ملک الموت روح را از بدن می گیرد وبه محضر ربوبی می برد سپس باز می گرداند . این مرحله نخستین ، اولین منزل برزخ یعنی قبر است که در اصطلاح عرف به « شب اول قبر» معروف است واز نظر روایات قطعی است که قبر یا باغی از باغهای بهشت ویا حفره ای از حفرات دوزخ است.
وقتی انسان از محضر ربوبی بازگشت ، دو ملک بنام نکیر و منکر می آیند و از توحید ، نبوت و معاد ، امامت و عدل می پرسند . این دو برای کفار وحشتناک می نمایند و دور نمایی که روایات از آنها ترمیم کرده اند اینگونه است :
« صدایشان همچون رعد کوبندة اسمانها ، چشمهایشان برق خیره کننده است » در بعضی روایات آمده است که حضرت امیرالمؤمنین ( ع ) هم تشریف می آورند .
از دیگر امور مسلّم فشار قبر است در روایات آمده است که انسانهای سخن چین و کسانی که در امر طهارت و بول بی مبا لا تی می کنند و بد اخلاق ها و پر حرفها به این عذاب دچار می شوند . بنابراین چون بیشتر ما به این اعمال ناپسند گرفتاریم ، از فشار قبر در امان نیستیم و به مناسبت شدّت و ضعف گناهان فشار قبر نیز شدت و ضعف می یابد . ولی فشار قبر مردم سخن چین آنان که برای مردم توطئه می چینند و پرونده سازی می کنند از همه دشوارتر است .
بالاخره هرکسی که از جایی به جای دیگر منتقل می شود یک شب اولی دارد . مثل آن روز وشبی که انسان بدنیا آمد ودر آن شب اول از او سؤالات کلی راجع به خدا و پیامبر وامام می پرسند اگر جواب داد که خوشا بحالش وگرنه وای بحالش . البته برای کسی که در دنیا بفکر عالم قبر بوده وکار خوب کرده نه ترسی است ونه رنج وعذابی . همه مصیبت ها برای گنهکاران است که موفق به توبه وجبران کارهای زشت خود نشدند.
دلیل دیگر ترس آن است که این اولین تجربه است و انسان بعد از جدا شدن از دنیای پراز هیا هو نا گهان وارد یک جای نا شناخته افراد ناشناس می شود . و خود را برای پرسیدن این سؤالات نیز آماده نکرده است .