شید گلخانه یا توری سایبان، یکی از تجهیزات مهم و کاربردی در گلخانه‌ها است که نقش‌های مختلفی را ایفا می‌کند. توری سایبان علاوه بر محافظت از گیاهان در برابر نور مستقیم خورشید، گرما و تابش‌های مضر UV، رنگ شید گلخانه می‌تواند تاثیر مستقیمی بر رشد و سلامت گیاهان داشته باشد. رنگ شید گلخانه تأثیر قابل توجهی بر روی فتوسنتز، رشد و تولید گیاهان دارد. در این مطلب به بررسی تأثیر رنگ شید بر رشد گیاهان می‌پردازیم.
شید گلخانه چیست؟
توری سایبان یا شید گلخانه، ساختاری است که در گلخانه‌ها استفاده می‌شود تا نور آفتاب را منظم کند و به گیاهان شرایطی مطلوب برای رشد و نمو فراهم کند. توری سایبان معمولاً از جنس فلزی مانند آهن یا آلومینیوم ساخته می‌شود و به صورت سازه‌های شبکه‌ای روی سقف گلخانه نصب می‌شود.
وظیفه توری سایبان یا شید گلخانه، تنظیم و کنترل میزان نوری است که وارد گلخانه می‌شود. با تغییر زاویه‌ی شید گلخانه، میزان نوری که به گلخانه دسترسی دارد، متغیر می‌شود. این امر به گیاهان امکان می‌دهد تا به میزان مناسبی از نور آفتاب دسترسی داشته باشند و به‌طور همزمان از حرارت آن نیز بهره‌برداری کنند.
از توری سایبان میتوان در گلخانه‌ها استفاده کرد تا میزان نور، دما و رطوبت را در داخل گلخانه کنترل کند و شرایط محیطی مطلوب برای رشد و تولید گیاهان فراهم شود. همچنین، استفاده از توری سایبان می‌تواند در کاهش مصرف انرژی گلخانه نیز مؤثر باشد زیرا ممکن است نیاز به استفاده از سیستم‌های مصنوعی نورپردازی و تهویه را کاهش دهد.
انواع رنگ شید و تاثیر آن
رنگ شید گلخانه می‌تواند تأثیرات مختلفی بر رشد گیاهان داشته باشد. رنگ توری سایبان معمولاً بر اساس نیازها و ترجیحات شخصی و محیطی متفاوت انتخاب می شود. هر رنگ شید بخشی از طیف نور را جذب و بخشی دیگر را به گلخانه انتقال می دهد. در ادامه به بررسی انواع رنگ شید گلخانه و تاثیرات آنها می پردازیم:
سفید
- نور را به طور کامل منعکس می کند.
- گرمای کمتری را جذب می‌کند و باعث خنک شدن بیشتر گلخانه می‌شود.
- نور با کیفیت بالا فراهم می‌کند و باعث افزایش فتوسنتز گیاهان می شود.
- ممکن است برای برخی از گیاهان که به نور زیاد نیاز دارند، نور کافی را فراهم نکند.
- شید سفید برای گلخانه‌هایی که در مناطق گرم و خشک واقع شده‌اند مناسب است.
سبز
- این رنگ رایج‌ترین رنگ برای شید گلخانه است.
- شید سبز رنگ، نور خورشید را به طور متعادل از خود عبور می‌دهد.
- گرمای اضافی را تا حدودی جذب می‌کند.
- تقریبا 50 درصد از نور را مسدود می‌کند و سایه‌ای ملایم ایجاد می‌کند.
- برای اکثر گیاهان مناسب است.
- دمای گلخانه را تا حدی کاهش می‌دهد.
- نور عبوری از این رنگ برای فتوسنتز گیاهان مفید است.
آبی
- این رنگ طیف‌های قرمز و نارنجی نور خورشید را که برای فتوسنتز گیاهان ضروری نیستند، جذب می‌کند.
- در عین حال، طیف‌های آبی و بنفش را که برای فتوسنتز مفید هستند، از خود عبور می‌دهد.
- استفاده از شید آبی می‌تواند موجب افزایش تعداد برگ‌ها، رشد سریع‌تر ساقه و شاخه شود.
- به افزایش کیفیت گل‌ها در برخی از گیاهان کمک می کند.
قرمز
- توری سایبان قرمز می‌تواند نور خورشید را فیلتر کند و میزان نور ورودی را به میزان مناسبی کاهش دهد.
- گرمای بیشتری را نسبت به رنگ‌های دیگر جذب می‌کند.
- شید قرمز می‌تواند با کاهش جذب انرژی خورشید در فصول گرم و آفتابی مناسب باشد.
- ممکن است برای برخی از گیاهان که به نور گرم نیاز دارند، مفید باشد.
- می تواند برای بعضی از گیاهان با گل‌های قرمز و برخی گیاهان دارای عمر گل بالا، مفید باشد.
مشکی
- این رنگ می‌تواند 80 تا 95 درصد نور را مسدود کند.
- بیشترین سایه را ایجاد می‌کند و دمای گلخانه را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- برای گیاهانی که به نور کمی نیاز دارند یا در آب و هوای گرم و آفتابی رشد می‌کنند، مناسب است.
- می‌تواند باعث کاهش فتوسنتز در برخی از گیاهان شود.
ترکیب رنگ‌های مختلف شید
در بسیاری از گلخانه‌ها از ترکیب رنگ‌های مختلف شید استفاده می‌شود تا بهترین شرایط نوری برای گیاهان فراهم شود. برای مثال، ترکیب شید قرمز و آبی می‌تواند باعث افزایش همزمان رشد برگ‌ها و ساقه‌ها و بهبود کلی رشد گیاهان شود.
نکات مهم در انتخاب رنگ شید گلخانه
- نوع گیاه: اولین قدم در انتخاب رنگ شید گلخانه، توجه به نوع گیاهانی است که در آن کشت می‌شوند. هر گیاه نیازهای نوری خاص خود را دارد و باید با توجه به این نیازها، رنگ شید مناسب انتخاب شود.
- موقعیت جغرافیایی: شرایط آب و هوایی منطقه‌ای که گلخانه در آن واقع شده است، در انتخاب رنگ شید نقش مهمی دارد. به عنوان مثال، در مناطق گرم و خشک، استفاده از شید سفید یا سبز روشن توصیه می‌شود، در حالی که در مناطق سردتر، میتوان از شیدهای تیره استفاده کرد.
- فصل: نیازهای نوری گیاهان در طول سال تغییر می‌کند. به عنوان مثال، در فصل‌های گرم، ممکن است لازم باشد از شیدهای تیره‌تر برای محافظت از گیاهان در برابر نور شدید خورشید استفاده شود، در حالی که در فصل‌های سردتر، میتوان از شیدهای روشن‌تر برای عبور نور بیشتر به داخل گلخانه استفاده کرد.
- بودجه: قیمت شیدهای گلخانه در رنگ‌های مختلف متفاوت است. هنگام انتخاب رنگ شید، باید به بودجه خود نیز توجه کنید.
نتیجه‌گیری
رنگ شید گلخانه نقش بسیار مهمی در کنترل شرایط نوری و بهبود رشد گیاهان دارد. انتخاب رنگ شید گلخانه باید با توجه به عوامل مختلفی مانند نوع گیاه، موقعیت جغرافیایی، فصل و بودجه انجام شود. با انتخاب مناسب رنگ شید می‌توانید به رشد و سلامت گیاهان خود کمک کنید و از آنها محصول باکیفیت‌تری را برداشت کنید.