برای رسیدن به مراتب بالای انسانیت چه مراحلی را باید طی کرد؟

امام خمینی(ره) برای مبارزه با نفس و رسیدن به درجات معنوی منازلی را مطرح کرده اند:
1_ تفکر: اوّل شرط مجاهدة با نفس و حرکت به جانب حق تعالی، تفکر است. تفکر در این مقام عبارت است از آن که: انسان لااقل در هر شب و روز مقداری فکر کند در این که آیا مولای او که وی را در این دنیا آورد و تمام اسباب آسایش و راحتی برای او فراهم کرد و ... وظیفة ما با این مولای مالک الملوک چیست؟
فکر آن باشد که بگشاید رهی راه آن باشد که پیش آید شهی
2_ عزم: منزل دیگر که بعد از تفکر برای انسان مجاهد پیش می آید منزل عزم است. عزمی که مناسب با این مقام است عبارت است از: بناگذاری و تصمیم بر ترک معاصی و انجام واجبات و جبران آن چه در ایام حیات از دست رفته و بالاخره عزم بر این که ظاهر و صورت خود را انسان عقلی و شرعی نماید.
3_ مشارطه، مراقبه و محاسبه:
از اموری که لازم است برای مجاهد، مشارطه و مراقبه و محاسبه است. مشارطه آن استکه در اوّل روز با خود شرط کند امروز بر خلاف فرمودة خدا رفتار نکند. معلوم است یک روز خلاف نکردن امری است خیلی سهل، انسان می تواند به آسانی از عهده بر آید. تو عازم شو و شرط کن و تجربه نما، ببین چقدر سهل است.
پس از این مشارطه باید وارد مراقبه شوی و آن چنان است که در تمام مدت شرط متوجه عمل به آن باشی، و به همین حال باشی تا شب که موقع محاسبه است، و آن عبارت است از این که حساب نفس را بکشی در شرطی که با خدا کردی، آیا به جا آوردی و با ولیّ نعمت خود در این معاملة جزئی خیانت نکردی؟ اگر درست وفا کردی شکر خدا کن در این توفیق.
4_ تذکر: از اموری که انسان را در مجاهدة با نفس و شیطان کمک می کند، تذکر است و آن عبارت است از یاد خدا و نعمت هایی که به انسان مرحمت فرمود.