غزال زیاری: بازی‌های المپیک تابستانی 2024 از جمعه‌شب در پاریس آغاز شد. بسیاری از هواداران به امید تماشای رکوردشکنی ورزشکاران موردعلاقه‌شان رقابت‌ها را با دقت دنبال می‌کنند؛ اما با توجه به بهبود عملکرد ورزشکاران و سخت‌تر شدن کار برای شکستن رکوردها، آیا این احتمال وجود دارد که روزی برسد که رکوردشکنی غیرممکن شود؟
به‌عنوان‌مثال در ورزش پرتاب چکش شاهد چنین اتفاقی هستیم و کسی از سال 1986 میلادی به بعد موفق نشده تا رکورد جهانی این ماده را بهبود ببخشد.
کارشناسان معتقدند که محدودیت‌های بیوفیزیکی ماهیچه‌ها و عوامل دیگری مانند زمان واکنش، ممکن است در حکم محدودیت بزرگی برای دستاوردها و رکوردهای جدید باشند؛ بااین‌وجود بهره‌گیری از تکنیک‌های نوآورانه و بهبود لباس‌های ورزشی، ممکن است باعث بهبود عملکرد ورزشکاران و ثبت رکوردهای جدید شود.
محدودیت‌های ماهیچه‌ها و عضلات
عضلات ورزشکاران المپیکی، اغلب پرورش‌یافته و ورزیده هستند؛ اما این عضلات، لزوماً منجر به پیشرفت ورزشی نمی‌شوند. بخشی از آن به این دلیل است که عضلات با رشد، خود کارایی‌شان را از دست می‌دهند.
طبق گفته کوین موراک، محقق عضلانی دانشگاه آرکانزاس، کارآمدترین کشش عضلانی در امتداد خطی بین دو تاندون رخ می‌دهد. بدین ترتیب با انبساط عضلات، کشش ماهیچه‌ها در زاویه‌ای اریب و کم کارآمد صورت می‌گیرد. گرچه درمجموع، توده عضلانی بیشتر، باعث ایجاد نیروی بیشتری می‌شود؛ ولی با ادامه رشد توده عضلانی، بازده کاهش یافته و عضلات برای دستیابی به آنچه می‌توانند به دست بیاورند، دچار محدودیت می‌شوند.
به‌علاوه، ماهیچه‌های بزرگ ممکن است محدودیت‌هایی را برای ورزشکاران برخی از رشته‌ها مثل دوی سرعت ایجاد کنند. البته عضلات بزرگ، به دونده سرعت، نیروی بیشتری می‌دهد و در هنگام شروع دو، در غلبه بر اینرسی (تمایل جسم در حال استراحت برای باقی ماندن در همان حالت) به او کمک خواهد کرد؛ اما طبق گفته موراک، احتمالاً نقطه‌ای وجود دارد که ورزشکار نمی‌خواهد عضلاتش آنقدر بزرگ باشند که برایش حکم لنگر را ایفا کند.
علاوه بر اندازه ماهیچه، نوع غالب فیبر عضلانی ورزشکار نیز بر عملکردش تأثیرگذار است؛ دو نوع اصلی فیبرهای عضلانی عبارت‌اند از: تند انقباض و کند انقباض.
جان هاولی، فیزیولوژیست ورزشی می‌گوید: «یک دونده سرعت، دارای نسبت بالایی از فیبرهای تند انقباض است و این برعکس دونده‌های ماراتن است که نسبت بالایی از فیبرهای کند انقباض دارند. فیبرهای تند انقباض ازنظر ذخایر انرژی غنی‌تر هستند و امکان حرکات انفجاری را ایجاد کرده و درعین‌حال سریع‌تر از فیبرهای کند انقباض خسته می‌شوند.»
این در ورزش‌هایی مثل دویدن در مسافت‌های طولانی که نیازمند استقامت بالایی است، محدودیت سرعتی ایجاد می‌کند. موراک دراین‌باره گفت: «به همین خاطر هم هست که به‌ندرت می‌توان یک دونده ماراتن را دید که با سرعت یک دونده دوی سرعت می‌دود.»
تأثیر تکنیک و تجهیزات
ماهیچه‌ها عملاً سقف سخت‌کوشی ورزشکاران را تعیین می‌کنند، اما عملکرد ماهیچه‌ها بستگی به این دارد که ورزشکاران با عضلات خود چه می‌کنند.
در المپیک 1968، ورزشکاری به نام دیک فازبری، ورزشکار رشته پرش ارتفاع، از استراتژی نوآورانه‌ای استفاده کرد و توانست مدال طلای المپیک را مال خود کند. او به‌جای اوج گرفتن به سمت جلو و عبور از روی میله، بدن خود را در وسط پرواز چرخاند. پرش به عقب به او این امکان را داد که به بدنش قوس داده و مرکز جرم بدنش را پایین بیاورد تا با تلاش کمتری از روی میله بپرد. پنج سال بعد، دوایت استونز، متد او را تکمیل کرد و رکورد جهانی پرش ارتفاع را مال خود کرد.
