|
این عالم بزرگوار، در سال 1262 ق در خانواده علم و تقوا و مجاهدت در راه اسلام دیده به جهان گشود. پدر وی آیت اللهشیخ محمد باقر، فرزند فقیه مشهور، مرحوم آیت اللهشیخ محمد تقی صاحب کتاب هدایة المسترشدین می باشد. مرحوم آیت اللهمحمد تقی (آقا نجفی) تحت نظر پدری عالم و ربانی و در محیطی طیب تربیت می پذیرد که از برکت آن، او و همة برادرانش، مجتهد و متخصص در دین و از افتخارات حوزه علمیه می شوند.
تحصیلات
مرحوم آقا نجفی، با پشتکار وافر، پس از گذراندن مراحل اولیه تحصیل، با نظر پدر و برای تکمیل مدارج علم و معارف، راهی نجف اشرف می شود، و با تلاش و مجاهدت و توسل به ساحت مقدس اهل بیت علیهم السلام به ویژه حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام - به مقامات عالیه نائل می شوند؛ تا آن جا که مرحوم معلم حبیب آبادی می نویسد:
در نتیجه مذاکرات در فقه و اصول، ازجمله فحول گردید و به مقام اهل توحید و عرفان رسید و در برخی از علوم دیگر، چون: حکمت، کلام و بعضی از ریاضیات و غیره نیز از اطلاع وافی برخوردار بود. و در اثر حافظه محیّر العقول که دارا بود، از رؤوس مسائل فقهیه استحضاری تمام فراهم آورد.
اساتید
1. مرحوم میرزا آیت اللهمحمد حسن حسینی شیرازی که از شاگردان شیخ انصاری بود. مرجعیت عام و زعامتی که این بزرگوار به دست آورد، برای کمتر کسی از مراجع پیش آمده بود؛ به ویژه با فتوای معروف او دربارة تحریم تنباکو، عظمت و قدرت تشیع و مرجعیت آن، به اثبات رسید.
2. مرحوم شیخ مهدی آل کاشف الغطا: این بزرگوار هم از فقهای جلیل و بسیار مورد نظر شیخ انصاری و استاد بسیاری از بزرگان و فحول حوزه بود.
3. مرحوم سیدعلی شوشتری که به ویژه در عرفان عملی و اخلاق، همچون شمس در ظلمات، نقش بسیار مهم و بسزایی در حیات معنوی و دسترسی مرحوم آقا نجفی به مراتب عالی اخلاقی دارد. مرحوم آقا نجفی، به واسطه دستورالعمل ها و ختوماتی که از مرحوم شوشتری می گرفت به بسیاری از معارف و رجال الهی دست می یافت و استفاده وافر برد که در کتاب مفتاح السعادة و اشاره ایمانیة به آن اشاره فرموده است.
شاگردان
عده زیادی از علماء و فضلاء از آن بزگوار استفاده برده اند؛ از جمله: سید احمد حسینی خوانساری، شیخ اسدالله فاضل بیدآبادی، حاج آقا حسین بروجردی و ملامحمد جواد صافی گلپایگانی.
آثار: مرحوم آقا بزرگ تهرانی می فرماید:
آثار و تألیفات او زیاد است و مجلس درسش مملو از فضلا و طلاب بوده است. تعدادی از آثار او عبارتند از: اسرار الزیارة، اشاره ایمانیة، فقه الامامیة (12 مجلد)، مفتاح السعادة، جامع السعادة، اخلاق المؤمنین...
غروب خورشید
مرحوم آقا نجفی، پس از سال ها تزکیه نفس و کسب کمالات ظاهری و باطنی و دفاع از اسلام و تشیع و مبارزه جانانه با دشمنان به ویژه بهائیت، به جوار حضرت حق شتافت و در سال 1332ق در شهر اصفهان رحلت کرد. پیکر پاکش جنب میدان امام، کنار مرقد امامزاده احمد علیه السلام به خاک سپرده شد.
دستورالعمل:
در پایان، نوشتار خود را به دو کلام و دستور راه از آن عالم کم نظیر می آراییم:
1. گزیده ای از کلام او است که حاوی نکاتی کلیدی برای سلوک است
ای فقیر! اگر درست تدبر نمایی، اخلاق حمیده شرعیه که از شریعت برحسب طریقت است، همه مرتبط و منجر به مقام آشنایی به درگاه حق و اولیای حق است و دفع اخلاق ذمیمه که در شریعت و «طریقت» لازم است، مُشعر بر یگانگی است.
طریقت عبارت است از تأسی به اخلاق شرعیه؛ پس طریقت جزء شریعت است و هر دو، موصل به مقام حقیقت هستند: )الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا1(. پس مفهوم هر سه، راجع به یک معناست و مغایرت، اعتباری است و هر سه، از صراط مستقیم می باشند.
ای فقیر! خداوند -عز اسمه- کلمة جامعه ای فرموده که: )اهدنا الصراط المستقیم(2. باطن این صراط، امیرمؤمنان علیه السلام است که مرتبة ولایت باشد و معنای دیگر صراط، شریعت مقدسه است که موصل به مقام محبت الله می شود و قرآن عظیم است که )ان هذا القرآن یهدی.... (3 و تقواست که )ان تتقوا الله یجعل لکم فرقاناً(4 و محبت الله که )یحبّهم و یحبّونه(5 و طریقة مرتضویه است که )تخلقوا باخلاق الله(6 ، یعنی بالاخلاق التی قرّرها الله سبحانه فی کتابه الکریم و سنة رسوله صلی الله علیه و آله7
- بدان! بزرگترین و بایسته ترین کار ]برای سالک[ چنگ زدن به عنایت پیامبر اسلام و اهل بیت پاک او علیهم السلام و جلب شفاعت آنان است. آنان - چون ستارگان- وقتی یکی از دیده پنهان شود، دیگری بدرخشد. زندگی و خط مشی آنان را الگوی خویش کن؛ بی گمان آنان بهترین الگو و پیشوایند.
2. اصلاح قوه خیال، یکی از راه های بسیار مهم و مؤثر در توجه و قرب انسان به حضرت رب العالمین و مورد نظر عرفانی نحلة نجف قرار دارد؛ تا جایی که اصلاح قوه خیال را اول سلوک می دانند؛ لذا برای اتصال و روشن شدن قلب به نور الله و طاهر شدن قوا و در نتیجه، سلامت حرم الهی به اذکار و اوراد و مراقبه سفارش می کنند؛ چنان که مرحوم آقا نجفی درکتاب اشارة ایمانیة می فرماید:
ای فقیر! این اذکار و اوراد و مراقبات و توجهات و طرق سلوک و معانی که علمای عارفین و اساتید راسخین واولیای کملین بیان فرموده اند، همه این ها از جهت تکمیل توحید و وصول به مقام ذکر و شهود است )و لذکر الله اکبر(.8
ای فقیر! اول سلوک، تصحیح خیال است که آن را قلب سلیم می نامند؛ یعنی به غیر حق - مها امکن ]=تا جایی که ممکن است[- توجه ننماید و از حجب ظلمانیه و خطوات موهومه، قلب را فارق نماید، تا قابل فکر و ذکر و وصول به مقام فیض و محبت و عشق و معنا و علم و مکاشفة لدنی گردد که این را محسن نامند که خداوند فرموده: )وکذلک نجزی المحسنین9(.
|