غزال زیاری: B-52J آخرین نسخه مدرن‌سازی شده بمب‌افکن B-52 Stratofortress است؛ بمب‌افکن نمادین و استراتژیک دوربردی که در دهه 1950 معرفی شد و از آن زمان تاکنون سنگ بنای نیروی هوایی آمریکا (USAF)بوده است. اما حالا نیروی هوایی آمریکا درصدد است تا نسخه جدیدتری از این بمب‌افکن را به کار بگیرد.
B-52J تغییردهنده بازی برای آمریکا
واقعیت این است که درمجموع هشت نوع از این بمب‌افکن افسانه‌ای وجود دارد. استفاده از حرف J در نام این بمب‌افکن، نشان‌دهنده برنامه نوسازی بزرگی است (از آنجاکه نیروی هوایی آمریکا حالا تصمیم گرفته تا از حرف I رد شده و به سراغ حرف J برود؛ چراکه دو نسل از B-52H حذف‌شده است).
لازم به ذکر است که آخرین نسخه معرفی‌شده Stratofortress ها، جنگنده B-52H معروف است که برای اولین بار در دهه 1960 مورداستفاده قرار گرفت. این حکایت از آن دارد که از زمان جنگ ویتنام تا به امروز، تغییری اساسی در طراحی جنگنده‌های B-52 را شاهد نبوده‌ایم.
شواهد و قراین حکایت از آن دارد که جنگنده جدید B-52 تا سال 2050 به پرواز ادامه خواهد داد. نکته جالب‌توجه اینجاست که نیروی هوایی آمریکا همچنان از بمب‌افکنی استفاده می‌کند که قبل از قرار دادن ماهواره‌ها در مدار زمین توسط انسان‌ها طراحی‌شده بود.
ویژگی‌های متفاوت B-52J
بدین ترتیب انتظار می‌رود تا برای B-52J قابلیت‌های کلیدی متعددی داشته باشد که آن را از مدل‌های قبلی متمایز کند؛ چراکه برای پیاده‌سازی این طرح، بودجه‌ای 48٫6 میلیارد دلاری درنظر گرفته‌شده است.
یکی از ارتقاهای مهم، جایگزینی موتورهای اصلی پرت‌اند ویتنی TF33 بمب‌افکن با موتورهای جدید رولزرویس F130 است که باعث افزایش کارایی و برد سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و همچنین کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری خواهد شد. موتورهای جدید کم صداترند و کمترین میزان دود را تولید می‌کنند و بدین ترتیب B-52J می‌تواند مخفیانه‌تر به پروازش ادامه دهد.
نیروی هوایی آمریکا ده‌ها سال است که تلاش‌های زیادی برای بهره‌گیری از سیستم شناساگریزی در جنگنده‌هایش انجام می‌دهد و این با توجه به نوع اقدامات متقابل رقبا منطقی است. ولی در طول تمام این مدت، آن‌ها بر بمب‌افکنی قدیمی تکیه کرده‌اند که هیچ نشانی از شناساگریزی در آن دیده نمی‌شود.
B-52J علاوه بر بهره‌مندی از موتورهای جدید، سیستم راداری جدیدی نیز خواهد داشت که نوع تغییریافته‌ای از رادار APG-79 AESA F/A-18EF Super Hornet است و برد راداری و آگاهی موقعیتی بهتری دارد و فضای کمتری را نسبت به رادار مکانیکی قدیمی اشغال می‌کند.
انتظار می‌رود تا B-52J پلتفرم همه‌کاره‌ای باشد و قابلیت حمل طیف وسیعی از تسلیحات، از بمب‌های گرانشی گرفته تا موشک‌های کروز و سلاح‌های هایپرسونیک را داشته باشد. این ویژگی‌ها به بمب‌افکن امکان می‌دهد تا در صورت نیاز با مهمات هدایت‌شونده دقیق و سلاح‌های بسیار تخصصی به جنگ حریف برود.
نیروی هوایی آمریکا قصد دارد تا ناوگانی متشکل از 76 فروند B-52J داشته باشد که درنتیجه نوسازی 76 فروند B-52H خواهد بود. طبق برآوردها، استراتوفورترس جدید تا پایان دهه مورداستفاده عملیاتی قرار می‌گیرد و قابلیت عملیات اولیه (IOC) برای سال 2033 پیش‌بینی‌شده است.
دردسرهای طراحی برنامه‌های جدید
طبیعتاً طراحی چنین سیستم تسلیحاتی جدیدی برای پنتاگون دردسرهایی هم داشته و پروژه به دلیل مشکلات موتورها و سیستم راداری جدید با تأخیر مواجه شده است.
درعین‌حال کمبود بودجه، تکمیل به‌موقع طراحی برنامه تعویض موتور تجاری B-52 را به مشکل انداخته و پوشش انواع مسائل فنی در طول دوره نوسازی، هزینه‌های متعددی را برای برنامه نوسازی رادار B-52 به همراه داشته است.
آیا B-52J ارزش این هزینه‌ها را دارد؟
با توجه به حرکت تکنولوژی نظامی به سمت هواپیماهای بدون سرنشین و با ظهور سامانه‌های بسیار پیچیده پدافند هوایی که از اهداف احتمالی این بمب‌افکن‌ها محافظت می‌کنند، این سؤال مطرح می‌شود که هدف از بهره‌گیری از این سامانه‌ها چیست؟
درهرحال باید این را مدنظر داشت که B-52 ها برای مدت طولانی نقش‌های متعددی را ایفا کرده‌اند: از بمباران اهداف دور گرفته تا پرتاب سلاح‌های هایپرسونیک و استفاده به‌عنوان بسترهای آزمایشی برای سکوهای جدید و از همین رو می‌توانند در حفظ رقابت آمریکا با رقبا مفید باشند.
مثلاً می‌توان آن‌ها را به‌جای بمب‌افکن‌های راهبردی دوربرد، به‌صورت کشتی‌های مادر برای دسته‌ای از پهپادها مورداستفاده قرار داد؛ دقیقاً مثل ناوهای هواپیمابر پرنده.
از همین رو، باوجود هزینه‌های بیش‌ازحد و پیچیدگی‌های موجود، B-52J سرمایه‌گذاری ارزشمندتری نسبت به پلتفرم نسل بعدی سلطه هوایی (NGAD) نیروی هوایی آمریکا به نظر می‌رسد.
منبع: nationalinterest
54321