هاولی دراین‌باره گفت: «اکنون در دنیا به‌ندرت می‌توان ورزشکاری در پرش ارتفاع را دید که از این تکنیک استفاده نکند. این بدان معناست که یک اوج فیزیکی، لزوماً مانع از شکستن رکوردها در آینده نخواهد شد.»
بهبود در لباس‌های ورزشی هم باعث بهبود عملکرد ورزشکاران خواهد شد. مثلاً در المپیک 2008 پکن، ورزشکارانی که لباس شنایی با روکش پلی یورتان پوشیده بودند، موفق به شکستن 25 رکورد جهانی شدند. آدا فری، مهندس نساجی دانشگاه پلی‌تکنیک تورین ایتالیا دراین‌باره گفته: « فرضیه ما این است که با ورود شناگر به آب، پوشش پلی اورتان روی پارچه مایو، مانع از خروج هوای داخل بافت پارچه‌ای می‌شود.» او معتقد است که همان مقدار کم هوای محبوس شده، ممکن است با ایجاد مقداری نیروی شناوری، باعث برتری این شناگرها شده باشد.
فری ادامه داد: «ازآنجاکه قهرمان مسابقات با تنها چند صدم ثانیه اختلاف مشخص می‌شود، پس نیروی شناوری چند میلی‌متری هم تعیین‌کننده خواهد بود.» استفاده از لباس شنای پلی اورتان در مسابقات، در سال 2010 ممنوع اعلام شد ولی باوجوداین ممنوعیت، بازهم شناگران، رکوردهای جدیدی را به ثبت رساندند و این حکایت از آن دارد که عملکرد واقعی شناگران هنوز به سقف خود نرسیده است.
فری در ادامه درباره دوومیدانی به این نکته اشاره کرد که از سال 2016، استفاده از کفش‌هایی با کفی‌های روکش کربن، مزیت‌هایی را برای دوندگان ایجاد کرده است. این نوع کفش‌ها، از طریق لایه میانی ضربه‌گیر، اتلاف انرژی را محدود می‌کنند؛ این بدان معناست که دونده برای سریع‌تر دویدن ، کار کمتری انجام خواهد داد.
طبق اعلام World Athletics، سازمان فدراسیون‌های دوومیدانی، حداکثر پایه فوم مجاز برای کفش ورزشکاران برای شرکت در رقابت‌ها 4 سانتی‌متر است و بدین ترتیب این لباس‌های ورزشی ممکن است به ثبت رکوردهای جدید منجر شوند.
رکوردشکنی‌های بیشتری درراه است؟
دراین‌بین عوامل دیگری مثل رژیم غذایی ورزشکاران، وضعیت روانی یا نحوه تمرین آن‌ها نیز بر عملکردشان تأثیرگذار خواهد بود.
مثلاً دوچرخه‌سواران و دوندگان با تمرین در ارتفاعات بالا، می‌توانند میزان تولید گلبول‌های قرمز حامل اکسیژن در بدنشان را افزایش دهند. فری معتقد است که این عوامل باعث بهبود تدریجی عملکرد ورزشکاران می‌شود و درعین‌حال، پیشرفت‌های بزرگ با طراحی مواد و تجهیزات نیز مرتبط است.
در طول تاریخ، مردان بیش از زنان در مسابقات ورزشی و المپیک شرکت کرده‌اند و درنتیجه بیشتر تحقیقات در مورد دستاوردهای ورزشی براساس آناتومی مردانه بوده است و درزمینهٔ فیزیولوژی زنان داده‌های کمتری در دست است. طبق گفته فری، بررسی بیشتر روش‌های تمرینی ورزشکاران زن، به آن‌ها کمک خواهد کرد تا دستاوردهای عملکردی بهتری داشته باشند.
او دراین‌باره گفت: «برای اولین بار در المپیک پاریس، درصد ورزشکاران زن و مرد برابر است.»
با تقسیم یکنواخت جنسیتی در تورنمنت و افزایش تعداد ورزشکاران زن حاضر در رقابت‌ها، احتمال ثبت رکوردهای جدید بیشتر می‌شود.
فری در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: «با نظارت بیشتر بر داده‌ها، معدن طلایی از اطلاعات خواهیم داشت که ورزشکاران و مربیان می‌توانند از آن‌ها برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در استراتژی‌های تمرین و رقابت بهره ببرند. این پیشرفت‌های جدید را ساده‌تر خواهد کرد و بدین ترتیب ورزشکاران را به سمت ثبت بهترین رکوردهای تاریخ سوق خواهد داد.»
منبع: livescience
58322