشیده شده که در اثر برخورد این کرک ها با پوست مانند سوزش عمل می کند و مواد شیمیایی نیز از طریق آن ها به پوست سرازیر می شوند که این کار احساس سوزش را در پی خواهد داشت.
توجه داشته باشید که هیستامین، استیل کولین، سروتونین، لکوترین ها و موروئیدین ها مواد شیمیایی آزاد شده توسط این گیاه هستند.
نشانه های گزیدگی با گیاه گزنه:
بهتر است بدانید که اغلب در تماس با گزنه احساس سوزش رخ می دهد و پس از آن بثورات اغلب احساس خارش را در پی خواهند داشت. بثورات گزنه به صورت برامدگی ها یا کهیر هایی ظاهر می شوند که به رنگ روشن و قطر آن ها نیز تا یک سانتی متر می رسد و پوست اطراف کهیر شده و قرمز خواهد شد.
به طور کلی ناحیه ای از پوست که تحت تاثیر قرار گرفته بسته به این است که چه مقدار از پوست با گزنه تماس پیدا کرده است. در موارد نادر برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به گزنه داشته باشند که در این شرایط بایستی سریعا مراقبت های پزشکی را انجام دهید زیرا این مسئله تا حدودی تهدید کنتده خواهد بود.
چنانچه علائم فوق را تجربه کردید جهت جلوگیری از خطرات تهدیدکننده سریعا به پزشک مراجعه نمایید:
- مشکل در تنفس
- سفتی در قفسه سینه یا گلو
- خس خس سینه
- تورم در دهان از جمله زبان یا لب ها
- بثورات در مناطقی که با گزنه تماس نداشته اند
- گرفتگی معده
- اسهال و استفراغ
راهکار های موثر برای درمان نیش گیاه گزنه:
معمولا توصیه می شود که واکنش چندان شدیدی نسبت به این گیاه نداشته باشید زیرا چندین روش وجود دارد که می توانید در خانه شدت علائم نیش گزنه را تا حدودی برطرف نمایید. در ادامه به بیان این روش های کاربردی و موثر پرداخته ایم:
توجه داشته باشید که در 10 دقیقه ابتدایی پس از تماس با گیاه گزنه به هیچ وجه ناحیه تماس را لمس نکنید. زیرا این کار موجب می شود تا مواد شیمیایی روی پوست خشک شوند و به مراتب راجت تر از بین بروند.
همچنین هر گونه تماس یا ساییدن نیز می تواند مواد شیمیایی را بیشتر داخل پوست فرو کند و باعث عکس العمل شدیدتر و طولانی تر شود. پس از گذشت مدت زمان تعیین شده بایستی از صابون جهت شستن مواد شیمیایی از روی سطح پوست تان استفاده نمایید.
انجام این کار برای کاهش و یا از بین بردن هر گونه درد، خارشو یا تورم کافی بوده و چنانچه به صابون دسترسی ندارید استفاده از پارچه ای تمیز برای تمیز کردن ناحیه گزیده شده مناسب خواهد بود.
پس از تمیز کردن ناحیه مورد نظر بایستی از یک نوار چسب برای داشتن هرگونه فیبر باقی مانده روی پوست استفاده نمایید. چنانچه نوار چسب موثر نبود سعی کنید از موم موبر یا نوار های آماده آن استفاده نمایید.
گاهی اوقات ممکن است روش های ذکر شده بالا برای درمان نیش گزنه سریعا عمل نکنند زیرا اثرات سوزش این گیاه حداقل تا 25 ساعت تداوم دارد. افرادی که در شمال زندگی می کنند یک راه حل سریع الاثر و دم دستی دارند که استفاه از گیاه پلهم خواهد بود.
معمولا توصیه می شود بلافاصله پس از گزیده شدن توسط گزنه به دنبال گیاه پلهم باشید و آن را روی پوست تان بکشید. با وجود اینکه هیچ دلیل علمی برای این کار وجود ندارد اما بر اساس تجربه این کار بارها جواب پس داده است.
از دماهای بالا و خراش دادن پوست تان اجتناب نمایید زیرا انجام این کار می تواند ناحیه آسیب دیده را تحریک نماید.
همچنین می توانید از کمپرس سرد برای تسکین آن استفاده نمایید. استفاده از خواص ژل آلوئه ورا و خمیر درست شده با جوش شیرین و آب نیز می تواند در این زمینه موثر باشند. دقت داشته باشید هرچیزی را که قصد استفاده دارید بایستی روی پوست گذاشته شود نه اینکه مالیده شود.
بسیاری از کرم های موضعی، لوسیون ها یا پماد هایی که حاوی هیدروکورتیزون هستند می توانند آن را آرام کنند و به کاهش قرمزی و خارش کمک شایانی بکنند.
همچنین آنتی هیستامین های خوراکی نیز در تسکین خارش موثر هستند زیرا واکنش بدن را خنثی می کنند. چنانچه تحریک پوست تان دردناک است می توانید از داروهای مسکن ضدالتهاب استفاده نمایید.
ترفند های موثر در جلوگیری از گزش گزنه:
به صراحت می توان گفت که بهترین راه برای پیشگیری از گزش گزنه داشتن اگاهی نسبت به گیاهان این چنینی و خودداری از تماس با آن ها است. معمولا توصیه می شود در طبیعت گردی حتما از کفش هایی با پاشنه مناسب و شلوار بلند استفاده نمایید.
همچنین اگر قصد برداشت این گیاه را دارید حتما از دستکش لاتکس استفاده نمایید و چنانچه در هر صورت با آن برخورد داشتید و حساسیت شدید از جمله باقی ماندن آن بیس از 25 ساعت و بروز علائم در ناجیه بزرگی از بدن داشتید حتما به مراکز درمانی مراجعه نمایید.