قبل از درمان هر بیماری ابتدا باید عامل یا عوامل آن بیماری را شناخت. علمای اخلاق عامل اصلی انحرافات اخلاقی را هوای نفس میدانند. همین نفس که اگر رها شود زمینه فعالیتهای شیطان است و اگر در پرتو عقل و شرع قرار گیرد تا مقام رسیدن به الطاف خاص الهی پیش میرود، یعنی از حالت نفس اماره به نفس مطمئنه میرسد و در این حال خطاب «یا ایتها النفس المطمئنه» به او میشود این که در آموزشهای دینی ابتدا بحث اصول دین میشود، برای این است که چهارچوب فکری انسانی که میخواهد در راه بندگی خدا حرکت کند معلوم گردد و هدف زندگی را بشناسد. وقتی هدف را شناخت و نیز به جایگاه خود در عالم هستی به عنوان موجودی با استعدادهای فراوان و ظرفیت رشد و تکامل تا بینهایت پی برد امیال و غرایز و آرزوها را در راه نیل به اهداف مقدس به کار میگیرد و وقتی نفس تربیت دینی یافت شیطان او را به انحراف نمیتواند بکشاند البته چون حق تعالی که خالق انسان است میداند که غرایز او را به انحطاط میکشاند، راههای صحیح ارضای آنها را مقرر فرموده تا در سراشیبی سقوط قرار نگیرد.
منبع : پاسخگو