مریم فکری: شکاف دستمزد و هزینه‌های کارگران روز به روز در حال عمیق‌تر شدن است؛ اتفاقی که این روزها سفره‌های خانوارهای دهک‌های پایین جامعه را به شدت بی‌رنگ کرده است. بنا به گفته نمایندگان کارگری، دستمزد 11 میلیون تومانی در حال حاضر فاصله 60 درصدی با حداقل رقم سبد معیشت دارد و همین موضوع به خوبی نشان می‌دهد که سفره کارگران چقدر کوچک شده و قدرت خریدشان کاهش پیدا کرده است.
به اعتقاد کارگران، عقب‌افتادگی از نیازها و سبد معیشت به حدی چشم‌گیر هست که دیگر امروزه درصدی افزایش هم به نظر نمی‌رسد بتواند عقب‌افتادگی‌ها را جبران کند.
در این شرایط، حالا گفته می‌شود که در مجلس طرحی برای افزایش حقوق کارگران متناسب با تورم تدوین شده است. میثم ظهوریان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این خصوص توضیح می‌دهد: طبق ماده 41 قانون کار «باید افزایش حقوق با توجه به نرخ تورم انجام شود»؛ کلمه «با توجه» ابهام دارد و به همین دلیل در سال‌های گذشته به ویژه از سال 1397 و به غیر از سال 1401 عملا افزایش حقوق‌ها کمتر از نرخ تورم بوده است.
وی یادآور می‌شود: برای مثال، سال گذشته افزایش حقوق کارگران 22 درصد با نرخ تورم 45 درصد بود. تفسیر دولت این است که چون در قانون عبارت «با توجه» آمده، الزامی برای این کار وجود ندارد، بنابراین ما سعی کردیم این ابهام را در قانون حل کنیم و ماده 41 قانون کار اینگونه اصلاح شود «افزایش حقوق حداقل به میزان نرخ تورم باشد».
ظهوریان تاکید می‌کند: در صورت تصویب این قانون وقتی نرخ تورم 45 درصد باشد، حقوق کارگر هم باید 45 درصد افزایش پیدا کند. انتظار می‌رود که با این اصلاحیه ابهام حقوقی رفع شود.
تغییر قانون به افزایش دستمزد به میزان تورم کمک می‌کند؟
علی‌رضا میرغفاری، نماینده کارگران در شورای عالی کار در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین در واکنش به طرح جدید نمایندگان برای تغییر در دستمزد کارگران، می‌گوید: چند نکته وجود دارد که باید در این‌جا به آن اشاره کنیم. در سال 1369 که قانون کار نگارش و مصوب شد، حالا یا شیطنت‌های نگارشی و یا ضعف‌های حقوقی باعث شد که از واژه‌هایی استفاده شود که تفسیر به رای شود.
وی می‌افزاید: بند یک ماده 41 قانون کار صراحتا اشاره می‌کند که حداقل دستمزد باید «با توجه به تورم» تعیین شود. حالا این با توجه، تفسیر به رای می‌شود و از لحاظ حقوقی می‌گویند ایراداتی در آن است که افزایش دستمزد عین تورم یا برابر با تورم نیست و ما می‌توانیم کمتر و یا برابر و یا بیشتر از تورم، دستمزد را اضافه کنیم.
نماینده کارگران در شورای عالی کار با اشاره به طرح مجلس برای تغییر این بخش از قانون کار، تصریح می‌کند: این‌که می‌خواهند قانون را تغییر دهند و کلمه «با توجه به تورم» به کلمه «به میزان تورم» تغییر کند، نقطه مثبت و حرکت رو به جلویی هست، ولی این سوال مطرح است که صرفا با تغییر قانون، دستمزدها به میزان تورم افزایش پیدا می‌کند؟ این موضوع جای بحث است.
