فیلم تومیریس (Tomyris) فیلمی ساخته آکان ساتایف فیلمساز قزاقستانی است که بر اساس روایت هرودت از مرگ کوروش کبیر ساخته شده و در آن مبارزه ملکه تومیریس با ارتش کوروش و در نهایت کشته شدن کوروش به دست وی به تصویر کشیده می شود. ساخت و انتشار این فیلم با واکنش تند کاربران ایرانی مواجه شده زیرا ماجراهای آن را تحریف تاریخ می دانند.
اعتراضات کاربران ایرانی و مراجعه به صفحه اینستاگرامی آلمیرا تورسین بازیگر نقش ملکه تومیریس در این فیلم چنان شدید بوده که اکنون این بازیگر در صفحه خود ناچار به عذرخواهی شده است. تورسین در یک پست اینستاگرامی در واکنش به اعتراضات کاربران ایرانی نسبت به خود و فیلم تومیریس نوشته است:
من فقط نقشم رو بازی کردم و در نویسندگی تحریفی این فیلم نقشی نداشتم. نامه های زیادی از ایرانی ها دریافت می کنم! من قضاوت و واکنش شما نسبت به فیلم را درک می کنم! اما ، لطفاً توجه کنید و مفاهیم سینما و زندگی واقعی را جدا کنید! در فیلم ، این نقش من است ، در زندگی واقعی و به عنوان یک شخص ، من به کشور ، تاریخ ، عشق به میهن و روح وطن پرستی احترام می گذارم!
داستان فیلم در مورد ملکه ماساژت ها یا همان تومیریس است که بر اساس روایت های هرودوت در نبری کوروش کبیر پادشاه ایران را به قتل می رساند. گفته می شود آلمیرا تورسین که روانشناس است از بین 15 هزار نفر برای بازی در این نقش انتخاب شده و مدت ها آموزش سوارکاری، تیراندازی با کمان و شمشیرزنی دیده تا بتواند در این نقش ظاهر شود. آکان ساتایف نیز از فیلمسازان برجسته منطقه آسیای میانه بوده و در سال 1391 و در بخش بین الملل سی و یکمین جشنواره فیلم فجر موفق به کسب دو سیمرغ بلورین برای فیلم «Myn Bala» شد. فیلم تومیریس به سفارش وزارت فرهنگ و ورزش قزاقستان ساخته شده و به دلیل هزینه بالا، بودجه ساخت آن که در حدود 19 میلیون دلار بوده را دولت این کشور متقبل شده بود.
همچنین گفته می شود که آلیا نظربایف دختر نورسلطان نظربایف رییس جمهور سابق قزاقستان تهیه کنندگی این فیلم را بر عهده داشته و یکی از اعضای تیم نویسندگان نیز بوده است. برخی این پروژه جاه طلبانه را زمینه چینی خانم نظربایف برای رسیدن به مقام ریاست جمهوری توصیف کرده اند. آکان ساتایف کارگردان فیلم تومیریس نیز در واکنش به اعتراضات کاربران ایرانی به جعل تاریخ و توهین به ایرانیان در این فیلم گفته است:
منبع پژوهش تاریخی ما میراث مکتوب هرودوت است. آیا ما قزاق‌ها با تومیریس ارتباط داریم؟ البته، داریم، زیرا این افراد دقیقاً ساکن سرزمین‌هایی بودند که ما اکنون در آن زندگی می‌کنیم. کشف «مرد طلایی» مصداق این امر است: اسکلت 2٬500 ساله‌ای که باستان‌شناسان سال 1969 طی عملیات ساختمانی در جنوب شرق قزاقستان کشف کردند و به «مرد طلایی» شهرت دارد. بی‌شک، این شخصیت یکی از اجداد بزرگ ماست. اما در فیلم هیچ تأکیدی بر مسئلۀ ملیّت نداریم؛ این فیلم غیرملی است. ما احترام فراوانی برای این شخصیت قائل هستیم. امیدوارم از طرف مخاطبان ایرانی فیلم این موضوع درک شود، چرا که تمام پرسش‌ها باید خطاب به هرودوت به عنوان منبع اصلی مطرح شود.
خسرو معتضد تاریخ نگار برجسته ایرانی نیز فیلم تومیریس را «گنداب جعلیات جغرافیایی و تاریخی» توصیف کرده و آن را فیلمی پر از تخریف های فراوان و بزرگ در بخش های مختلف دانسته است.
بیشتر بخوانید: 10 فیلم حماسی تاریخی برتر سینما که در آن ها واقعیات در ابعاد گسترده تحریف شده اند