به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان سمنان، مجتبی اکبرپور روز یکشنبه 24 تیرماه 1402 گفت: رسم شاطری باوری مذهبی در بین اهالی روستا جَزَن است که این رسم با پوشش خاص از صبح تا ظهر عاشورا در این روستا اجرا می‌شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان دامغان افزود: شاطران در روز عاشورا پس از پوشیدن لباس و کشیدن سرمه بر چشمان، از منزل خارج‌شده، جلوی هیئت قرارگرفته و به‌نوعی راه را برای عزاداران باز می‌کنند.
مجتبی اکبرپور گفت: این رسم ازجمله آیین‌های معنوی در دامغان است که افراد با اعتقاد به این آیین، مراتب ارادت خود را به سیدالشهدا ویاران باوفایش اعلام کرده و به‌نوعی در پرشور برگزار شدن عزاداری سید و سالار شهیدان نقش ایفا می‌کنند.
او افزود: این آیین به شماره ثبت 649 در فهرست آثار ملّی ایران به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس در دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی به ثبت رسیده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان دامغان گفت: در دوران صفویه افراد چالاکی جلوی موکب‌ها می‌دویدند و راه را باز می‌کردند، این رسم بانام شاطری معروف بود، اما هم‌اکنون افرادی با پوشش خاص درحالی‌که چوب‌دستی مخصوص (ارژن) در دست می‌گیرند، جلوی مراسم تعزیه راه می‌روند و به عبارتی راه را باز می‌کنند.
مجتبی اکبرپور افزود: لباس‌های این افراد مخصوص بوده و دارای پارچه‌های رنگی فراوانی است که به‌نوعی آن‌ها را شبیه فرشته‌های آسمانی می‌کند.
او گفت: عده‌ای از مادران نیز با پوشاندن لباس و سرمه کشیدن بر چشمان فرزندان و نوه‌های خود، آن‌ها را برای این آیین آماده می‌کنند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان دامغان افزود: این آیین تا آغاز تعزیه روز عاشورا ادامه دارد و در زمان برگزاری تعزیه نیز، این افراد، جلوی اسب امام حسین (ع) ویارانش می‌دوند و به‌نوعی از ورود سیدالشهدا و شهدای کربلا به میدان جنگ ممانعت می‌کنند.
مجتبی اکبرپور افزود: صبح روز دهم محرم، در منازلی که از قبل تعیین‌شده، عده‌ای از مردان برای اجرای این آیین حاضرشده و لباس‌های مخصوص به این آیین را پوشیده و بر چشمان خود سرمه می‌کشند.
او بابیان اینکه بر اساس این آئین مذهبی در روز عاشورا، فرشتگان اجازه شرکت در جنگ را نداشتند و با این اقدام خود، قصد جلوگیری از شهادت امام حسین (ع) و 72 تن را داشتند. گفت: شنیده‌های تاریخی حکایت می‌کند که در فرهنگ عاشورا، شاطران به 2 دسته شاطران سیاه‌پوش و شاطران سبزپوش تقسیم می‌شدند که 2 سیاه‌پوش همراه امام حسین (ع)، 2 سبزپوش همراه حضرت ابوالفضل (ع) و یک سیاه‌پوش و یک سبزپوش همراه حضرت زینب (س) بودند.
46