میرغفاری متذکر می‌شود: ماده 125 قانون مدیریت خدمات کشوری هم صراحتا اشاره می‌کند که دستمزد باید به میزان تورم افزایش پیدا کند، اما ما شاهد این موضوع هستیم که طی سال‌های گذشته دولت‌ها این کار را انجام ندادند و حتی بعضا دستمزدهای مشمولین قانون مدیریت خدمات کشوری هم کمتر از تورم افزایش پیدا کرده است.
وی ادامه می‌دهد: حالا با همه این تفاسیر، امیدواریم که حرکت رو به جلویی اتفاق بیفتد، اما من خودم به شخصه اعتقاد دارم که صرفا با تغییر یک کلمه در یک ماده قانونی، تغییرات بایسته و شایسته‌ای که به افزایش حقوق عادلانه کارگران منجر شود و در نهایت، عقب‌ماندگی‌ها را جبران کند، اتفاق نمی‌افتد. من امیدوارم همین حداقلی‌ها هم به نتیجه مطلوب برسد.
بیشتر بخوانید: فرمول تعیین حقوق کارگران تغییر می‌کند؟ / روش جدید محاسبه و نرخ احتمالی دستمزد
طرح فوری مجلس برای تغییر حقوق کارگران/ میزان افزایش دستمزد مشخص شد؟
دستمزد 60 درصد از سبد معیشت عقب است
نماینده کارگران در شورای عالی کار در پاسخ به این سوال خبرآنلاین که در حال حاضر رقم دستمزد چقدر از تورم عقب است؟ می‌گوید: ماده 41 قانون کار، دو مورد صراحت دارد. در بند یک قانون کار آمده که حداقل دستمزد با توجه به تورم افزایش پیدا کند. در بند 2 هم آمده که حداقل دستمزد باید به میزانی افزایش پیدا کند که بدون در نظر گرفتن شرایط روحی، جسمی و جنسی بتواند نیازهای یک خانواده‌ای که بُعد آن را مراکز رسمی اعلام می‌کنند، تامین کند.
میرغفاری می‌افزاید: این‌که تورم هر سال چقدر است، مشخص است و این افزایش‌هایی هم که داشتیم و کمتر از تورم طی سال‌های گذشته بوده است، همه نشان می‌دهد سفره کارگران روز به روز کوچک می‌شود و قدرت خریدشان کاهش پیدا می‌کند، اما عقب‌افتادگی از نیازها و سبد معیشت به حدی چشم‌گیر هست که دیگر امروزه با درصدی افزایش هم فکر نمی‌کنم بتوانیم عقب‌افتادگی را جبران کنیم.
وی متذکر می‌شود: حداقل رقم سبد معیشت کارگران در حدود 23 میلیون تومان است و این در حالی است که حداقل دستمزد برای یک خانواده با بُعد 2.3 نفر، 11 میلیون و 100 هزار تومان است و این یعنی در حدود 12 میلیون تومان و 60 درصد میان حداقل دستمزد با حداقل سبد معیشت کارگران فاصله است.
دستمزد 1404 کارگران بیش از تورم اضافه می‌شود؟
نماینده کارگران در شورای عالی با اشاره به رویکرد دولت چهاردهم به دستمزد کارگران، می‌گوید: با توجه به شعارهای انتخاباتی که نامزدهای اصلی ریاست‌جمهوری داشتند و همگی تاکید بر جبران عقب‌افتادگی‌ها داشتند، دیگر حداقل اتفاقی که می‌افتد، امسال در شورای عالی کار برای افزایش دستمزد به میزان تورم چانه‌زنی نکنیم.
میرغفاری تاکید می‌کند: در واقع امید ما این است که چانه‌زنی‌ها برای افزایش دستمزد به میزان بیشتر از تورم برای جبران عقب‌افتادگی دستمزد نسبت به سبد معیشت صورت گیرد. یعنی ما به صورت پیش‌فرض افزایش به میزان تورم را پذیرفتیم و قرار است برای جبران عقب‌افتادگی از سبد معیشت چانه‌زنی کنیم.
223225