اینکه بندگی خدا و دعا را به خواسته های دنیوی ربط می دهیم تا کجا درست است؟

دعا صرف نظر از اجابت و عدم اجابت آن یک پیوند عاشقانه بین عبد و خداوند مهربان است، پیوندی که دل او را از هر گسستگی و تزلزل حفظ می‌کند. دعا چون کوهی استوار، پشتوانة انسانی است که در برابر سیل عظیم حوادث زندگی قرار دارد. دعا و مناجات سخن گفتن و راز و نیاز با خدا و رسم بندگی است. دعا آثار مهمّی در وجود انسان به ارمغان می آورد که مهم ترین اثر آن این است که انسان را تربیت می کند؛ و عامل خودسازی انسان است.

 سه نمونه آثار تربیتی دعا چنین است:

• ایجاد نور امّید در دل انسان ها است. انسان ناامید در ردیف مرده ها قرار دارد؛ انسان بیمار اگر به سلامت خود امّیدوار باشد. دعا در دل انسان نور امید می تاباند، انسانی که اهل دعا و متّکی به خداوند است- علی رغم مشکلات زیاد؛ دشمنان جسور، فقر مالی و...- اگر به درگاه خداوند روی آورد و به او امید ورزد و با او راز و نیاز کند، نور امید در دلش زنده می شود و به زندگی امیدوار می گردد و گویی حیات دوباره ای می یابد.
• ایجاد نور تقوا در وجود انسان است. تقوا؛ سبب تقرّب انسان به درگاه الهی است. تقوا؛ زاد و توشه ای است که سبب نجات انسان در جهان آخرت می گردد. تقوا؛ برات و گذرنامه بهشت است.

انسان اگر بخواهد دعایش مقرون به اجابت شود، باید توبه کند. دعا انسان را به توبه فرامی خواند و توبه او را به تجدید نظر در زندگی، و در نتیجه سیر این حرکت نور تقوا را در زندگی انسان زنده می گرداند.

در حدیث جالبی آمده است: «آن دسته از افرادی که پیوسته- چه در حال گرفتاری و چه در حال آسایش و آرامش- با خداوند راز و نیاز دارند، در هنگام مشکلات و گرفتاری ها وقتی خداوند را می خوانند فرشتگان می گویند: «این صدا آشنا است مشکل او را حل کنیم»؛ ولی وقتی صدای انسان هایی را می شنوند که تنها به هنگام گرفتاری ها و سختی ها و ناراحتی ها دعا می کنند، آن صدا برای فرشتگان ناآشناست».

3- تقویت نور معرفت است. وقتی انسان به درگاه خداوند روی می آورد، در این فکر فرو می رود که او بر همه چیز توانا و قادر است و اسرار درون و برون ما را می داند. این مطلب سبب می شود که سطح معرفت انسان بالا برود؛ مخصوصاً اگر دعاهایی همچون: صحیفه سجّادیه، مناجات شعبانیه، صباح، کمیل و ندبه خوانده شود که اینها بالاترین درس های عرفان اسلامی است و با وجود این منابع معتبر شایسته نیست طالب عرفان در پی کتاب های مشکوک برود. بنابراین، دعا نور امید، نور تقوا و نور معرفت را در دل انسان زنده می کند. در روایتی آمده است: در نزد خداوند کراماتی است که جز به دعا به کسی نمی دهند.