مراحل رشد گفتاری کودک (۱)

تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت

پسر شما 2 ساله است و هنوز نمی‌تواند صحبت کند و فقط چند کلمه درهم و برهم ادا می‌کند و در مقایسه با همسالانش بسیار کمتر حرف می‌زند. شما به یاد دارید وقتی خواهر او در همین سنین بود به راحتی صحبت می‌کرد و توانایی گفتار کلمات بیشتری را داشت و هر بار امیدوارید که او با مرور زمان بتواند کلمات بیشتری را بیاموزد، به همین دلیل رفتن به مشاوره را به تعویق می‌اندازید و ترجیح می‌دهد زمان بگذرد به امید اینکه این مشکل برطرف خواهد شد و به خودتان می‌گویید مشکلی وجود ندارد.

برخی از کودکان زود راه می‌افتند و برخی دیگر زود حرف می‌زنند.... این سناریو شایع تمامی پدر و مادرهایی است که فرزندان آنها به کندی صحبت می‌کنند. برخی از آنان خود را به این امید تسلی می‌دهند که فرزند من بیشتر به کارهای فیزیکی علاقه دارد. اما گاهی تمام این فرضیات فقط بهانه‌های واهی هستند.

درک اینکه چه چیز عادی و چه چیزی در رشد گفتار و زبان کودک شما غیر عادی است، موجب می‌شود که نه بیش از حد دلهره و اضطراب داشته باشید و نه اینکه امید واهی و بی‌خود داشته باشید در حالی‌که فرزند شما واقعاً دچار مشکل است.

درک گفتار طبیعی و رشد زبان

هر زمان که کودک را برای معاینه نزد دکتر می‌برید حتماً به این موضوع نیز توجه داشته باشید که پی‌گیری رشد و روند صحبت کردن و گفتار کودک نیز یکی از ضروریات است و حتماً فراموش نکنید که در این مورد نیز با پزشک کودک صحبت کنید. زیرا در واقع تشخیص اینکه آیا کودک واقعاً مشکلی دارد یا رشد او طبیعی است، کمی دشوار است و به تجربه و توجه حرفه‌ای پزشک نیاز است.

قبل از 12 ماهگی: برای کودکان در این سن، عکس‌العمل به صداهای اطراف بسیار مهم است، آنها از این سنین شروع به صداسازی حروف می‌کنند و صداسازی یکی از اولین گام‌های صحبت کردن است و همانطور که سن نوزاد افزایش می‌یابد در سن معمولاً 9 ماهگی، با ترکیب کردن اصوات به یکدیگر سعی می‌کند، کلماتی همچون بابا و ماما را ادا کند بدون اینکه درک واقع بینانه‌ای از معنای این کلمات داشته باشد.

کودکان قبل از سن 12 ماهگی باید توانایی تشخیص نام اشیاء همچون شیشه شیر، بطری و ... را داشته باشند و با شنیدن یک صدای بلند از خود واکنش نشان دهند، عدم واکنش کودک به صداها می‌تواند نشانه ناشنوایی کودک باشد.

12 الی 15 ماهگی: کودکان در این سن می‌توانند کلماتی همچون مامان و یا بابا را به‌طور تقریبی و با تقلید صدای اعضای خانواده بیان کنند البته فقط یک کلمه و می‌تواند حروفی همچون پ، ب، م، د، ن را به راحتی تلفظ کند و با کلماتی بسیار ساده می‌تواند منظور خود را به شما برساند مثلاً با تقلید کلمه توپ می‌تواند شما را متوجه کند که به اسباب‌بازی نیاز دارد.

18 الی 24 ماهگی: اگر چه کودکان مختلف با یکدیگر متفاوت هستند ولی اغلب کودکان نو پا حداقل در سن 18 ماهگی قادر به تکرار 20 کلمه هستند و در سن 2 سالگی، باید حداقل بتوانند 50 کلمه حرف بزنند. از سن 2 سالگی کودک شروع به ترکیب دو واژه و ساختن جملات ساده‌ای مانند بابا بزرگ، مامان خوب و ... می‌کند. کودک 2 ساله باید بتواند اشیاء را با توجه به نام آنها تشخیص دهد و جملات دو بخشی پدر و مادر را درک کند و به آنها عکس‌العمل نشان دهد مثل (لطفاً توپ را از میان اسباب‌بازی‌ها انتخاب کن و آن را به من بده).

2 الی 3 سالگی: در این سن در گفتار کودک انفجاری صورت می‌گیرد و دامنه واژگان کودک نوپا، روز به روز بیشتر می‌شود و گاهی 3 یا 4 کلمه را با یکدیگر ترکیب می‌کند و با آن جمله می‌سازد. در این سن ارتباط کلامی کودک با والدین بیشتر می‌شود و معنای دقیق کلمات را درک می‌کند مثلاً تفاوت میان روی میز و زیر میز را متوجه خواهد شد. رنگ‌ها را شناسایی می‌کند و مفاهیم توصیفی را درک خواهد کرد و تفاوت میان بزرگ و کوچک را متوجه می‌شود.

علائم هشدار دهنده مشکلات احتمالی

اگر به زبان و گفتار فرزندتان حساس هستید باید مراقب برخی از علائم و نشانه‌ها باشید:  برخی نوزادان به شنیدن صدا عکس‌العمل نشان نمی‌‌دهند و یا نمی‌توانند حروف را به‌طور خاص در بین 12 الی 24 ماهگی ادا کنند، این نوزادان را می‌توان با توجه به نشانه های زیر تشخیص داد:  عدم استفاده از حرکات و یا عدم برقراری ارتباط با زبان اشاره در 12 ماهگی (عدم حرکت دست به معنای خداحافظی و یا بای بای)  استفاده بیش از حد از زبان اشاره در 18 ماهگی (به جای استفاده از زبان گفتاری)  عدم درک درخواست‌های کلامی ساده  مشکل در تقلید اصوات در سن 18 ماهگی   اگر کودک شما بیش از 2 سال سن دارد و توانایی انجام کارهای زیر را ندارد...

برای خواندن بخش دوم- مراحل رشد گفتاری کودک- اینجا کلیک کنید.